Bức tranh AI Việt Nam
Diễn đàn AI360 năm nay, do Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam (VINASA) tổ chức, diễn ra ngày 9.10 trong bối cảnh AI không còn là xu hướng mà đã trở thành động lực tăng trưởng thực tế. Theo một nghiên cứu gần đây của Amazon Web Services (AWS), chỉ riêng năm 2024, trung bình mỗi giờ có thêm năm doanh nghiệp Việt Nam bắt đầu ứng dụng AI. Dòng vốn đầu tư vào các doanh nghiệp AI trong nước cũng tăng gấp 8 lần, từ 10 triệu USD năm 2023 lên 80 triệu USD năm 2024.
Ông Nguyễn Khắc Lịch phát biểu tại diễn đàn AI360
Ảnh: CTV
Phát biểu tại diễn đàn, ông Nguyễn Khắc Lịch, Cục trưởng Cục Công nghiệp Công nghệ thông tin (Bộ Khoa học và Công nghệ), cho biết vị thế của Việt Nam trên bản đồ AI thế giới ngày càng được khẳng định. Theo báo cáo Chỉ số Sẵn sàng AI toàn cầu 2024 của Oxford Insights, Việt Nam xếp thứ 59/193 quốc gia và thuộc Top 5 ASEAN. Đặc biệt, theo World AI Index 2025, Việt Nam đứng thứ ba toàn cầu về mức độ tin tưởng vào AI, thể hiện sự cởi mở và sẵn sàng của xã hội.
Tuy nhiên Báo cáo thường niên Trí tuệ nhân tạo Việt Nam 2025, được công bố tại sự kiện, cũng chỉ ra những rào cản lớn. Thách thức hàng đầu là thiếu nhân lực chất lượng cao (45% đơn vị cung cấp AI gặp khó khăn). Tiếp theo là vấn đề về dữ liệu và hạ tầng tính toán (23%), khi có tới 50% đơn vị cho biết dữ liệu khó tiếp cận hoặc không theo chuẩn. Cuối cùng là thiếu hành lang pháp lý rõ ràng (30%).
Báo cáo cũng chỉ ra một "điểm nghẽn cốt lõi": sự chênh lệch lớn giữa vốn đầu tư phát triển công nghệ và chi phí mà các doanh nghiệp thực sự bỏ ra để ứng dụng AI.
Giải pháp thực tiễn từ phòng lab đến đời sống
Để chuyển hóa tiềm năng thành giá trị kinh doanh thực tế, một chủ đề được chú ý tại diễn đàn là việc ứng dụng AI để giải quyết các bài toán cụ thể của quốc gia, điển hình như thách thức của mô hình chính quyền hai cấp. Việc tinh gọn bộ máy đang gây áp lực lớn lên nhân sự cơ sở. Các giải pháp AI được đề xuất như trợ lý ảo (AI Assistant) hướng dẫn nghiệp vụ có thể giúp cán bộ giảm 60% thời gian tra cứu, hay chatbot dịch vụ công tự động xử lý 70% các yêu cầu thường gặp của người dân. Sự kết hợp giữa AI và tự động hóa quy trình bằng robot (RPA) cũng được kỳ vọng sẽ giảm 40 - 60% thời gian xử lý hồ sơ và báo cáo.
Synology tích hợp trí tuệ nhân tạo AI vào nhiều thiết bị bảo vệ dữ liệu
Bên cạnh đó, diễn đàn cũng là nơi hệ sinh thái giải pháp AI "Make in Vietnam" khẳng định sự sẵn sàng. Cách các giải pháp AI và AI Agent "thuần Việt" đang góp phần giải quyết hiệu quả nhiều "bài toán" của doanh nghiệp trong nước, từ tối ưu sản xuất, quản lý nhân sự đến cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng.
Để tháo gỡ các "điểm nghẽn" và thúc đẩy ngành AI phát triển một cách bài bản, những sáng kiến mang tính chiến lược đã được công bố. VINASA ra mắt dự thảo "Khung Trưởng thành Năng lực AI" (STAIR - Strategic Transformation & AI Readiness). Chủ tịch VINASA cho biết đây là công cụ chiến lược đầu tiên giúp doanh nghiệp Việt tự đánh giá và định hướng năng lực AI của mình, chuyển đổi tư duy từ thử nghiệm (POC) sang tạo ra giá trị kinh doanh thực tế (Business Value). Khung năng lực này sẽ bao gồm các yếu tố then chốt như đo lường ROI, tính sẵn sàng của dữ liệu, năng lực công nghệ lõi và quản trị rủi ro.
Về phía cơ quan quản lý, ông Nguyễn Khắc Lịch khẳng định Chính phủ xác định AI là trụ cột của công nghiệp công nghệ số và đang trong quá trình chuẩn bị trình dự thảo luật AI, nhằm tạo ra thể chế minh bạch, an toàn và có trách nhiệm. Cùng với đó, các chính sách hỗ trợ cụ thể cũng sẽ được triển khai, như tăng chi tiêu công cho AI, ưu tiên mua sắm các giải pháp công nghệ số trong nước và xây dựng Trung tâm Siêu tính toán AI quốc gia cùng các nền tảng dữ liệu mở dùng chung.
