“Chỉ cần chậm trễ thêm vài giờ, người bệnh có khả năng rơi vào tình trạng sốc nhiễm trùng nguy kịch do tắc nghẽn mạch máu ở ổ bụng, đe dọa tính mạng”, ThS.BS.CKII Nguyễn Trung Đương, Phó Trưởng khoa Ngoại Tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn (TPHCM), chia sẻ về.
Đau bụng, phát hiện ruột non hoại tử nguy kịch
Khai thác bệnh sử, chị S. (44 tuổi) cho biết khoảng một tháng trước đã xuất hiện cơn đau bụng âm ỉ, nhưng chủ quan không đi khám. Ba ngày trước khi nhập viện, cơn đau trở nên dữ dội và liên tục, khiến chị phải nhập viện tại một bệnh viện địa phương với chẩn đoán có khối u chưa rõ nguyên nhân.
Sau đó, bệnh nhân được chuyển cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn.
Bác sĩ tiến hành xử trí đoạn ruột hoại tử (Ảnh: BVCC).
Kết quả chụp CT tại đây cho thấy, đoạn ruột non của chị S. đã bị hoại tử. Hình ảnh còn ghi nhận một cục máu đông lớn gây tắc nghẽn dòng chảy, cùng nhiều hạch ổ bụng phình to bất thường, nghi ngờ có khối u.
ThS.BS.CKII Nguyễn Trung Đương giải thích, tình trạng hoại tử ruột non thường xảy ra khi mạch máu nuôi bị tắc nghẽn bởi huyết khối. Khi máu không thể lưu thông, đoạn ruột nhanh chóng thiếu dưỡng chất, dẫn đến hoại tử, viêm phúc mạc và thậm chí sốc nhiễm trùng, đe dọa tính mạng.
Đây là tình trạng hiếm gặp nhưng cực kỳ nguy hiểm. Trong trường hợp của chị S., một đoạn ruột non đã hoại tử, gây viêm nặng trong ổ bụng, thậm chí tử vong nếu như không can thiệp kịp thời.
“Thủ phạm” bất ngờ gây nên biến chứng nguy hiểm
Trao đổi với bác sĩ, nữ bệnh nhân cho biết đã dùng thuốc tránh thai đường uống thời gian dài (liên tục trong 10 năm) mà không có sự theo dõi y khoa.
Theo ThS.BS.CKII Nguyễn Trung Đương, thuốc tránh thai phổ biến hiện nay thường chứa hai thành phần chính là estrogen và progestin. Estrogen có thể làm thay đổi cân bằng đông - chống đông máu trong cơ thể, từ đó làm tăng nguy cơ hình thành huyết khối tĩnh mạch.
Trên thực tế, huyết khối có thể do nhiều nguyên nhân khác như ung thư, tiểu đường, tăng huyết áp hoặc rối loạn đông máu di truyền.
Tuy nhiên qua khai thác bệnh sử và xét nghiệm, bác sĩ không ghi nhận yếu tố nguy cơ nào khác của chị S. ngoài việc dùng thuốc tránh thai kéo dài, nên đây được xem là nguyên nhân chính.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Hiệp hội Y học Sinh sản Hoa Kỳ (ASRM), thuốc tránh thai đường uống nhìn chung an toàn, nhưng vẫn tiềm ẩn biến chứng hiếm gặp, như huyết khối tĩnh mạch sâu.
Ước tính trong 10.000 phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai sẽ có 3-15 trường hợp gặp biến chứng này, cao hơn nhiều so với nhóm không sử dụng (1-5 trường hợp).
Trước tình trạng nguy kịch của bệnh nhân, ê-kíp bác sĩ lập tức tiến hành phẫu thuật. Khi mở ổ bụng, ê-kíp phát hiện một đoạn ruột non dài khoảng 50cm đã hoại tử, bên trong ruột còn chứa nhiều dịch máu đen (cho thấy tình trạng hoại tử nặng).
Các bác sĩ cắt bỏ đoạn ruột bị hoại tử, nối lại các đoạn ruột lành để khôi phục chức năng tiêu hóa, đồng thời làm sạch ổ viêm nhằm ngăn nhiễm trùng lan rộng và bảo toàn tính mạng cho người bệnh.
Sau phẫu thuật một tuần, sức khỏe người bệnh ổn định, chức năng ruột cải thiện rõ rệt. Ban đầu, người bệnh được nuôi dưỡng bằng đường tĩnh mạch, sau đó tập ăn cháo loãng và hiện tại đã có thể ăn uống bình thường với thức ăn mềm, dễ tiêu hóa.
“Đây là ca phẫu thuật rất khó, vì đoạn ruột non hoại tử khá dài và tình trạng viêm đã lan rộng trong ổ bụng, tiềm ẩn nguy cơ biến chứng rất cao. May mắn là người bệnh được cấp cứu đúng vào “thời điểm vàng” nên có cơ hội sống sót cao”, bác sĩ Đương đánh giá.
Bác sĩ thăm người bệnh sau phẫu thuật (Ảnh: BVCC).
Nguy cơ tiềm ẩn khi dùng thuốc tránh thai kéo dài
Theo các bác sĩ, hiện nay ngoài mục đích tránh thai, nhiều phụ nữ còn sử dụng thuốc tránh thai đường uống để điều trị mụn, điều hòa kinh nguyệt hoặc giảm đau bụng kinh. Một số loại thậm chí có thể mua dễ dàng mà không cần kê đơn, làm gia tăng nguy cơ lạm dụng.
Bác sĩ Đương nhấn mạnh, thuốc tránh thai chỉ an toàn khi dùng đúng chỉ định và có sự theo dõi y khoa, tuyệt đối không tự ý sử dụng, đặc biệt trong thời gian dài mà không theo dõi sức khỏe định kỳ.
Trong quá trình sử dụng, nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường như đau bụng kéo dài, rối loạn tiêu hóa, sưng phù tay chân, đau tức ngực, khó thở… thì cần đến bệnh viện thăm khám ngay để được xử trí kịp thời.
