Vài ngày sau khi Ngân hàng (NH) Nhà nước ban hành Công văn số 10825/NHNN-TD hướng dẫn triển khai Chương trình tín dụng đầu tư hạ tầng điện, giao thông và công nghệ chiến lược với quy mô lên tới 500.000 tỉ đồng, một loạt NH thương mại đã nhanh chóng nhập cuộc.
Thúc đẩy đầu tư dự án trọng điểm
Theo đó, NH Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) công bố dành khoảng 60.000 tỉ đồng cho vay ưu đãi đối với doanh nghiệp (DN) đầu tư vào hạ tầng và công nghệ số. Đối tượng thụ hưởng gồm DN mới và DN đang vay vốn tại Agribank, bao gồm cả khu vực kinh tế tư nhân, có dự án thuộc các lĩnh vực điện, giao thông và công nghệ chiến lược.
Theo các chuyên gia, gói tín dụng 500.000 tỉ đồng nếu được bơm đúng hướng vào các lĩnh vực trọng điểm và chiến lược của nền kinh tế là hạ tầng điện, giao thông và công nghệ số sẽ tạo thêm dư địa quan trọng cho tăng trưởng trong trung và dài hạn .Ảnh: KỲ NAM
Theo Agribank, mức ưu đãi lãi suất tối đa lên tới 1,5%/năm so với mặt bằng lãi suất bình quân cùng kỳ hạn. Thời gian triển khai kéo dài từ nay đến hết năm 2030, trong đó mỗi khoản vay được hưởng ưu đãi lãi suất tối đa 24 tháng kể từ ngày giải ngân. Trong đó, ưu tiên các DN thuộc danh sách do Bộ Xây dựng, Bộ Công Thương, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố. Đây đều là những DN có chiến lược phát triển bền vững và tiềm năng dẫn dắt thị trường trong thời gian tới.
Nguồn vốn vay có thể dùng để triển khai dự án mới, mua lại dự án hoặc bù đắp chi phí cho các dự án đang thực hiện hay đã hoàn thành.
Song song đó, NH Phát triển TP HCM (HDBank) cũng triển khai gói tín dụng ưu đãi quy mô 20.000 tỉ đồng dành cho DN hạ tầng và công nghệ số. DN có thể vay ngắn hạn tối đa 6 tháng để bổ sung vốn lưu động hoặc vay trung và dài hạn lên tới 10 năm phục vụ các kế hoạch mở rộng quy mô, phát triển hạ tầng và ứng dụng công nghệ hiện đại. Theo HDBank, lãi suất cho vay từ 6%/năm giúp DN chủ động hơn trong kế hoạch sản xuất - kinh doanh, đầu tư máy móc thiết bị, nâng cấp hạ tầng và đẩy nhanh chuyển đổi số.
Theo ghi nhận, đến nay đã có hơn 20 NH thương mại đăng ký tham gia chương trình, như Vietcombank, VietinBank, BIDV, Techcombank, VPBank, MB, TPBank, SHB, HDBank, SeABank, VIB, MSB, OCB, Sacombank, LPBank…
Phải sử dụng vốn đúng mục đích
Theo số liệu của NH Nhà nước, tính đến cuối tháng 11-2025, tăng trưởng tín dụng đối với nền kinh tế đã đạt trên 18,2 triệu tỉ đồng, tăng 16,56% so với cuối năm 2024. Đây là mức tăng rất mạnh so với cùng kỳ nhiều năm trước và đã vượt mục tiêu tăng trưởng 16% mà NH Nhà nước đặt ra từ đầu năm.
Dù vậy, theo đánh giá của các chuyên gia, gói tín dụng 500.000 tỉ đồng nếu được bơm đúng hướng vào các lĩnh vực trọng điểm và chiến lược của nền kinh tế là hạ tầng điện, giao thông và công nghệ số sẽ tạo thêm dư địa quan trọng cho tăng trưởng trong trung và dài hạn. Điều cốt lõi là phải kiểm soát chặt chẽ để dòng vốn được sử dụng đúng mục đích, đúng đối tượng và mang lại hiệu quả thực chất.
Chuyên gia kinh tế - tài chính, TS Châu Đình Linh nhận định gói tín dụng này chủ yếu gồm các khoản cho vay trung và dài hạn dành cho lĩnh vực hạ tầng giao thông nhằm giảm chi phí logistics cho DN và toàn bộ nền kinh tế. Trong thời gian tới, hàng loạt dự án lớn như đường cao tốc, đường sắt đô thị, sân bay và các công trình hạ tầng then chốt khác sẽ tiếp tục được triển khai, kéo theo nhu cầu vốn rất lớn.
