Sau nhiều kỳ vọng và chờ đợi, GoTo, pháp nhân hậu sáp nhập Gojek và Tokopedia, lên kế hoạch sẽ niêm yết trên Sàn giao dịch Chứng khoán Indonesia vào ngày 7/4 tới. Đè nặng lên áp lực IPO thành công của GoTo là hàng tỷ USD và thậm chí là niềm tự hào của Indonesia, theo Rest of World. “GoTo là gương mặt của Indonesia”, Vendy Sutedjo, một nhà phân tích từng làm việc tại BNI Asset Management, nói. “Nó phải thành công”.
GoTo kinh doanh ở nhiều lĩnh vực khác nhau như thương mại điện tử, gọi xe, giao đồ, giao đồ ăn và dịch vụ tài chính. GoTo muốn kêu gọi 1,1 tỷ USD từ thương vụ IPO. (Ảnh: Bloomberg).
Thời điểm vàng để một startup công nghệ thực hiện IPO có thể đã qua đi, song GoTo buộc phải thực hiện quá trình này trong bối cảnh lãi suất tăng mạnh. GoTo đã giảm mức định giá kỳ vọng của mình từ 40 tỷ USD xuống còn 28,8 USD. Dù vậy, GoTo vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc thuyết phục các nhà đầu tư, nguồn tin nói với Rest of World.
Hôm 21/3, GoTo công bố sẽ kéo dài thời gian thực hiện phương pháp dựng số (bookbuilding) thêm 3 ngày. Đây là quá trình quyết định mức giá của một cổ phiếu chuẩn bị IPO. Rest of World bình luận việc kéo dài quá trình thường là dấu hiệu cho thấy nhu cầu của các nhà đầu tư thấp hơn kỳ vọng. Về phần mình, GoTo nói rằng việc kéo thời gian là để một số đối tượng trên nền tảng của họ, ví dụ như khách hàng, nhân viên, nhà bán hàng và đối tác tài xế, có thêm thời gian để mua cổ phần qua một chương trình đặc biệt.
Không chỉ tương lai của GoTo và các nhà đầu tư phụ thuộc vào việc IPO thành công. Một số người tin rằng nếu GoTo thực hiện IPO suôn sẻ, đây có thể là chất xúc tác kéo thêm đầu tư vào các startup địa phương.
Christine Natasya, nhà phân tích nghiên cứu tại Mirae Asset Sekuritas Indonesia, nói về việc GoTo thực hiện IPO.
Các startup kêu gọi được số vốn kỷ lục trên sàn chứng khoán Indonesia trong năm 2021 (đơn vị: tỷ USD). (Nguồn: Bloomberg, Đồ hoạ: Thái Sơn).
Đồng hồ đang đếm ngược để GoTo có thể tận dụng được những sự hào hứng còn sót lại trên thị trường. “Tôi tin là họ đang ráo riết thực hiện IPO”, Harry Su, giám đốc điều hành Samuel International, nói. “Thực hiện IPO sau đồng nghĩa với tâm lý các nhà đầu tư xấu đi do lãi suất cao hơn”.
Trên phạm vi toàn cầu, các đợt IPO công nghệ cũng không có kết quả ấn tượng trên thị trường. GoTo ghi nhận lỗ tăng thêm trong đại dịch. Các nhà đầu tư cũng hiểu rằng giá trị vốn hoá của sàn TMĐT Bukalapak đã giảm 2/3 kể từ khi thực hiện IPO hồi năm ngoái. Trong khi đó, Grab có ngày chào sàn NASDAQ (Mỹ) “thảm hoạ” khi giá giảm gần 1/4. Tuần trước, công ty mẹ của startup “kỳ lân” tài chính Kredivo tuyên bố hoãn đợt niêm yết thông qua công ty thâu tóm, sáp nhập chuyên dụng (SPAC) tại Mỹ.
Để bắt kịp với tốc độ tăng lãi suất của FED, GoTo cần nhanh chóng niêm yết. Một đợt tăng lãi suất ở Mỹ thường đi kèm với việc nhà đầu tư giảm lượng tiền đầu tư vào các thị trường mới nổi. Ngân hàng trung ương Indonesia cũng được kỳ vọng sẽ thực hiện động thái tương tự, dẫn đến các nhà đầu tư sẽ muốn giữ tiền trong ngân hàng thay vì đầu tư vào thị trường chứng khoán. Cuối cùng, lãi suất cao cũng đi kèm với đó là chi phí gọi vốn cao. Thực tế này không có lợi với những công ty công nghệ như GoTo vì nó vốn phụ thuộc vào dòng đầu tư, gọi vốn liên tục.
Samuel International đã khuyến nghị các khách hàng của mình giảm đầu tư vào các lĩnh vực nhạy cảm với lãi suất, đặc biệt là các startup kỳ lân và công nghệ. “Thật không may là GoTo đã chọn thời điểm IPO không phù hợp”, ông Lionel Priyadi, nhà chiến lược của Samuel International, nói.
GoTo lại có cách nhìn nhận khác. “Thành công của chúng tôi khi IPO vào thời điểm này là một kiểm chứng cho sức mạnh doanh nghiệp, cũng như cho thấy sức mạnh của thị trường vốn Indonesia”, đại diện GoTo nói.
Theo cáo bạch, GoTo sẽ sử dụng số vốn kêu gọi được thông qua IPO để bổ sung vốn lưu động – 30% cho tập đoàn, 30% cho Tokopedia, 25% cho GoPay và 5% cho các công ty con ở Singapore và Việt Nam.
Cũng trong tài liệu này, GoTo nhắc đến các con số ấn tượng: 2,5 triệu đối tác tài xế ở Indonesia, Singapore và Việt Nam, khoảng 14 triệu nhà bán hàng và 55 triệu khách hàng. Nó xử lý gần 2 tỷ đơn hàng và ghi nhận tổng giá trị giao dịch tới 28,8 tỷ USD trong 12 tháng tính đến 30/9/2021.
Thế nhưng, cáo bạch cũng cho thấy những khoản lỗ có thể lên tới 1,6 tỷ USD vào năm 2021 và 2,2 tỷ USD vào năm 2022. Grab, đối thủ lớn nhất của GoTo, cũng lỗ 3,6 tỷ USD trong năm 2021.
GoTo có kế hoạch thực hiện một đợt niêm yết thứ cấp vào cuối năm 2023 ở các thị trường tiềm năng như Mỹ, Hong Kong, Singapore hoặc Anh.
