Nhắc đến Ernst and Young (EY) là người ta nhớ ngay đến một trong bốn công ty kiểm toán hàng đầu thế giới hiện nay, cùng hàng ngũ với KPMG, Deloitte và PwC. Tuy nhiên bên cạnh kiểm toán, EY cũng có rất nhiều mảng kinh doanh khác đáng chú ý, trong đó có tư vấn về con người, công nghệ và doanh nghiệp (consulting).
Đây là mảng thế mạnh và có rất nhiều tiềm năng phát triển trong tương lai của EY, vì vậy mới đây nhất công ty đã đưa ra quyết định sẽ chia tách mảng kiểm toán truyền thống và mảng tư vấn thành hai doanh nghiệp độc lập.
Việc chia tách này sẽ giúp việc kinh doanh giữa các mảng được phát triển độc lập, tránh bị chồng chéo và góp phần giúp thương hiệu EY lớn mạnh hơn nữa trong tương lai. Cần phải nói thêm rằng, việc chia tách này đã có tiền lệ trong quá khứ với Accenture – công ty tư vấn được tách ra từ một cựu thành viên của “Big 5” – Arthur Andersen.
Được thành lập từ năm 1989 với trụ sở tại London nước Anh, EY đã nhanh chóng phát triển và trở thành một trong những công ty cung cấp dịch vụ tài chính lớn nhất thế giới. Các dịch vụ mà họ cung cấp bao gồm kiểm toán, thuế, tư vấn chiến lược, dịch vụ tài chính… EY ngày càng vươn ra ngoài dịch vụ mà họ được biết đến nhiều nhất là kiểm toán.
Công ty này hoạt động dưới hình thức một mạng lưới các doanh nghiệp thành viên với tư cách pháp nhân riêng biệt có quan hệ đối tác với nhau, với hơn 300,000 nhân viên làm việc tại hơn 150 quốc gia trên toàn cầu.
Năm 2021, mặc dù trải qua nhiều biến động do ảnh hưởng từ đại dịch Covid song EY vẫn đạt được doanh thu toàn cầu lên tới 40 tỷ USD trong năm tài chính kết thúc vào tháng 6/ 2021, tăng 7.3% so với cùng kỳ năm trước.
Trong đó, doanh thu của họ phần lớn vẫn tới từ dịch vụ kiểm toán, tư vấn tài chính; song các mảng khác như tư vấn thuế, tư vấn chiến lược, công nghệ và con người dần chiếm tỷ lệ cao hơn trong thu nhập của EY.
Tại Việt Nam nói riêng, EY đạt doanh thu 999 tỷ đồng trong năm 2021 (với trên 70% đến từ mảng kiểm toán) cùng lợi nhuận sau thuế trên 12 tỷ đồng.
Doanh thu của EY qua các năm, thể hiện qua các mảng kinh doanh (Nguồn dữ liệu: EY)
Với việc mảng Consulting (tư vấn về công nghệ, doanh nghiệp và con người) ngày càng trở nên lớn mạnh, các ông chủ của EY mới đây đã đồng ý để chia tách công ty này thành hai thực thể riêng biệt.
Việc phân tách này nhằm giúp cho mảng kiểm toán – mảng kinh doanh truyền thống và mảng tư vấn kể trên có thể phát triển một cách độc lập và tránh bị chồng chéo, đồng thời cung cấp cho khách hàng những dịch vụ tốt hơn.
Đề xuất này được cho là sẽ đáp ứng được việc phát triển riêng mảng tư vấn, vốn đang được đánh giá cao và được dự báo sẽ mang lại rất nhiều lợi ích cho các thành viên (partners), nhất là trong bối cảnh mảng kiểm toán của EY đang bị đặt dấu hỏi về tính độc lập sau những vụ bê bối gần đây.
Đồng thời, với việc các mảng ngoài kiểm toán đang phát triển một cách phi mã, đây sẽ là bước đệm để EY có thể phát triển vượt bậc những dịch vụ này thông qua một công ty độc lập.
Việc phân tách của một công ty kiểm toán lớn như EY đã có tiền lệ từ nhiều năm trước, với trường hợp của Accenture. Tiền thân của công ty này là Arthur Andersen Consulting – được tách ra từ công ty mẹ Andersen Worldwide Société Coopérative, độc lập với mảng kiểm toán. Arthur Andersen Consulting thường đạt được lợi nhuận cao hơn so với mảng kiểm toán, mặc dù gặp phải cạnh tranh tới từ chính doanh nghiệp được tách ra này.
Ngày 1/1/2001, công ty chính thức đổi tên thành Accenture sau khi trả một khoản phí dàn xếp với công ty mẹ và công ty kiểm toán Arthur Andersen lên tới 1,2 tỷ USD. Tháng 7 cùng năm, cổ phiếu của họ chính thức được giao dịch trên sàn chứng khoán New York với mức chào bán là 14,5 USD/ cổ phiếu. Việc IPO đã đem lại cho doanh nghiệp gần 1,7 tỷ USD vào thời điểm bấy giờ.
Việc tách ra khỏi Arthur Andersen đã mang lại rất nhiều thành công cho Accenture (Ảnh: The Consulting Report)
Cho tới hiện tại, trong khi kiểm toán Arthur Andersen sụp đổ hoàn toàn vì vụ bê bối gian lận Enron, Accenture vẫn tiếp tục hoạt động và là một trong những công ty cung cấp dịch vụ tư vấn hàng đầu thế giới.
Năm 2021, Accenture đạt doanh thu 50,53 tỷ USD (cao hơn cả EY hiện tại) cùng lợi nhuận sau thuế gần 6 tỷ USD. Giá cổ phiếu của Accenture đạt gần 300 USD/ cổ phiếu và công ty vẫn tiếp tục phát triển mạnh mẽ, trái ngược hoàn toàn với tình cảnh của doanh nghiệp đã tách ra cùng một mẹ với mình.
Accenture chính là ví dụ điển hình của mảng tư vấn được tách độc lập với mảng kiểm toán đã mang lại thành công lớn cho doanh nghiệp.
Giá cổ phiếu của Accenture đạt gần 300 USD/ cổ phiếu ở thời điểm hiện tại
Với việc phân tách hai mảng kiểm toán và tư vấn, những thành viên của EY kỳ vọng sẽ thu được một khoản lợi nhuận lớn khi công ty tư vấn được niêm yết. Tuy nhiên, không phải thành viên nào của họ cũng đồng ý với điều này khi EY Trung Quốc (bao gồm Đại lục, Hong Kong, Macao, Đài Loan và Mông Cổ) vẫn sẽ duy trì hoạt động hiện tại của mình, thay vì tách thành hai mảng độc lập.
Việc EY Trung Quốc – vốn có lượng khách hàng lớn – không tham gia vào thỏa thuận cũng sẽ phần nào làm giảm giá trị của công ty tư vấn độc lập được tách ra. Dù vậy, những ông chủ của EY vẫn kỳ vọng sẽ tạo ra được một Accenture thứ hai trong tương lai.
