Trong kỷ nguyên số hóa mạnh mẽ, công nghệ tài chính (Fintech) không chỉ là một xu hướng mà đã trở thành nền tảng an sinh, mang lại cơ hội tiếp cận dịch vụ tài chính cho mọi tầng lớp xã hội. Từ thành thị nhộn nhịp đến vùng nông thôn xa xôi, Fintech đang tái định hình cách người dân Việt Nam quản lý tài chính, giao dịch và xây dựng tương lai kinh tế bền vững.
Chủ thể trung tâm trong kỷ nguyên tài chính mới
Tài chính số giờ đây đã trở thành một phần không thể tách rời trong đời sống hàng ngày của người Việt. Các ngân hàng thương mại, định chế tài chính và các công ty Fintech như MoMo, ZaloPay, Viettel Money đã tiên phong trong việc đưa các dịch vụ tài chính hiện đại đến gần hơn với người dùng. Ví điện tử, thanh toán QR, chuyển tiền ngang hàng (P2P), hay đầu tư số đã trở thành những khái niệm quen thuộc, không còn là đặc quyền của giới thượng lưu hay cư dân thành thị.
Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, tính đến cuối tháng 3/2024, 51 doanh nghiệp không phải ngân hàng được cấp phép cung cấp dịch vụ trung gian thanh toán, tạo nên một hệ sinh thái tài chính số đa dạng và sôi động.
Người dùng ngày càng chủ động hơn trong việc quản lý tài chính cá nhân. Từ việc quét mã QR để thanh toán tại quán cà phê, chuyển tiền tức thời cho bạn bè, đến đầu tư chứng khoán với số vốn chỉ vài chục nghìn đồng, Fintech đã phá vỡ các rào cản truyền thống về chi phí và thủ tục.
Đặc biệt, các dịch vụ này không yêu cầu người dùng phải sở hữu tài khoản ngân hàng hay thiết bị công nghệ cao cấp. Ví như Viettel Money cho phép tích hợp tài khoản tiền trực tiếp trên thuê bao viễn thông, giúp người dân ở vùng sâu, vùng xa cũng có thể tham gia vào hệ thống tài chính số. Chính sự gần gũi và dễ tiếp cận này đã biến Fintech thành cầu nối, đưa các sản phẩm tài chính đến mọi tầng lớp nhân dân, từ công nhân, nông dân đến giới trẻ năng động.
Viettel Money không chỉ hỗ trợ thanh toán mà còn cung cấp các dịch vụ vay tiêu dùng, tiết kiệm và bảo hiểm số an toàn và minh bạch.
Fintech góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống
Fintech không chỉ dừng lại ở việc cung cấp các công cụ giao dịch mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống thông qua sự tiện lợi và đa dạng hóa sản phẩm tài chính. Giao dịch qua ví điện tử hay ứng dụng ngân hàng chỉ mất vài giây, giúp tiết kiệm thời gian và công sức so với các phương thức truyền thống. Người dân giờ đây có thể dễ dàng thanh toán hóa đơn điện, nước, học phí, viện phí hay chuyển tiền cho người thân chỉ với vài thao tác trên điện thoại. Điều này đặc biệt có ý nghĩa với những người ở khu vực nông thôn, nơi các chi nhánh ngân hàng thường khó tiếp cận.
Hơn thế, Fintech đã "dân chủ hóa" các sản phẩm tài chính phức tạp như bảo hiểm vi mô, tiết kiệm số và đầu tư nhỏ lẻ, mang lại cơ hội tích lũy và bảo vệ tài chính cho hàng triệu người. Theo báo cáo của Viện Nghiên cứu Phát triển Việt Nam năm 2023, nhu cầu đầu tư và tích lũy tài chính tại Việt Nam đang tăng mạnh, đặc biệt trong nhóm người trẻ 18-35 tuổi, chiếm khoảng 60% dân số sử dụng ví điện tử và các nền tảng đầu tư số.
