Vài năm trở lại đây, thị trường xe điện châu Âu, từng là "miền đất hứa" của Tesla, đang chứng kiến sự cạnh tranh khốc liệt. Doanh số xe sụt giảm, đặc biệt tại Anh và Đức, là một tín hiệu đáng lo ngại cho đế chế của Elon Musk. Trong tháng 7 vừa qua, số liệu từ Hiệp hội Các nhà sản xuất và kinh doanh ô tô Anh (SMMT) cho thấy doanh số xe Tesla tại đây đã giảm gần 60% so với cùng kỳ năm ngoái. Tại Đức, con số này cũng giảm hơn 55%.
Khi thị trường cốt lõi gặp sóng gió, một nhà lãnh đạo tầm cỡ như Elon Musk phải tìm cách mở rộng và đa dạng hóa nguồn doanh thu. Và câu trả lời bất ngờ lại nằm ở thị trường năng lượng. Một lĩnh vực tưởng chừng không liên quan lại là sân chơi mới đầy tiềm năng cho Tesla.
Từ "ông trùm" xe điện đến "tay chơi" mới trên thị trường điện lực
Thông tin được công bố trên trang web của Ofgem, cơ quan quản lý năng lượng Anh, đã làm cả thị trường này xôn xao. Tesla Energy Ventures, một công ty con của Tesla, đã chính thức nộp đơn xin giấy phép để trở thành một nhà cung cấp điện cho các hộ gia đình và doanh nghiệp tại Anh.
Nếu được phê duyệt, động thái này sẽ mở ra một chương mới cho tham vọng của Tesla tại quốc gia này, không chỉ đơn thuần là bán ô tô hay pin lưu trữ. Giới phân tích nhận định, với hồ sơ đã được nộp và đội ngũ nhân sự đã được tuyển dụng từ lâu, việc Tesla bước chân vào thị trường năng lượng Anh chỉ còn là vấn đề thời gian, có thể ngay trong những tháng tới.
Không phải là lần đầu tiên Tesla lấn sân sang lĩnh vực này. Tại Mỹ, công ty đã vận hành dịch vụ cung cấp điện mang tên Tesla Electric tại Texas từ năm 2022. Mô hình này cho phép khách hàng tối ưu hóa việc tiêu thụ năng lượng, sạc xe điện với giá rẻ vào giờ thấp điểm, và thậm chí nhận tiền khi bán lượng điện dư thừa từ pin gia đình trở lại lưới điện.
Việc Tesla nhân bản mô hình này tại Anh cho thấy một chiến lược rõ ràng: không chỉ bán sản phẩm, mà còn xây dựng một hệ sinh thái năng lượng hoàn chỉnh, tích hợp chặt chẽ từ xe điện, pin lưu trữ, điện mặt trời cho đến dịch vụ cung cấp điện.
Tesla Electric của Elon Musk hứa hẹn sẽ giúp các hộ gia đình tiết kiệm hóa đơn tiền điện (Ảnh: Shutterstock).
Vì sao Tesla tự tin "đánh úp" thị trường?
Thị trường năng lượng Anh là một đấu trường khốc liệt, được thống trị bởi những tên tuổi lớn như Octopus và British Gas. Vậy điều gì khiến Tesla tin rằng họ có thể chen chân vào và tạo nên sự khác biệt?
Tesla không phải là một "tay mơ" bước vào ngành. Họ đã có sẵn một hệ sinh thái năng lượng khổng lồ tại Anh:
Pin Powerwall: Hàng chục nghìn pin lưu trữ Powerwall đã được lắp đặt tại các hộ gia đình Anh, có thể sạc bằng điện mặt trời hoặc vào giờ thấp điểm.
Xe điện và bộ sạc: Hàng trăm nghìn xe Tesla đang lưu thông trên đường, cùng với hệ thống bộ sạc gia đình.
Phần mềm Autobidder: Công nghệ này đã được Tesla sử dụng để quản lý các hệ thống pin quy mô lớn, mua điện giá rẻ vào giờ thấp điểm và bán lại khi giá cao.
