Hệ thống thẩm mỹ viện Mailisa vừa thông báo sẽ tạm ngừng hoạt động từ ngày 28/11 và gửi lời xin lỗi tới khách hàng. Thông báo được đưa ra trong bối cảnh cơ quan chức năng đang mở rộng điều tra vụ án buôn lậu liên quan đến doanh nghiệp này.
Thông báo của Mailisa khiến nhiều người rất bức xúc. Không ít khách để lại bình luận liên quan vấn đề hoàn tiền sản phẩm hay trả hàng: "Có hoàn tiền mua kem không?", "Còn việc hoàn tiền cho khách thì sao?"...
Theo TS, luật sư Đặng Văn Cường - giảng viên luật hình sự, khoa Luật và lý luận chính trị, Trường đại học Thủy Lợi - những người mua phải sản phẩm kém chất lượng có thể liên hệ với cơ quan điều tra, đề nghị xử lý các bị can và các đối tượng có liên quan về tội buôn bán hàng giả, lừa dối khách hàng. Đồng thời, đề nghị xác định khách hàng là những người bị hại.
Trường hợp họ sử dụng các sản phẩm làm đẹp của Mailisa mà gây ảnh hưởng đến sức khỏe, thiệt hại đến tài sản còn có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.
Luật sư Cường phân tích thêm: Theo quy định, mọi hoạt động mua bán hàng hóa là quan hệ dân sự - kinh tế, chịu sự điều chỉnh của Bộ luật Dân sự, Luật Thương mại và các quy định liên quan. Giao dịch dân sự muốn có hiệu lực phải đảm bảo các điều kiện: sản phẩm hợp pháp, đủ điều kiện lưu hành; các bên có năng lực pháp lý; giao dịch tự nguyện và nội dung phù hợp pháp luật, đạo đức xã hội.
Nếu một trong các điều kiện trên bị vi phạm, giao dịch dân sự sẽ vô hiệu. Khi đó, các bên phải hoàn trả cho nhau những gì đã nhận. Nếu không hoàn trả được bằng hiện vật thì hoàn trả bằng tiền và bên có lỗi gây thiệt hại phải bồi thường theo quy định.
Hệ thống Mailisa đóng cửa, quyền lợi khách hàng được giải quyết thế nào?
Căn cứ các Điều từ 123-129 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch dân sự có thể bị tuyên vô hiệu nếu có hành vi lừa dối hoặc đối tượng giao dịch thuộc sản phẩm cấm hoặc không đủ điều kiện kinh doanh.
Vì vậy, nếu cơ quan chức năng xác định mỹ phẩm của Mailisa không đủ điều kiện lưu hành và có yếu tố gian dối, giao dịch mua bán sẽ bị tuyên vô hiệu. Khi đó, khách hàng đã thanh toán tiền có quyền yêu cầu hoàn trả. Sản phẩm chưa sử dụng sẽ bị thu hồi và tiêu hủy; sản phẩm đã sử dụng và gây thiệt hại sức khỏe thì người mua có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài yêu cầu hoàn tiền.
Theo các luật sư, trong vụ án này có vấn đề phức tạp liên quan đến sự giao thoa giữa luật hình sự (vụ án buôn lậu) và luật dân sự/luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (yêu cầu bồi thường, hoàn tiền). Tuy nhiên, những người mua (nạn nhân) có cơ hội để đòi lại tiền hoặc yêu cầu bồi thường thiệt hại, đặc biệt nếu sản phẩm không đảm bảo chất lượng và gây ra thiệt hại.
Theo đó, việc yêu cầu bồi thường thiệt hại có thể được xem xét trong quá trình giải quyết vụ án hình sự. Những người mua có thể được xác định là người bị hại theo quy định tại Điều 62, Bộ luật Tố tụng Hình sự nếu việc buôn lậu/bán hàng lậu/gian lận về nguồn gốc gây ra thiệt hại trực tiếp đến sức khỏe, tài sản, hoặc tinh thần. Người mua hàng cũng có thể là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án theo Điều 65 Bộ luật này.
Nhiều người cũng đặt câu hỏi: Khách đã mua sản phẩm của Mailisa có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại theo Luật Dân sự không? Luật sư Nguyễn Tiến Hùng cho rằng, trong vụ án này, khách hàng hoàn toàn có cơ sở pháp lý vững chắc để khởi kiện dân sự.
Theo luật sư, việc bán hàng hóa nhập lậu, không rõ nguồn gốc, hoặc không đúng chất lượng đã cam kết là hành vi vi phạm hợp đồng mua bán (ngay cả khi giao dịch là miệng). Hành vi bán hàng lậu/gian dối về nguồn gốc vi phạm quyền được cung cấp thông tin chính xác và quyền được bảo đảm an toàn, chất lượng sản phẩm của người tiêu dùng. Như vậy, giao dịch này là vô hiệu. Theo Điều 131, Bộ luật Dân sự 2015, khi giao dịch dân sự vô hiệu thì các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.
Trước đó, ngày 21/11, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (Bộ Công an) đã khởi tố vụ án “Buôn lậu” xảy ra tại Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Dịch vụ Xuất nhập khẩu MK Skincare và các đơn vị liên quan. Cùng ngày, cơ quan điều tra khởi tố bị can, bắt tạm giam bà Phan Thị Mai - Giám đốc Công ty TNHH Thẩm mỹ viện Mailisa, ông Hoàng Kim Khánh (chồng bà Mai) cùng 6 người khác về tội “Buôn lậu”.
Kết quả điều tra ban đầu cho thấy, từ năm 2020 đến 2024, bà Mai và ông Khánh bị cáo buộc thỏa thuận mua mỹ phẩm giá rẻ sản xuất tại Quảng Châu (Trung Quốc), không đạt tiêu chuẩn chất lượng và không đủ điều kiện được cấp giấy chứng nhận lưu hành tự do (CFS) tại thị trường này.
Nhóm này sau đó bị cho là móc nối với một số đối tượng người Trung Quốc để lập hợp đồng giả, thay đổi nguồn gốc sản phẩm từ Quảng Châu thành Hong Kong nhằm xin CFS. Sau khi hợp thức hóa hồ sơ, các lô mỹ phẩm được nhập về Việt Nam qua dạng hàng lậu và quảng cáo là hàng sản xuất tại Hong Kong, đánh vào tâm lý chuộng hàng ngoại của người tiêu dùng.
Theo ước tính ban đầu, chỉ riêng ba trong số hơn 100 sản phẩm chủ lực, hệ thống Mailisa đã thu lợi bất chính hàng nghìn tỷ đồng.
Ngày 25/11, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) ban hành quyết định thu hồi 80 số tiếp nhận Phiếu công bố mỹ phẩm và đình chỉ lưu hành, thu hồi 162 sản phẩm của Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Dịch vụ Xuất nhập khẩu MK Skincare do vi phạm nghiêm trọng quy định về hồ sơ sản phẩm.
