Bạn đọc Minh Tâm (31 tuổi, nhân viên văn phòng, TP.HCM) gửi câu hỏi:
“Tôi vừa chuyển việc và mức lương mới chỉ bằng 70% so với trước đây, nhưng vẫn phải trả khoản vay 2 triệu/tháng trong 12 tháng tới. Trước kia mỗi tháng tôi tiết kiệm được 1–2 triệu nhưng giờ thấy chật vật. Tôi không muốn cắt tiết kiệm vì còn kế hoạch sinh con năm sau. Liệu có cách nào để vẫn trả nợ đúng hạn mà không bị trắng tay sau mỗi tháng không?”.
Trả lời:
Chào Minh Tâm, bạn đang gặp một bài toán rất thực tế – và cũng rất phổ biến: thu nhập giảm nhưng nghĩa vụ tài chính không giảm. Để vừa trả nợ, vừa tiết kiệm trong giai đoạn "hụt hơi", điều quan trọng nhất là:
Cơ cấu lại chi tiêu – theo sát từng đồng – và biết ưu tiên theo mục tiêu tài chính rõ ràng.
Tình huống của bạn, tính ra sẽ như sau:
- Thu nhập trước đây: 15 triệu → Nay còn ~10,5 triệu
- Khoản vay bắt buộc trả hàng tháng: 2 triệu
- Mong muốn: vẫn tiết kiệm được tối thiểu 1 triệu/tháng
=> Nghĩa là, bạn phải gói gọn toàn bộ sinh hoạt còn lại trong tầm 7,5 triệu, nếu muốn không phá vỡ kỷ luật tài chính.
Vậy phải làm gì? Đây là cách chia ngân sách “cầm cự nhưng vẫn chủ động”:
| Nhóm chi tiêu | Dự chi (VNĐ) |
|---|---|
| Tiền nhà + điện nước | 3.000.000 |
| Ăn uống (nấu tại nhà) | 2.000.000 |
| Đi lại | 500.000 |
| Mua sắm thiết yếu khác | 500.000 |
| Gửi tiết kiệm bắt buộc | 1.000.000 |
| Trả nợ cố định mỗi tháng | 2.000.000 |
| Tổng chi | 9.000.000 |
Còn dư 1,5 triệu làm vùng đệm – dự phòng hoặc xử lý biến động nhỏ.
3 việc cần làm ngay khi thu nhập giảm mạnh
1. Ưu tiên chi phí không thể cắt: nhà – điện nước – nợ – tiết kiệm
Đừng đợi còn bao nhiêu mới tiết kiệm. Hãy trích ra ngay khi vừa nhận lương – bạn sẽ không thấy thiếu vì “quên luôn là nó có”.
2. Tạm cắt 2–3 khoản “rò rỉ ví” thường không để ý
- Cà phê sáng hằng ngày: từ 25.000 x 20 ngày = 500.000/tháng
- Đặt hàng ngẫu hứng từ app
=> Giai đoạn này không cấm hưởng thụ, nhưng nên tạm hoãn vài tháng để phục hồi tài chính.
3. Làm lại bảng chi tiêu theo tuần, không theo tháng
Thay vì chia lương 1 lần/tháng, bạn chia thành 4 tuần – mỗi tuần chỉ tiêu đúng 1 phần. Ví dụ: Tổng chi cho ăn uống là 2 triệu → mỗi tuần 500.000, chuyển riêng vào ví riêng hoặc dùng tiền mặt để dễ kiểm soát.
Kinh nghiệm từ thực tế: “Thu nhập giảm là cơ hội nhìn lại cách tiêu”
Minh Tâm chia sẻ thêm:
"Thay vì thấy mình tụt lùi, tôi coi giai đoạn này là cơ hội 'tập ép cơ' tài chính. Tôi bắt đầu ghi lại chi tiêu mỗi ngày, lọc app không cần thiết, và chuyển 1 triệu đầu tiên vào tài khoản tiết kiệm cố định. Sau 2 tháng, tôi vẫn trả nợ đều và dư được hơn 2 triệu – lần đầu sau 6 năm đi làm mà tôi thấy mình thực sự kiểm soát được ví tiền".
Đừng bỏ qua khoản thu phụ – dù nhỏ
Một mẹo mà nhiều người áp dụng khi thu nhập chính giảm: tăng thu phụ nhỏ nhưng đều. Bạn không cần tìm việc làm thêm cố định hay cày đêm, mà chỉ cần:
- Nhận việc freelance theo giờ hoặc cuối tuần (viết lách, nhập liệu, thiết kế…)
- Bán lại đồ cũ không dùng trên các nhóm thanh lý
- Nếu có kỹ năng nội trợ: làm bữa trưa healthy cho 1–2 đồng nghiệp, chia sẻ chi phí
Minh Tâm kể:
"Tôi không có thời gian đi làm thêm nên đăng bán lại 2 cái váy mới mua nhưng chưa mặc. Dù chỉ thu về được 600.000, nhưng cảm giác đó như có ‘quỹ khẩn cấp’ từ chính tủ đồ của mình vậy. Sau đó, tôi lọc lại tủ đồ kỹ hơn và mỗi tháng đều bán thêm 1–2 món".
Khi bạn biết rằng chỉ cần linh hoạt, bạn sẽ tìm ra cách xoay xở – thay vì mắc kẹt.