Vì vậy, chính sách ưu đãi lãi suất cho lĩnh vực này là cần thiết và phù hợp. "Bài toán còn lại là cả NH cho vay lẫn DN thụ hưởng đều phải sử dụng vốn đúng mục đích, hiệu quả, tránh lãng phí. Khi hạ tầng giao thông được kết nối thông suốt, lợi ích sẽ lan tỏa sang nhiều lĩnh vực khác của nền kinh tế" - TS Châu Đình Linh nói.
Sớm gỡ các rào cản
Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, ông Vũ Thanh Tùng, Tổng Giám đốc Công ty CP GreenNode, cho rằng để triển khai thành công các dự án công nghệ trong 2 giai đoạn đầu, cần hội tụ 3 yếu tố then chốt. Hạ tầng tương tự như những tuyến đường cao tốc trong kinh tế truyền thống; dữ liệu được ví như "dầu thô" của nền kinh tế số và mô hình (model) đóng vai trò như "bộ não" của DN.
"Việc NH Nhà nước triển khai các gói tín dụng dành cho hạ tầng sẽ giúp các startup và DN vừa và nhỏ có thêm ngân sách để tiếp cận dự án hạ tầng. Song song đó, DN cần nâng cấp con người và quy trình nhưng trước mắt, chi phí thuê hoặc đầu tư hạ tầng tính toán sẽ trở nên khả thi và dễ tiếp cận hơn" - ông Vũ Thanh Tùng nói.
Đại diện một DN ngành điện tại TP HCM cho rằng gói tín dụng 500.000 tỉ đồng, nếu được triển khai hiệu quả, sẽ góp phần quan trọng nâng cao chất lượng và đẩy nhanh tiến độ phát triển hạ tầng điện cũng như hạ tầng quốc gia nói chung.
Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, DN vẫn chưa thể tiếp cận được nội dung danh mục dự án theo Công văn số 9238/BCT-KHTC ngày 21-11-2025. Vì vậy, DN chưa biết cần chuẩn bị nguồn lực, hồ sơ hay năng lực ra sao để có thể tham gia các dự án trọng điểm.
Vấn đề hạn mức tín dụng cũng là một rào cản đáng kể. Với các DN nhỏ, việc tiếp cận những khoản vay lớn, chẳng hạn từ 10 tỉ đồng trở lên, là không dễ dàng. DN kỳ vọng các cơ quan quản lý và NH sẽ sớm có cơ chế phù hợp, linh hoạt hơn, tạo điều kiện để DN vừa và nhỏ có thể tham gia vào chuỗi dự án hạ tầng điện.
Qua đó vừa thúc đẩy sự phát triển của ngành điện trong nước vừa đóng góp vào mục tiêu hiện đại hóa hạ tầng quốc gia. "DN mong muốn quy trình xét duyệt được thực hiện chặt chẽ, công bằng, minh bạch nhưng cũng đủ thông thoáng, để DN có cơ hội phát triển, mở rộng sản xuất - kinh doanh, tạo thêm việc làm và đồng hành cùng các dự án lớn của đất nước" - đại diện DN nhấn mạnh.
Quy định chặt chẽ
Theo quy định của NH Nhà nước, chương trình tín dụng này có mức lãi suất ưu đãi thấp hơn tối thiểu từ 1%- 1,5%/năm so với lãi suất cho vay bình quân cùng kỳ hạn của chính NH cho vay. Thời gian áp dụng lãi suất ưu đãi tối thiểu 2 năm kể từ ngày giải ngân từng lần, theo từng khế ước nhận nợ.
Đáng chú ý, khách hàng vay vốn phải thuộc đúng đối tượng của chương trình và đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định. Lãi suất cho vay sau khi hết thời gian ưu đãi sẽ do NH và khách hàng tự thỏa thuận, thống nhất và nêu rõ cách xác định trong thỏa thuận cho vay. Trường hợp NH phát hiện khách hàng sử dụng vốn sai mục đích, NH sẽ chấm dứt ưu đãi và thu hồi toàn bộ phần lãi vay đã được ưu đãi kể từ ngày giải ngân đến ngày chấm dứt ưu đãi.
