Trong bối cảnh tác chiến hiện đại đòi hỏi tốc độ và sức mạnh hủy diệt vượt trội, GMARS, ‘quái vật’ pháo phản lực di động do Đức và Mỹ hợp sức sáng tạo, đang nổi lên như một cơn địa chấn.
Với khả năng bắn đôi gấp đôi HIMARS của Mỹ, tầm bắn lên đến 700km và nền tảng xe bánh lốp 8x8 siêu cơ động, hệ thống này không chỉ thay thế ‘ông già’ MARS II của Đức mà còn mở ra kỷ nguyên mới cho pháo binh châu Âu.
Liệu GMARS có phải là ‘vũ khí bí mật’ giúp NATO lật ngược thế cờ, quyết định thắng bại trên chiến trường tương lai?
Sự ra đời của một ‘siêu phẩm’ công nghệ
GMARS (Global Mobile Artillery Rocket System) là hệ thống pháo phản lực đa năng được phát triển từ năm 2023 bởi liên minh chiến lược giữa Rheinmetall, 'ông lớn' Đức về xe cơ giới chiến thuật, và Lockheed Martin, 'ông trùm' Mỹ với hơn 50 năm kinh nghiệm về rocket.
Hệ thống này ra đời nhằm đáp ứng nhu cầu cấp bách của châu Âu sau cuộc xung đột Nga-Ukraine, nơi các hệ thống pháo phản lực cũ kỹ như MARS II của Đức đã phải nhường chỗ cho những giải pháp hiện đại hơn.
Được công bố chính thức tại triển lãm Eurosatory 2024 ở Paris, GMARS không chỉ là bản nâng cấp của HIMARS mà còn là biểu tượng cho sự tự chủ sản xuất châu Âu, với hơn 80% linh kiện được chế tạo ngay trên lục địa già.
Sự hợp tác này tận dụng thế mạnh của cả hai bên: Rheinmetall cung cấp nền tảng xe HX 8x8, dòng xe đã được Quân đội Đức sử dụng rộng rãi, trong khi Lockheed Martin đóng góp công nghệ launcher và đạn dược từ dòng MLRS Family of Munitions (MFOM).
Một hệ thống có thể thay thế dần 36 khẩu M270 MLRS cũ kỹ của Đức, với kế hoạch mở rộng lên 70 khẩu trong tương lai gần.
Công nghệ cốt lõi của GMARS
Điều làm GMARS trở thành 'ngôi sao' công nghệ chính là sự kết hợp hoàn hảo giữa tính di động và hỏa lực vượt trội.
Không giống HIMARS với launcher đơn (chỉ 6 rocket hoặc 1 tên lửa ATACMS), GMARS sử dụng cấu hình hai pod, cho phép bắn đồng thời 12 rocket dẫn đường hoặc 2 tên lửa ATACMS, gấp đôi sức mạnh chỉ trong một khẩu pháo.
Tầm bắn linh hoạt từ 22km (với rocket 122mm) đến hơn 400km (PrSM) và thậm chí 700km trong các phiên bản tương lai, giúp nó tiếp cận mục tiêu sâu trong lãnh thổ đối phương mà không cần tiếp cận gần.
Video: Rheinmetall/defensefeeds.com
Về mặt kỹ thuật công nghệ, GMARS nổi bật với
Nền tảng di động: Xe bánh lốp 8x8 HX của Rheinmetall, dài 9.8m, rộng 2.5m, cao 3.9m (khi thu gọn), trọng lượng dưới 40 tấn khi đầy tải. Tốc độ tối đa 100 km/h, phạm vi hoạt động 700km, phù hợp với địa hình châu Âu đa dạng mà không cần cầu đường đặc biệt như HIMARS (6x6).
Hệ thống điều khiển và dẫn đường: Sử dụng định vị quán tính kết hợp GPS, hỗ trợ cả mục tiêu lập kế hoạch trước và thời gian thực. Không cần chân chống (outriggers) để ổn định, cho phép triển khai chỉ trong vài phút và 'bắn rồi chạy' (shoot-and-scoot) để tránh phản pháo.
Tương thích đạn dược: Hoàn toàn tương thích với MFOM của NATO, bao gồm GMLRS (70km), ER GMLRS (150km), ATACMS (300km), PrSM (400+km), và thậm chí tên lửa hành trình mặt đất (370+km) từ 2027. Điều này đảm bảo logistics chung với M270/HIMARS, giảm chi phí bảo dưỡng.
Hoạt động và an toàn: Chỉ cần 2 thành viên kíp lái (cabin chứa 3 người), hệ thống cần cẩu tự động cho phép nạp đạn nhanh chóng trong mọi thời tiết. Thiết kế chống chịu tốt với drone và mối đe dọa hiện đại.
So với HIMARS, GMARS 'nâng tầm' bằng khung gầm lớn hơn, hỏa lực mạnh gấp đôi và phạm vi xa hơn, nhưng vẫn giữ tính cơ động cao, lý tưởng cho các chiến dịch đa miền (multi-domain operations).
Lộ trình phát triển và triển khai GMARS
Quá trình sản xuất nhấn mạnh yếu tố "Made in Europe": Khung gầm từ Vienna (Áo), tích hợp tại Đức, với linh kiện từ Mỹ qua kênh bán hàng quân sự.
Rheinmetall có thể sản xuất động cơ rocket, Diehl Defence đảm nhận đầu đạn – tối ưu hóa chuỗi cung ứng địa phương.
Lô đầu tiên 5 hệ thống dự kiến giao cho thử nghiệm vào năm 2025, trùng với sự kiện bắn thử sống động ngày 4/8/2025, nơi GMARS đã chứng minh khả năng phóng rocket dẫn đường từ pod đôi.
Đức đang nhắm GMARS để bổ sung hạm đội pháo phản lực, đặc biệt sau khi tặng 5 khẩu MARS II cho Ukraine. Hệ thống này không chỉ phục vụ quân đội Đức (Bundeswehr) mà còn mở rộng xuất khẩu cho NATO, với nhu cầu từ Ba Lan, Estonia, Latvia và Romania - những nước đã mua HIMARS nhưng giờ muốn phiên bản "châu Âu hóa" mạnh mẽ hơn.
Tác động chiến lược của GMARS
GMARS không chỉ là công cụ hủy diệt mà còn là yếu tố thay đổi cuộc chơi địa chính trị.
Theo en.topwar.ru, với khả năng bão hòa mục tiêu lớn, tấn công sâu và sống sót dưới lửa phản công, GMARS củng cố khả năng răn đe của NATO, đặc biệt trong bối cảnh căng thẳng Nga-Ukraine.
Từ góc nhìn Nga, GMARS được coi là "đối thủ đáng gờm" – một sự "Mỹ hóa" qua bàn tay Đức, có nguy cơ lan sang Ukraine và làm phức tạp hóa chiến trường.
Đối với châu Âu, đây là bước tiến tự chủ, giảm phụ thuộc vào Mỹ và tăng cường liên minh với các nước láng giềng.
GMARS đại diện cho đỉnh cao công nghệ pháo binh: Nhanh hơn, mạnh hơn, thông minh hơn. Khi những quả rocket đầu tiên cất cánh vào 2025, châu Âu sẽ có trong tay "vũ khí" không chỉ bắn xa mà còn định hình tương lai tác chiến.
