Gần đây, cộng đồng công nghệ lại một lần nữa xôn xao trước những hình ảnh rò rỉ về mô hình của Galaxy S26 Ultra, dự kiến ra mắt vào năm 2026. Điều đáng chú ý không nằm ở thiết kế, mà ở một lựa chọn màu sắc: màu cam. Màu sắc này có "sự tương đồng đáng kinh ngạc" với màu "Cam Vũ Trụ" (Cosmic Orange) đang gây sốt trên dòng iPhone 17 Pro của Apple.
Mặc dù mới chỉ là những tin đồn, chưa được kiểm chứng, có nguồn gốc từ một bài đăng trên Reddit và thậm chí có thể là hình ảnh do AI tạo ra, nhưng nó đã đủ để thổi bùng lên một cuộc tranh luận quen thuộc suốt nhiều năm qua: Samsung có vẻ học hỏi iPhone hơi nhiều và nếu "sắc cam" này một lần nữa là sự thật, hãng điện thoại Hàn Quốc sẽ trở thành một kẻ sao chép hơi thái quá.
Hình ảnh đồn đoán rằng Galaxy S26 Ultra có thể học hỏi màu cam trên iPhone 17 Pro Max.
Đi trước không được thì ta chọn đi sau
Năm 2011, Apple khởi kiện Samsung, cáo buộc gã khổng lồ Hàn Quốc đã "đánh cắp" các yếu tố phần cứng và phần mềm, tạo ra các sản phẩm có "hướng thiết kế tương tự, bộ icon tương tự, cách sắp xếp màn hình chính tương tự" iPhone. Cuộc chiến pháp lý kéo dài nhiều năm này đã trở thành biểu tượng cho sự đối đầu xen lẫn "học hỏi" giữa hai gã khổng lồ.
Các phán quyết của tòa án đã buộc Samsung phải bồi thường những khoản tiền rất lớn. Ban đầu, vào năm 2012, con số lên tới hơn 1 tỷ USD. Sau nhiều lần kháng cáo, đến năm 2018, mức phạt cuối cùng được ấn định là 539 triệu USD vì vi phạm các bằng sáng chế thiết kế quan trọng như "các góc bo tròn" và "bố cục sắp xếp ứng dụng dạng lưới" trên màn hình chính.
Vụ kiện này không chỉ là về tiền bạc; nó là một lời khẳng định mạnh mẽ về việc bảo hộ thiết kế thẩm mỹ trong ngành công nghệ và chính thức định hình cuộc chiến không khoan nhượng giữa hai công ty.
Bên ngoài tòa án, cuộc chiến còn diễn ra gay gắt hơn trên mặt trận quảng cáo, nơi Samsung đã tạo ra một kịch bản quen thuộc đến kinh điển: chế giễu một quyết định gây tranh cãi của Apple, rồi sau đó lặng lẽ làm theo.
Năm 2016, khi Apple loại bỏ jack cắm tai nghe 3.5mm trên iPhone 7, Samsung đã nhanh chóng tung ra các quảng cáo chế giễu quyết định này. Tuy nhiên, chỉ ba năm sau, hãng cũng lặng lẽ làm điều tương tự trên các dòng flagship như Galaxy Note 10 và Galaxy Fold.
Kịch bản lặp lại một cách hoàn hảo khi Apple ra mắt iPhone 12 mà không kèm củ sạc và tai nghe trong hộp. Samsung lại một lần nữa "trêu ghẹo" đối thủ với các quảng cáo nhấn mạnh rằng sản phẩm của họ luôn có củ sạc đi kèm. Không lâu sau, hãng bị phát hiện đã âm thầm xóa các bài đăng này và chính thức ra mắt dòng Galaxy S21 mà không có các phụ kiện trên trong hộp.
Không rõ Samsung bị hớ khi chê bai đối thủ rồi lại học hỏi hay đây là chiêu bài truyền thông có chủ đích. Nhìn một cách sâu xa, việc liên tục chế giễu iPhone có thể giúp Samsung thu hút sự chú ý, củng cố lòng trung thành của nhóm người dùng anti-Apple và định vị mình là lựa chọn hào phóng, lắng nghe người dùng hơn.
Để rồi sau đó, khi xu hướng mà Apple tạo ra dần trở thành tiêu chuẩn ngành và cơn phẫn nộ ban đầu của công chúng đã nguội bớt, Samsung sẽ lặng lẽ đi theo. Họ để Apple "dọn đường" và hứng chịu phần lớn chỉ trích, sau đó áp dụng thay đổi để thu về các lợi ích kinh tế tương tự như cắt giảm chi phí sản xuất.
Thành công khi chọn là kẻ theo sau
Hiểu rõ Apple là gã khổng lồ tiên phong khong thể soán ngôi, Samsung có thể đã chọn theo hướng người bám đuổi như một cách tiết kiệm chi phí trong khi hưởng lợi từ những gì kẻ đi trước tạo ra, bất chấp việc bị coi là kẻ sao chép, vì dù gì "cả thế giới điện thoại" này ai mà chẳng bắt chước iPhone?
