Một số báo cáo y tế tại Đài Loan (Trung Quốc) từng ghi nhận trường hợp cả gia đình mắc ung thư do thói quen dùng đũa tre bị mốc trong thời gian dài. Nguyên nhân chính là đũa chứa độc tố aflatoxin - một chất có khả năng gây ung thư cực mạnh, đặc biệt là ung thư gan.
Bác sĩ Nghiêm Tông Hải, chuyên gia thận học người Trung Quốc, cho biết, đũa làm từ tre hoặc gỗ rất dễ hút ẩm trong môi trường ẩm ướt, từ đó tạo điều kiện cho nấm mốc phát triển, xuất hiện độc tố aflatoxin. Chất này tích tụ trong cơ thể có thể gây tổn thương gan, làm tăng nguy cơ xơ gan, viêm gan và ung thư.
Đặc biệt, aflatoxin thường bám chặt vào những khe nhỏ và lỗ li ti trên bề mặt đũa gỗ, tre, khiến việc vệ sinh trở nên khó khăn. Dù có rửa kỹ bằng nước rửa chén cũng không thể loại bỏ hoàn toàn độc tố. Vì vậy, giải pháp an toàn nhất là định kỳ thay đũa mới.
Ngoài ra, việc bảo quản đũa đúng cách cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ. Các chuyên gia khuyến cáo: Sau khi sử dụng, nên rửa đũa bằng nước nóng pha với một lượng nhỏ chất tẩy rửa, sau đó lau khô ngay. Tránh để đũa trong tình trạng ẩm ướt hoặc ngâm lâu trong nước vì sẽ tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn và nấm mốc phát triển. Bác sĩ cũng gợi ý người tiêu dùng chuyển sang sử dụng đũa inox, bởi chất liệu này ít bám vi khuẩn, không bị nấm mốc và không sản sinh aflatoxin, nhờ đó hạn chế đáng kể nguy cơ bệnh tật.
Một khảo sát do truyền thông phối hợp cùng Thạc sĩ Lý Chính Đạt, giảng viên Khoa Dinh dưỡng và Sức khỏe, thực hiện đã đưa ra kết quả đáng lo ngại. Nhóm nghiên cứu tiến hành so sánh lượng vi khuẩn còn sót lại trên 4 loại đũa phổ biến gồm: Đũa tre, gỗ, sứ và inox.
Quy trình kiểm nghiệm gồm các bước: Rửa sạch, sấy khô trong máy, sau đó đo lượng vi khuẩn bằng thiết bị chuyên dụng. Kết quả cho thấy, đũa tre, gỗ và sứ đều có lượng vi khuẩn vượt xa tiêu chuẩn. Trong khi đó, chỉ có đũa inox đạt mức an toàn cho phép.
Để bảo vệ sức khỏe, chuyên gia đưa ra 3 lưu ý quan trọng khi sử dụng đũa:
- Thường xuyên khử trùng đũa bằng nước sôi hoặc nhiệt độ cao.
- Ưu tiên chọn đũa có bề mặt trơn, không khắc hoa văn và màu sắc đơn giản, vì những chi tiết rãnh nhỏ dễ giữ lại cặn thức ăn, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
- Định kỳ thay đũa mới, tốt nhất là sau 3-6 tháng sử dụng.
Các chuyên gia nhấn mạnh, đũa là vật dụng tiếp xúc trực tiếp với thức ăn hằng ngày, nếu không được vệ sinh và bảo quản đúng cách sẽ trở thành ổ vi khuẩn và độc tố nguy hiểm. Vì vậy, hãy chủ động lựa chọn chất liệu an toàn, duy trì thói quen vệ sinh tốt để bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình.
