"TCBS lên Top 1 vốn điều lệ ngành chứng khoán, hướng đến IPO cổ phần". (Ảnh minh hoạ: X.N).
Định vị mô hình hoạt động
Thay vì tập trung đẩy mạnh mảng môi giới như nhiều công ty chứng khoán khác, TCBS đi theo hướng tập trung vào ba trụ cột: cho vay, tự doanh và ngân hàng đầu tư (IB), lấy công nghệ làm nền tảng vận hành và hỗ trợ trải nghiệm khách hàng.
Dù mảng môi giới vẫn tăng trưởng thị phần, đây không phải là động lực lợi nhuận chủ đạo của công ty, đặc biệt trong bối cảnh chính sách phí giao dịch ngày càng cạnh tranh hơn.
Cơ cấu doanh thu năm 2024 phản ánh rõ định hướng này. Thu từ cho vay và phải thu chiếm gần 1/3 doanh thu hoạt động, đạt hơn 2.600 tỷ đồng; lãi từ tự doanh theo sát với hơn 2.400 tỷ đồng.
Ở mảng tự doanh, danh mục của công ty tập trung vào trái phiếu doanh nghiệp của một số tập đoàn.
Chiến lược vận hành này đang giúp TCBS duy trì hiệu quả sinh lời ổn định, giảm phụ thuộc vào chu kỳ thị trường. Tuy nhiên, bài toán đặt ra là liệu cấu trúc này có đủ sức duy trì vị thế dài hạn trong bối cảnh các công ty như SSI, VPS, Vietcap, HSC, VPBankS liên tục tối ưu danh mục đầu tư, mở rộng dịch vụ và tận dụng biến động thị trường.
Theo ông Trần Ngọc Báu, Tổng Giám đốc WiGroup, điểm nổi bật của TCBS là khả năng duy trì đầu tư bài bản vào công nghệ. Với tỷ lệ nhân sự công nghệ chiếm hơn 85% tổng lực lượng lao động, TCBS đang xây dựng một hệ sinh thái giao dịch có chiều sâu, giúp tiết giảm chi phí và cải thiện trải nghiệm khách hàng. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng việc ứng dụng công nghệ cần đi xa hơn để thực sự tạo thành lõi tăng trưởng.
Ông Bùi Văn Huy, Phó Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Giám đốc Khối Nghiên cứu đầu tư Công ty FIDT, bổ sung rằng TCBS đang vận hành hiệu quả với mức độ kiểm soát rủi ro tốt nhờ không lệ thuộc vào các khoản đầu tư cổ phiếu ngắn hạn. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng công ty sẽ cần thêm các bước mở rộng sản phẩm tài chính nếu muốn bắt kịp tốc độ đổi mới của ngành.
Quy mô tài chính lớn có đảm bảo lợi thế dài hạn?
Xét về các chỉ tiêu tài chính, TCBS hiện đã vươn lên nhóm đầu ngành. Năm 2024, công ty dẫn đầu về lợi nhuận sau thuế hợp nhất với 3.850 tỷ đồng, trong khi SSI (2.845 tỷ đồng), VPS (2.519 tỷ đồng) và VNDirect (1.718 tỷ đồng). Các công ty khác như HSC, VPBankS, Vietcap ghi nhận lợi nhuận quanh mốc 900 - 1.000 tỷ đồng.
Về vốn điều lệ, sau đợt chào bán riêng lẻ kết thúc vào tháng 6/2025, TCBS đã nâng vốn từ 19.613 tỷ đồng lên gần 20.802 tỷ đồng - vượt SSI (19.639 tỷ đồng) và trở thành công ty chứng khoán có vốn điều lệ lớn nhất ngành. Tổng tài sản của TCBS tính đến cuối tháng 3 đạt 56.330 tỷ đồng, đứng thứ hai sau SSI (84.044 tỷ đồng) và xếp trên VNDirect (50.090 tỷ đồng).