Samsung thường chờ đợi người dẫn đầu như Apple chuẩn bị nhu cầu của khách hàng và giáo dục thị trường. Người đi đầu sẽ phải gánh chịu toàn bộ rủi ro về nghiên cứu và phát triển (R&D), chi phí marketing khổng lồ để tạo ra một thị trường mới, và cả những phản ứng tiêu cực từ người dùng khi họ thay đổi những thói quen cũ.
Ví dụ điển hình nhất là khi Samsung chờ Apple ra mắt iPhone phiên bản 1 và 2, tạo ra cuộc cách mạng smartphone, rồi mới tung ra dòng Galaxy với các thuộc tính tương tự và mức giá cạnh tranh hơn, gặt hái thành công vang dội.
Samsung quan sát thị trường để xem xu hướng nào đang phát triển, sản phẩm nào đang bán chạy, sau đó nhanh chóng nhảy vào không gian đó với một sản phẩm được cải tiến. Sự thành công vang dội của màu "Cam Vũ Trụ" trên iPhone 17 Pro chính là một tín hiệu thị trường rõ ràng mà có vẻ như hãng điện thoại Hàn Quốc không thể bỏ qua.
Đừng quên, Xiaomi thậm chí còn bê nguyên cái tên "17 Pro Max" lên dòng sản phẩm Xiaomi 17 Pro Max của mình, cùng cụm camera cũng gần giống hệt".
Samsung vẫn có những sản phẩm sáng tạo như Z Fold.
Tất nhiên, Samsung vẫn là nhà sản xuất điện thoại hàng đầu thị trường. Họ có thể sao chép một ý tưởng, nhưng thường sẽ nâng cấp và tạo ra một sản phẩm có chất lượng cao, cấu hình mạnh mẽ hơn hoặc giá thành thấp hơn để cạnh tranh trực tiếp thay vì là một phiên bản chắp vá. Ngoài ra, Samsung cũng có nhiều sáng tạo nổi bật trong thế giới smartphone những năm qua.
Chính Samsung đã dẫn đầu và định hình thị trường smartphone gập còn non trẻ với dòng Galaxy Z Fold và Z Flip, mở ra một kỷ nguyên mới cho các thiết bị di động với những yếu tố hình thức đột phá.
Trong khi các đối thủ còn đang dè dặt, Samsung đã đầu tư mạnh mẽ và đi trước trong việc tích hợp sâu trí tuệ nhân tạo vào hệ điều hành với bộ công cụ Galaxy AI, mang đến các tính năng thực tiễn và hữu ích như Khoanh tròn để tìm kiếm, Phiên dịch trực tiếp, Trợ lý Note....
Samsung cũng khai sinh ra khái niệm "phablet" với dòng Galaxy Note và bút S Pen huyền thoại. Đây là một ý tưởng ban đầu bị nhiều người hoài nghi nhưng sau đó đã trở thành tiêu chuẩn cho toàn ngành.
Bất chấp những lời chỉ trích về việc sao chép, thước đo cuối cùng của một chiến lược kinh doanh là hiệu quả trên thị trường. Và các con số đã chứng minh chiến lược của Samsung có vẻ đã thành công.
Samsung thường xuyên giữ vững ngôi vương trên thị trường smartphone toàn cầu về số lượng máy bán ra, bỏ xa đối thủ lớn nhất của mình trong nhiều quý liên tiếp. Trong suốt 10 năm qua, Samsung đã bán được gần 3 tỷ chiếc smartphone, vượt xa con số 2.2 tỷ của Apple.
Thành công của Samsung không chỉ đến từ dòng S cao cấp cạnh tranh trực tiếp với iPhone. Cỗ máy bán hàng thực sự của họ là dòng Galaxy A ở phân khúc tầm trung, nơi thống trị tuyệt đối. Và đây là lúc chiến lược "học hỏi" ở phân khúc cao cấp phát huy tác dụng một cách tinh vi, tạo ra một hiệu ứng lan tỏa cực kỳ quan trọng.
Khi một chiếc Galaxy A tầm trung có ngôn ngữ thiết kế, màu sắc và giao diện tương tự như một chiếc iPhone thời thượng, nó mang lại cho người tiêu dùng cảm giác được sở hữu một sản phẩm "sang trọng" với mức giá phải chăng.
Những lời chỉ trích, những vụ kiện tốn kém, và hình ảnh "kẻ đi sau" chính là cái giá mà Samsung chấp nhận trả cho một chiến lược đã được chứng minh là hiệu quả về mặt thương mại, giúp họ duy trì vị thế dẫn đầu thị trường toàn cầu trong nhiều năm.
Tuy nhiên, thách thức mới đang ở phía trước. Chiến lược theo sau học hỏi không còn là của riêng Samsung. Các đối thủ Trung Quốc như Xiaomi và Huawei cũng đang ngày càng thành thạo trong việc này, tạo ra áp lực cạnh tranh mới. Chính ban lãnh đạo Samsung cũng đã nhận ra sự cần thiết phải thay đổi, chuyển mình "từ người đi theo nhanh thành người tiên phong" trong mọi lĩnh vực.
Câu hỏi đặt ra là, liệu trong tương lai, trước sức ép từ các đối thủ mới và sự bão hòa của thị trường, liệu Samsung sẽ vẫn "lẽo đẽo theo sau" hay sẽ buộc phải sáng tạo nhiều hơn?
