Tiết giảm tối đa các khoản thu
Nằm giữa khu vực trung tâm TPHCM, nơi mặt bằng sinh hoạt và chi phí học tập thường ở mức cao, một trường THCS công lập tiết giảm tối đa các khoản thu. Các chương trình liên kết được tổ chức trên tinh thần tự nguyện và học sinh hoàn toàn có quyền không tham gia .
Thực tế này được ghi nhận tại Trường THCS Nguyễn Văn Luông (phường Phú Định, TPHCM). Trong phiếu thu đầu năm học, nhiều học sinh chỉ phải đóng chỉ vỏn vẹn 10.000 đồng, là khoản chi cho nước uống. Nhà trường vẫn duy trì một số lớp như tin học quốc tế hay một vài chương trình khác, nhưng dựa trên tinh thần tự nguyện. Học sinh không tham gia thì không phải đóng tiền.
Mô hình thu chi “tối giản” tại Trường THCS Nguyễn Văn Luông được xem là điểm khác biệt hiếm hoi giữa bức tranh chung.
Học sinh Trường THCS Nguyễn Văn Luông trong một hoạt động ngoại khóa. Ảnh: Website nhà trường.
Lý giải về việc này, ông Đinh Phú Cường, Hiệu trưởng nhà trường, cho biết ban giám hiệu thống nhất quan điểm giảm tối đa các khoản thu không bắt buộc, xuất phát từ việc chia sẻ khó khăn với phụ huynh, nhất là những gia đình có thu nhập thấp, công nhân, lao động tự do sau giai đoạn kinh tế còn nhiều biến động.
“Những nội dung không bắt buộc, nhà trường không đưa vào danh mục thu chung. Học sinh nào không đăng ký thì không phải đóng. Chúng tôi không tổ chức thu gộp hay thu bình quân,” ông Cường nói.
Theo đó, khoản 10.000 đồng/tháng mà học sinh phải nộp là tiền nước uống. Ngoài ra, nếu phụ huynh có nhu cầu cho con tham gia các dịch vụ khác, nhà trường mới tiến hành thu theo đúng đăng ký.
Cụ thể, học sinh học tăng cường ngoại ngữ đóng 100.000 đồng mỗi tháng. Dịch vụ bán trú có mức phí 300.000 đồng/tháng, chưa bao gồm tiền ăn. Suất ăn trưa được tính riêng, khoảng 800.000 đồng/tháng. Trong trường hợp học sinh sử dụng đầy đủ các dịch vụ trên, tổng chi phí mỗi tháng vào khoảng 1,21 triệu đồng.
Danh mục khoản thu tháng 12 của Trường THCS Nguyễn Văn Luông.
Ông Cường khẳng định tất cả các khoản thu đều được công khai, thông báo rõ ràng đến phụ huynh từ đầu năm học. "Một số phụ huynh khi cầm phiếu báo tiền trường đã không giấu được sự ngạc nhiên vì số tiền phải đóng quá ít so với mặt bằng chung hiện nay", ông Cường nói.
Nhiều phụ huynh có con theo học tại trường cho biết họ cảm thấy yên tâm và nhẹ gánh chi phí khi con không bị “mặc định” tham gia các chương trình thu phí. Việc nhà trường tách bạch rõ giữa các khoản bắt buộc và không bắt buộc giúp phụ huynh dễ dàng cân nhắc theo điều kiện kinh tế của gia đình.
Theo quy định hiện hành, từ năm học 2025–2026, học sinh công lập từ mầm non đến THPT trên cả nước được miễn học phí. Tuy nhiên, trên thực tế, không ít phụ huynh vẫn phải chi trả thêm nhiều khoản liên quan đến hoạt động tăng cường, kỹ năng, bán trú, ngoại khóa… khiến tổng chi phí học tập mỗi tháng không hề thấp.
Không phải nội dung nào các trường cũng được phép liên kết để thu tiền
Theo quy định hiện hành, từ năm học 2025–2026, học sinh công lập từ mầm non đến THPT trên cả nước được miễn học phí. Tuy nhiên, trên thực tế, không ít phụ huynh vẫn phải chi trả thêm nhiều khoản liên quan đến hoạt động tăng cường, kỹ năng, bán trú, ngoại khóa… khiến tổng chi phí học tập mỗi tháng không hề thấp.
Ông Hồ Tấn Minh, Chánh Văn phòng Sở Giáo dục và Đào tạo TPHCM, khẳng định không phải nội dung nào các trường cũng được phép liên kết để thu tiền phụ huynh và tuyệt đối không để xảy ra tình trạng học sinh bị phân biệt, “cho ra rìa” nếu không đăng ký các chương trình tự chọn.
Ông Hồ Tấn Minh, Chánh Văn phòng Sở Giáo dục và Đào tạo TPHCM
Theo ông Minh, chương trình giáo dục phổ thông hiện nay quy định bắt buộc dạy học 2 buổi/ngày ở bậc tiểu học và khuyến khích thực hiện ở bậc trung học nhằm phát triển toàn diện năng lực, phẩm chất học sinh. Hiệu trưởng có trách nhiệm xây dựng kế hoạch giảng dạy phù hợp, bao gồm chương trình chuẩn của Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng các hoạt động bổ trợ.
Với các nội dung bổ trợ, nhà trường chỉ được liên kết với đơn vị bên ngoài khi không đủ khả năng tự tổ chức, như dạy ngoại ngữ với người bản xứ, trí tuệ nhân tạo (AI), kỹ năng mềm… Việc liên kết phải đảm bảo công khai, phụ huynh tự nguyện đăng ký, sắp xếp lớp học phù hợp. "Nhà trường không phải là đơn vị kinh doanh và không được lợi dụng liên kết để thu tiền", ông Minh nói.
