Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TP Hà Nội (Tramoc) vừa báo cáo Sở Giao thông Vận tải Hà Nội kết quả nghiên cứu thực hiện Đề án " Thu phí phương tiện cơ giới vào một số khu vực trên địa bàn thành phố có nguy cơ ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường để hạn chế số lượng xe cơ giới đi vào".
Ùn tắc giao thông đã trở thành vấn đề nhức nhối ở Hà Nội nhiều năm qua. Ảnh: Hữu Hưng
Theo báo cáo của Tramoc, dựa trên kết quả sơ bộ từ 1.028 phiếu khảo sát online (tính đến ngày 10-10-2022) do đơn vị tư vấn thực hiện, có 39,7% số người ủng hộ việc thu phí; 33,2% số người ủng hộ với điều kiện kèm theo; 27,1% không ủng hộ.
Tramoc cho rằng nếu đề án được HĐND TP Hà Nội thông qua và UBND TP trình báo cáo Quốc hội tại kỳ họp cuối năm 2022, đến năm 2024 Hà Nội tiến hành thí điểm và chính thức áp dụng từ năm 2025 thì việc triển khai đề án phù hợp với quy định hiện hành.
Nếu lùi thời gian báo cáo Quốc hội tại kỳ họp cuối năm 2025 và đề xuất hoàn thiện hệ thống pháp luật về các cơ chế, chính sách đã được thực hiện thí điểm thì sẽ gặp khó khăn khi triển khai đề án do Nghị quyết 115/2020/QH14 hết hiệu lực. Khi đó, để có cơ sở pháp lý thu phí cần phải hoàn thiện hệ thống pháp luật về các cơ chế, chính sách thu phí (điều chỉnh luật) và khó có thể triển khai thí điểm trước năm 2030. Do đó, Tramoc kiến nghị giữ nguyên lộ trình thí điểm thu phí như đã báo cáo.
Phạm vi không gian thu phí là khu vực bên trong đường Vành đai 3. Giai đoạn thí điểm (từ nay đến năm 2025) sẽ thu phí tại một số trục chính bằng cách bố trí 15 trạm thu phí tại 9 vị trí trên các trục đường nội đô có lưu lượng lớn có nguy cơ ùn tắc giao thông. Sau khi thí điểm có hiệu quả, tiếp tục từng bước mở rộng vùng thu phí.
Giai đoạn 2 (từ năm 2026 đến 2030): Mở rộng vùng thu phí bờ Nam sông Hồng. Khu vực thu phí mở rộng có ranh giới được giới hạn bởi các đường Vành đai 3 - cầu Thanh Trì - Pháp Vân - Mai Dịch - Phạm Văn Đồng - cầu Thăng Long - Âu Cơ - Nghi Tàm - Yên Phụ - Trần Nhật Duật - Vành đai 3.
Giai đoạn 3 (sau năm 2031): Mở rộng vùng thu phí bờ Bắc sông Hồng, được giới hạn bởi các đường Nguyễn Văn Linh-Trường Sa-Hoàng Sa-Võ Văn Kiệt-cầu Thăng Long-Âu Cơ-Nghi Tàm-Yên Phụ-Trần Nhật Duật-Vành đai 3.
Kết quả điều tra xã hội học cho thấy mức phí chấp nhận được của người dân là 22,3 ngàn đồng. Nếu thu phí ở mức này, sẽ có khoảng 55% người sử dụng phương tiện sẽ chấp nhận trả phí để đi lại nhanh chóng bằng các phương tiện xe ôtô 4 chỗ, số còn lại sẽ chuyển sang các phương tiện khác được miễn hoặc giảm phí. Vì vậy, mức phí tối thiểu phải lớn hơn mức sẵn sàng chi trả của người dân thì mới có tác dụng điều tiết hành vi giao thông. Việc thu phí không đặt mục tiêu lợi nhuận.
Số tiền thu được từ phí dùng để bù đắp chi phí vận hành và bảo trì (O&M) hàng năm. Sau khi bù hết chi phí O&M và chi phí đầu tư hệ thống thu phí, số tiền thu được còn lại sẽ nộp vào ngân sách thành phố và được sử dụng cho các mục đích nâng cao năng lực hệ thống giao thông đô thị, giảm ùn tắc giao thông của thành phố.
Vấn đề được nhiều người quan tâm hiện nay là hiện hệ thống vận tải công cộng, hạ tầng giao thông ở Hà Nội đã đáp ứng được nhu cầu của người dân hay chưa để tiến hành thu phí phương tiện nội đô. Nhiều người cũng bày tỏ ý kiến không đồng tình với đề án này và cho rằng thu phí phương tiện vào nội đô thời điểm hiện nay chưa phù hợp, chưa bảo đảm đầy đủ, toàn diện các điều kiện thực hiện.
Theo Tramoc, mạng lưới vận tải hành khách công cộng của thủ đô tính đến thời điểm này mới đáp ứng gần 17,5% nhu cầu đi lại.
Theo Đề án đơn vị tư vấn trình lần đầu, từ nay đến năm 2025, Hà Nội sẽ lập gần 100 trạm thu phí tại các tuyến đường hướng tâm, cửa ngõ để thu phí ôtô vào nội đô (phương án trước đây là 87 trạm). Mức thu phí được xác định tối thiểu 50.000 đồng và tối đa 100.000 đồng/lượt xe ôtô.
Thời gian áp dụng thu phí xe vào nội đô là 5 giờ đến 21 giờ hàng ngày. Tổng mức đầu tư cho việc lập hệ thống trạm thu phí vào nội đô dự tính khoảng 2.600 tỉ đồng.
Về thời gian thực hiện, từ nay đến năm 2023, Sở Giao thông vận tải Hà Nội và các đơn vị có liên quan sẽ khảo sát, xây dựng lắp đặt các trạm thu phí, thời gian dự kiến bắt đầu thu phí xe vào nội đô là trong năm 2024.
Trả lời Báo Người Lao Động chiều 18-10, ông Vũ Văn Viện, Giám đốc Sở Giao thông vận tải Hà Nội, cho biết các thông tin nêu trên có thể mới chỉ một phía từ Tramoc chứ không phải thông tin từ Sở Giao thông vận tải Hà Nội.
Theo ông Viện, hiện các cơ quan liên quan đang tiếp tục nghiên cứu, chưa có phương án chính thức. "Hiện chưa có gì để thông tin", khi nào có thông tin chính thức Sở sẽ thông tin đến báo chí và người dân được biết.