Cụ thể, 45% người trẻ tham gia các sản phẩm tiết kiệm số với số tiền từ 100.000 đồng/tháng, trong khi 30% sử dụng các dịch vụ bảo hiểm vi mô để bảo vệ sức khỏe và tài sản.
Hành trình lan tỏa tài chính số bền vững
Sự phát triển của Fintech tại Việt Nam không thể tách rời các chính sách chiến lược của Chính phủ, tiêu biểu là Quyết định 149 ban hành năm 2020 về Chiến lược Tài chính Toàn diện Quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Chiến lược này đặt mục tiêu đảm bảo mọi người dân và doanh nghiệp được tiếp cận các sản phẩm, dịch vụ tài chính thuận tiện, chi phí hợp lý, đặc biệt chú trọng đến nhóm người nghèo, người thu nhập thấp và vùng khó khăn.
Tính đến đầu năm 2025, 5/9 mục tiêu của chiến lược có khả năng hoàn thành, bao gồm tốc độ tăng trưởng giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt đạt mức ấn tượng và tỷ lệ người trưởng thành có thông tin lịch sử tín dụng trong hệ thống thông tin tín dụng của Ngân hàng Nhà nước được cải thiện đáng kể. Những kết quả này khẳng định vai trò của Fintech trong việc thúc đẩy tài chính toàn diện, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân.
Sức lan tỏa của Fintech còn được thể hiện qua sự chủ động của người dân trong việc chia sẻ và hướng dẫn lẫn nhau. Từ các bà nội trợ sử dụng ví điện tử để mua sắm, đến các tiểu thương tại chợ truyền thống áp dụng thanh toán QR, người dân không chỉ là người thụ hưởng mà còn trở thành những "đại sứ" truyền cảm hứng. Các cộng đồng tiểu thương, hợp tác xã và khu dân cư đã bắt đầu hình thành những "hệ sinh thái tài chính số mini", nơi mọi người cùng hỗ trợ nhau tiếp cận công nghệ.
Một ví dụ điển hình là Viettel Money, nền tảng tài chính số thuần Việt, đã ghi dấu ấn với chiến lược phổ cập tài chính đến cả những khu vực nông thôn và vùng sâu, vùng xa. Với hơn 350 tiện ích, Viettel Money không chỉ hỗ trợ thanh toán mà còn cung cấp các dịch vụ vay tiêu dùng, tiết kiệm và bảo hiểm số, giúp người dân tiếp cận các sản phẩm tài chính chính thống một cách an toàn và minh bạch.
Dự án "Xã 4.0" của Viettel Money đã triển khai tại nhiều địa phương như Quảng Minh (Bắc Giang), Phúc Thành (Nghệ An), tạo nên hệ sinh thái tài chính số toàn diện, ứng dụng công nghệ để chuyển đổi số các dịch vụ công. Chiến dịch livestream "Siêu sale mỗi ngày" của Viettel Money trong tháng 9/2024 thu hút hơn 7.200 lượt tương tác, cho thấy sức hút mạnh mẽ của nền tảng này trong cộng đồng. Những nỗ lực này không chỉ giúp Viettel Money củng cố vị thế mà còn góp phần thu hẹp khoảng cách tiếp cận tài chính giữa thành thị và nông thôn, tạo nên một cộng đồng tài chính số bền vững.
Khi người dân trở thành người chia sẻ, hướng dẫn và truyền cảm hứng, Fintech không chỉ là công cụ mà còn là động lực để xây dựng một xã hội không ai bị bỏ lại phía sau. Với sự đồng hành của các chính sách chiến lược và nỗ lực của các doanh nghiệp như Viettel Money, hành trình lan tỏa tài chính số tại Việt Nam hứa hẹn sẽ tiếp tục mở rộng, mang lại cơ hội bình đẳng và thịnh vượng cho mọi người.