Mô hình nhà máy điện ảo (Virtual Power Plant – VPP) chính là vũ khí bí mật của Tesla. Thay vì xây dựng một nhà máy điện truyền thống tốn kém, Tesla có thể kết nối hàng nghìn pin Powerwall và pin xe điện lại với nhau thông qua phần mềm. Mạng lưới này hoạt động như một nhà máy điện phân tán, có khả năng tích trữ điện khi dồi dào (từ năng lượng mặt trời hoặc gió) và xả điện trở lại lưới khi nhu cầu tăng cao.
Mô hình VPP này không chỉ giúp Tesla tối đa hóa lợi nhuận mà còn mang lại lợi ích trực tiếp cho khách hàng. Người dùng có thể giảm đáng kể hóa đơn tiền điện, đồng thời nhận được tiền khi Tesla sử dụng điện từ pin của họ.
Ngoài ra, Tesla sở hữu một tập khách hàng lớn và cực kỳ trung thành. Việc tích hợp dịch vụ cung cấp điện vào hệ sinh thái hiện có sẽ là một lợi thế cạnh tranh khổng lồ. Khách hàng Tesla có thể sạc xe, cung cấp điện cho nhà cửa và quản lý tất cả qua một ứng dụng duy nhất, một trải nghiệm mà các nhà cung cấp truyền thống khó có thể mang lại.
Cuộc chơi của Tesla không chỉ là bán điện
Động thái của Tesla cho thấy một tư duy kinh doanh hoàn toàn khác biệt. Họ không chỉ bán điện, mà đang bán một giải pháp năng lượng toàn diện. Trong khi các nhà cung cấp truyền thống chỉ tập trung vào việc phân phối điện, Tesla lại đi sâu vào việc tối ưu hóa cách khách hàng sử dụng, lưu trữ và thậm chí tạo ra năng lượng.
Chiến lược "tăng trưởng kép" này đầy tham vọng. Khi thị trường xe điện chậm lại, mảng năng lượng có thể trở thành động lực tăng trưởng mới, tạo ra một vòng lặp tích cực: khách hàng mua xe Tesla, sau đó mua pin Powerwall, và cuối cùng là sử dụng dịch vụ điện của Tesla. Mỗi sản phẩm đều bổ trợ cho nhau, tạo ra một hệ sinh thái khép kín và cực kỳ vững chắc.
Tuy nhiên, con đường thâu tóm của Musk không phải không có chướng ngại vật. Trớ trêu thay, rủi ro lớn nhất lại đến từ chính bản thân ông. Hình ảnh một thiên tài công nghệ đang dần bị lu mờ bởi một nhân vật công chúng với những phát ngôn khó đoán và những mối quan hệ chính trị phức tạp. Sự ủng hộ công khai của ông cho các nhân vật gây tranh cãi đã tạo ra một bộ phận không nhỏ người tiêu dùng quay lưng, và sự thù ghét đó có thể lan từ những chiếc xe sang cả hóa đơn tiền điện.
Thêm vào đó, bộ máy quản lý của Anh, sau cú sốc từ cuộc khủng hoảng năng lượng năm 2021 khiến hàng loạt nhà cung cấp phá sản, đã trở nên thận trọng hơn bao giờ hết. Quy trình cấp phép cho Tesla có thể kéo dài và đầy rẫy những yêu cầu khắt khe. Một điểm yếu thực tế khác là Tesla hiện chỉ xin cung cấp điện, trong khi đa số gia đình Anh dùng cả gas, buộc họ phải duy trì hai hợp đồng riêng biệt – một sự bất tiện không nhỏ.
Tesla không chỉ bán điện mà đang bán một giải pháp năng lượng toàn diện (Ảnh: Shutterstock).
Động thái của Tesla tại Anh không chỉ là một kế hoạch kinh doanh thông thường. Nó là một bước đi chiến lược, thể hiện tầm nhìn dài hạn của Elon Musk về một tương lai bền vững, nơi năng lượng được quản lý một cách thông minh và hiệu quả.
Khi một "tay chơi" công nghệ đột ngột lấn sân sang một ngành công nghiệp truyền thống, sự thay đổi lớn là điều khó tránh khỏi. Sắp tới, thị trường năng lượng Anh sẽ không còn là cuộc chơi của riêng các "ông lớn" truyền thống nữa. Câu hỏi đặt ra bây giờ không phải là liệu Tesla có thành công hay không, mà là những đối thủ lâu năm sẽ phản ứng ra sao trước "cú sốc" này? Và liệu đây có phải là khởi đầu cho một làn sóng tương tự trên toàn cầu?