Tuy nhiên, quy mô tài chính không đồng nghĩa với lợi thế cạnh tranh tuyệt đối. Đó chỉ là điều kiện cần, còn điều kiện đủ là khả năng duy trì hiệu quả sử dụng vốn và thích ứng chiến lược. Như ông Huy nhận định, quy mô chỉ có ý nghĩa nếu đi kèm năng lực triển khai vốn hiệu quả và tạo được tăng trưởng bền vững.
(Nguồn: X.N tổng hợp).
Định giá 5 tỷ USD: Hợp lý hay quá tham vọng?
Với định giá 5 tỷ USD được đề cập trong lộ trình IPO/niêm yết, TCBS hiện đang thu hút sự quan tâm lớn từ thị trường.
Mức định giá này trở thành chủ đề được quan tâm. Xét trên chỉ số P/B, con số này tương đương khoảng 5 lần sau khi tăng vốn – cao hơn mặt bằng chung ngành. Dù định giá có thể được lý giải bằng lợi thế công nghệ, nhưng câu hỏi lớn là liệu công nghệ mà TCBS đang áp dụng có đủ sức biến công ty thành một thực thể công nghệ thực thụ?
Cả hai chuyên gia đều bày tỏ sự thận trọng. Ông Bùi Văn Huy cho rằng TCBS không tạo ra một nền tảng công nghệ lõi mới, mà chỉ ứng dụng công nghệ để cải thiện trải nghiệm. Do đó, việc định giá cao như một công ty công nghệ là chưa phù hợp.
Ông Trần Ngọc Báu cũng đồng tình, cho rằng TCBS nên được định giá trong khung hợp lý của một công ty chứng khoán có yếu tố công nghệ – tức khoảng 3,5–4 lần P/B, đã bao gồm kỳ vọng tái cấu trúc và tăng vốn.
Thực tế thị trường cũng ủng hộ cách nhìn này. Theo thống kê cuối năm 2024, phần lớn các công ty chứng khoán niêm yết top đầu như SSI, VNDirect, HSC, VDSC, TPS, BVS đều giao dịch ở mức P/B từ 1–2 lần. Chỉ số ít đơn vị như CSI, FPS vượt 3 lần, nhưng vẫn chưa quá 3,4 lần.
Dư địa cho mức định giá vượt trội như kỳ vọng chỉ mở ra nếu TCBS chứng minh được khả năng tái cấu trúc mạnh và duy trì tăng trưởng lợi nhuận bền vững sau IPO/niêm yết.
Cạnh tranh trong ngành và định hướng phát triển
Xét trong bối cảnh phát triển thị trường, chứng khoán Việt Nam đang bước vào chu kỳ phân hóa, với sự nổi lên của các công ty chứng khoán có tiềm lực tài chính, công nghệ và định hướng dài hạn rõ ràng. Trong bức tranh đó, TCBS có lợi thế khi nằm trong hệ sinh thái từ ngân hàng mẹ Techcombank, nguồn vốn lớn và danh mục sản phẩm đa dạng.
Tuy vậy, sự cạnh tranh trong ngành không chỉ đến từ quy mô mà còn nằm ở tốc độ thích ứng. Như ông Huy cảnh báo, việc vươn lên top đầu có thể diễn ra trong vài năm, nhưng duy trì vị thế lại đòi hỏi chiến lược nhất quán và khả năng tái tạo mô hình.
Về triển vọng thị trường, ông Báu cho rằng nếu việc nâng hạng thị trường theo chuẩn FTSE thành công và hệ thống KRX vận hành ổn định, dòng vốn ngoại sẽ quay lại. Đây sẽ là cơ hội để TCBS đẩy mạnh huy động vốn, cải thiện định giá và mở rộng quy mô.
Song, thành công thực sự vẫn phải đến từ khả năng chuyển hóa những lợi thế sẵn có thành hiệu quả kinh doanh cụ thể.
TCBS hiện đã sở hữu nền tảng vốn, công nghệ và hệ sinh thái mạnh. Nhưng để xứng đáng với định giá tham vọng, công ty cần chứng minh năng lực thực thi và tăng trưởng lợi nhuận bền vững – điều mà thị trường đang chờ đợi sau IPO/niêm yết.
