Mùa lễ hội cuối năm thường là thời điểm lên ngôi của những món đồ sưu tầm, đồ chơi công nghệ hay các vật phẩm xa xỉ. Thế nhưng năm nay, tại nền kinh tế lớn nhất thế giới, gió đã đổi chiều. Một khảo sát mới nhất từ Visa thực hiện trên 1.000 người trưởng thành cho thấy, 45% gen Z (nhóm người trẻ từ 18-28 tuổi) bày tỏ sự hào hứng đặc biệt nếu được tặng tiền mã hóa (crypto) thay vì các món quà truyền thống.
Con số này cao vượt trội so với mức trung bình 28% ở các nhóm tuổi khác, cho thấy một sự dịch chuyển mạnh mẽ trong khẩu vị tài sản của người trẻ. Thậm chí, 44% gen Z cho biết họ đã thực sự sử dụng tài sản ảo để mua sắm hàng hóa tiêu dùng, biến nó từ một kênh đầu cơ thuần túy trở thành phương tiện thanh toán đời thường.
Tuy nhiên, dưới góc độ tài chính cá nhân, việc biến một tài sản có biên độ dao động giá "đứng tim" thành quà tặng liệu có phải là nước đi khôn ngoan?
Bất chấp biến động của bitcoin, tài sản ảo vẫn được ưa chuộng (Ảnh: The Street).
Bài học đắt giá từ món quà "bốc hơi" 32%
Để hiểu rõ hơn về tính hai mặt của món quà này, hãy nhìn vào diễn biến thị trường thời gian qua. Tính đến đầu tuần này, bitcoin đang giao dịch quanh mốc 86.000 USD. Mức giá này nghe có vẻ hấp dẫn, nhưng thực tế nó đã "bốc hơi" tới 32% giá trị so với đỉnh lịch sử 126.000 USD vừa được thiết lập vào tháng 10 năm nay.
Ông Flavio Landivar, một chuyên gia hoạch định tài chính (CFP) tại Florida cảnh báo rằng, nếu người tặng kỳ vọng đây là một tài sản tích sản bền vững như vàng hay cổ phiếu blue-chip thì họ đang nhầm to.
Khác với cổ phiếu hay các quỹ ETF - nơi đại diện cho quyền sở hữu doanh nghiệp thực tế, tiền mã hóa hiện tại vẫn chưa có "giá trị nội tại" rõ ràng. Giá cả của nó phụ thuộc hoàn toàn vào việc người tiếp theo sẵn sàng trả bao nhiêu. Do đó, món quà này có thể lao dốc không phanh và rất khó phục hồi về giá trị ban đầu.
Tuy nhiên, ở một góc nhìn thoáng hơn, nhiều chuyên gia lại cho rằng chính sự biến động điên rồ đó lại là giá trị cốt lõi của món quà. Ông Mike Casey, Chủ tịch American Executive Advisors, nhận định thay vì tặng hàng nghìn USD, một khoản bitcoin trị giá nhỏ khoảng 50 USD (tương đương hơn 1 triệu đồng Việt Nam) là con số hợp lý để bắt đầu.
Theo ông Casey, món quà này không nên được xem là khoản đầu tư sinh lời, mà là một "học phí" cho lớp học vỡ lòng về tài chính. Việc theo dõi món quà của mình tăng vọt rồi sụt giảm theo chu kỳ thị trường sẽ dạy cho người trẻ bài học về kỷ luật cảm xúc và bản chất của đầu tư dài hạn.
Bitcoin, với nguồn cung cố định và lịch sử luôn phục hồi sau các đợt sập giá, được xem là công cụ trực quan nhất để rèn luyện tâm lý "thép" trước những biến động - điều mà không sách vở nào dạy tốt hơn thực tế.
Khi giới nhà giàu cũng thay đổi danh mục đầu tư
Không chỉ dừng lại ở câu chuyện quà cáp của giới trẻ Mỹ, làn sóng dịch chuyển sang tài sản số đang len lỏi vào tư duy quản lý tài sản của tầng lớp thượng lưu châu Á, điển hình là Hàn Quốc.
Báo cáo Tài sản Hàn Quốc 2025 của Tập đoàn Tài chính KB chỉ ra một xu hướng đáng suy ngẫm: Giới nhà giàu xứ kim chi đang dần giảm tỷ trọng bất động sản trong danh mục đầu tư (từ 59% năm 2021 xuống còn 54,8% năm nay). Ngược lại, họ đang tìm đến các tài sản thay thế, bao gồm vàng, trang sức và đặc biệt là tài sản ảo.
Số liệu cho thấy 16% giới siêu giàu Hàn Quốc hiện sẵn sàng rót tiền vào thị trường tiền số, tăng 7 điểm phần trăm so với năm ngoái. Đáng chú ý, hơn 76% người được hỏi đã công nhận đây là một "tài sản đầu tư kỹ thuật số" hợp pháp, và 58% tin rằng nó sẽ trở thành phương thức thanh toán phổ biến.
Dẫu vậy, sự hoài nghi vẫn còn đó khi 45% số người tham gia khảo sát vẫn coi đây chỉ là một trào lưu nhất thời. Nhưng có một thực tế không thể phủ nhận: Dòng tiền thông minh đang tìm cách đa dạng hóa, thoát ly khỏi các kênh truyền thống như đất đai để tìm kiếm cơ hội ở những thị trường mới năng động hơn, dù rủi ro cao hơn.
Tương lai của những món quà kỹ thuật số
Việc gen Z khao khát nhận bitcoin làm quà hay sự quan tâm ngày càng lớn của giới đầu tư chuyên nghiệp cho thấy tài sản số đang dần thoát khỏi cái mác "trò chơi may rủi" để bước vào đời sống thực. Visa thậm chí còn dự báo các loại stablecoin (tiền số ổn định giá) sẽ trở thành phương tiện thanh toán phổ biến vào năm 2030.
Với những người trẻ, nhận một phần nhỏ bitcoin dịp cuối năm có thể vui hơn nhận một món đồ chơi, nhưng cũng đồng nghĩa với việc họ phải sớm học cách chịu trách nhiệm với túi tiền của mình trước những con sóng dữ dội của thị trường tài chính.
Như lời ông Bruce Cundiff từ Visa nhận định, thế hệ Z đang thay đổi văn hóa tiêu dùng, và việc tặng quà bằng tài sản số chính là bước khởi đầu cho một kỷ nguyên thanh toán hoàn toàn mới.
