Một báo cáo mới công bố ngày 27/11 bởi Trung tâm Nghiên cứu năng lượng và không khí sạch (CREA), tổ chức nghiên cứu có trụ sở tại Phần Lan, cho thấy Nga đang gia tăng đáng kể việc sử dụng tàu treo cờ giả nhằm né tránh các lệnh trừng phạt liên quan đến dầu mỏ.
Theo dữ liệu mà CREA tổng hợp từ hồ sơ sở hữu và đăng ký cờ tàu, tổng cộng 113 tàu Nga đã treo cờ không khớp với quốc tịch thật trong chín tháng đầu năm nay. Số tàu này đã vận chuyển khoảng 11 triệu tấn dầu, trị giá 4,7 tỉ euro (tương đương 5,4 tỉ USD), theo Oil Price.
Ông Luke Wickenden, đồng tác giả báo cáo, cho rằng tốc độ gia tăng của các tàu treo cờ giả đang trở thành một xu hướng đáng lo ngại. “Số lượng tàu chở dầu của Nga hoạt động dưới cờ giả đang tăng lên với tốc độ đáng báo động”, ông nhấn mạnh.
Nhóm nghiên cứu này phát hiện ra rằng có 90 tàu hoạt động dưới cờ giả vào tháng 9 năm 2025, tăng gấp sáu lần so với tháng 12 năm 2024. Tổng cộng 52 tàu trong số này đã giao dịch ít nhất một lần trong quý 3 năm 2025.
Hoạt động treo cờ giả để vận chuyển dầu thô của Nga sang Ấn Độ, CREA cho biết phân tích của họ phát hiện ra 30 tàu như vậy đã vận chuyển dầu thô đến Ấn Độ trong chín tháng đầu năm 2025, với giá trị dầu thô ước tính là 2,4 tỷ USD.
Lực lượng này, thường được gọi là “đội tàu ma” hay “đội tàu bóng tối” (shadow fleet), gồm các tàu được Nga sử dụng nhằm tránh bị giám sát khi hoạt động tại các tuyến vận tải chiến lược. Việc treo cờ của các quốc gia khác giúp các tàu này né tránh sự kiểm soát, đặc biệt khi EU và Anh siết chặt biện pháp trừng phạt với dầu mỏ Nga.
Theo báo cáo của CREA, từ đầu năm đến cuối tháng 9, có 96 tàu thuộc diện bị trừng phạt đã treo cờ giả ít nhất một lần. Việc này được thực hiện bằng cách khai thác lỗ hổng trong quản lý đăng ký cờ của một số quốc gia nhỏ hoặc có năng lực giám sát hạn chế.
Các chuyên gia quốc tế cho rằng những phát hiện của CREA phù hợp với xu hướng đã được ghi nhận trước đây. Bà Rachel Ziemba, chuyên gia tại Trung tâm An ninh Mỹ mới (CNAS), đánh giá việc Nga mở rộng sử dụng các kỹ thuật lẩn tránh là hệ quả của áp lực ngày càng tăng từ các lệnh trừng phạt của EU và từ việc Trung Quốc mạnh tay ngăn chặn các “tàu zombie” – những tàu sử dụng số đăng ký của tàu đã ngừng hoạt động.
Tuy nhiên, bà Ziemba cho rằng việc siết chặt trừng phạt không phải là giải pháp đơn giản. Thương mại bất hợp pháp dầu mỏ đang gia tăng, khiến công tác giám sát phức tạp hơn. Đồng thời, bất kỳ biện pháp cứng rắn hơn nào cũng có thể kéo theo rủi ro địa chính trị, bao gồm khả năng trả đũa từ các thị trường mua dầu lớn của Nga như Trung Quốc.
Theo OilPrice
