Tại tọa đàm “Thế hệ Gen Z trước làn sóng thuốc lá thế hệ mới: Ai bảo vệ họ?” do Báo điện tử VTC News phối hợp với Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) tổ chức, phát sóng lúc 21h15 tối 8/11 trên website, fanpage và YouTube của VTC News, các chuyên gia đã gióng lên hồi chuông báo động về thực trạng đáng lo ngại: Số lượng học sinh, sinh viên sử dụng thuốc lá điện tử tăng nhanh, phần lớn bị cuốn hút bởi hình ảnh quảng cáo bắt mắt trên mạng xã hội.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỷ lệ thanh thiếu niên sử dụng thuốc lá điện tử tại Việt Nam đã tăng gấp đôi chỉ trong vài năm gần đây. Những thiết bị thuốc lá thế hệ mới được thiết kế nhỏ gọn, thời trang, nhiều màu sắc và mùi hương hấp dẫn như kẹo, trái cây hay cà phê, khiến không ít bạn trẻ lầm tưởng rằng chúng “an toàn” hoặc “ít độc hại hơn thuốc lá truyền thống”.
Thuốc lá điện tử núp bóng trong các mẫu mã hình hộp sữa. (Ảnh: Như Loan)
Tuy nhiên, các chuyên gia khẳng định, không có loại thuốc lá nào là an toàn. Mỗi hơi hút thuốc lá điện tử vẫn chứa nicotine – chất gây nghiện mạnh, cùng hàng chục hóa chất độc hại ảnh hưởng trực tiếp đến tim mạch, não bộ và hệ hô hấp.
TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai), cho biết, tại bệnh viện đã ghi nhận nhiều ca học sinh mắc bệnh phổi nặng, ho kéo dài, khó thở do hút thuốc lá điện tử. Có em mới 14–15 tuổi đã phụ thuộc nicotine, không thể bỏ dù đã được gia đình, nhà trường hỗ trợ.
Một vấn đề khác được đặt ra là các chiến dịch quảng bá tinh vi trên mạng xã hội đang khiến giới trẻ bị cuốn vào “vòng xoáy ảo tưởng sành điệu”. Dưới góc nhìn của chuyên gia truyền thông, đây là chiến thuật “tấn công mềm” – đánh vào tâm lý muốn thể hiện cá tính, khác biệt của Gen Z. Không ít bạn trẻ trở thành “đại sứ vô thức” khi quay clip review, check-in cùng thuốc lá điện tử, vô tình lan tỏa hình ảnh sai lệch về sản phẩm chứa nicotine.
Các chuyên gia chia sẻ tại toạ đàm. (Ảnh: Như Loan)
Các diễn giả tại tọa đàm thống nhất rằng để bảo vệ thế hệ trẻ, cần sự chung tay của gia đình – nhà trường – cơ quan quản lý – doanh nghiệp công nghệ. Phụ huynh nên trò chuyện cởi mở với con về tác hại của thuốc lá, không né tránh hay cấm đoán cực đoan.
Nhà trường cần tăng cường giáo dục sức khỏe, trang bị kỹ năng nhận biết và phòng tránh sản phẩm chứa nicotine. Đồng thời, các nền tảng mạng xã hội phải chịu trách nhiệm kiểm soát nội dung quảng bá, ngăn chặn việc lan truyền thông tin sai lệch về thuốc lá thế hệ mới.
Thông điệp của tọa đàm được kết lại bằng lời kêu gọi mạnh mẽ: Đừng để thế hệ tương lai đánh đổi sức khỏe lấy ảo tưởng về sự sành điệu. Bảo vệ Gen Z không chỉ là nhiệm vụ của ngành y tế, mà là trách nhiệm của toàn xã hội – để mỗi bạn trẻ có thể hít thở bầu không khí trong lành, không bị lẫn mùi nicotine ngọt ngào nhưng đầy độc hại.
