Nắng nóng kỷ lục trên toàn cầu
Ngày 5.6, ông Nguyễn Văn Hưởng, Trưởng phòng Dự báo thời tiết, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, cho biết dự báo mới nhất từ Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO), mùa hè năm nay trên toàn cầu nằm trong chuỗi năm có nắng nóng kỷ lục. Tại Việt Nam, miền Bắc và miền Trung vẫn có khả năng xuất hiện những đợt nắng nóng khốc liệt.
Dự báo mùa hè năm nay sẽ có những đợt nắng nóng khốc liệt
ẢNH: TUẤN MINH
Theo ông Nguyễn Văn Hưởng, điểm khác thường trong đợt nắng nóng đầu tháng 6 vừa qua là khu vực nắng nóng gay gắt nhất không nằm ở miền Trung mà xảy ra ngay tại khu vực đồng bằng miền Bắc.
Nguyên nhân là do áp thấp nóng phía tây mở rộng về phía đông, lan rộng ra miền Bắc và miền Trung. Đây là khối không khí khô, nóng có nguồn gốc từ vùng tây nam châu Á, hoạt động mạnh trong mùa hè, đặc biệt vào tháng 5 - tháng 6.
Khi lan về phía đông, khối không khí này gây ra sự gia tăng nhiệt độ rõ rệt ở miền Bắc, miền Trung. Bên cạnh đó, tác động của hiệu ứng phơn gây ra gió mùa tây nam hoạt động vượt qua dãy Trường Sơn (đối với miền Trung) và dãy Hoàng Liên Sơn (đối với miền Bắc), làm cho khối không khí nóng này bị nén lại và tăng nhiệt khiến mặt đất nóng lên nhanh.
Tuy đợt nắng nóng vừa qua không phá kỷ lục tuyệt đối trong lịch sử khí tượng nhưng tiệm cận nhiều trị số cực đoan. Cụ thể, nhiệt độ tại Phù Liễn (Hải Phòng) là 39,5 độ C, đã chạm mức cao nhất từng ghi nhận tháng 6.2017; tại Láng (Hà Nội) là 40,6 độ C, cao thứ ba trong lịch sử tháng 6 tại trạm này; tại Bắc Mê (Hà Giang) là 40,1 độ C, tiến sát kỷ lục 41,3 độ C năm 2023.
Dự báo sẽ có nắng nóng trên 42 độ C
Cập nhật dữ liệu dự báo mới nhất, ông Nguyễn Văn Hưởng cho rằng, mùa hè năm nay nắng nóng có khả năng xuất hiện nhiều hơn ở miền Bắc và miền Trung nhưng tần suất, cường độ ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm, tức là không quá bất thường nếu xét trên bình diện tổng thể.
Nhưng trong bối cảnh nhiệt độ toàn cầu liên tục lập kỷ lục, nguy cơ xuất hiện những đợt nắng nóng cục bộ, gay gắt và kéo dài vẫn ở mức cao. Dự báo mới nhất từ WMO, mùa hè năm nay trên toàn cầu tiếp tục nằm trong chuỗi năm nóng kỷ lục, với nhiệt độ có thể vượt ngưỡng 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Dự báo có tới 70% khả năng giai đoạn 2025 - 2029 sẽ ghi nhận ít nhất một năm có mức nhiệt trung bình vượt ngưỡng 1,5 độ C.
Khu vực Bắc Cực được dự báo ấm lên nhanh hơn gấp 3,5 lần so với mức trung bình toàn cầu, làm cho băng nhanh, mực nước biển dâng khiến các hệ thống khí quyển toàn cầu bị xáo trộn.
Việt Nam không nằm ngoài xu thế này. Dưới tác động của biến đổi khí hậu, thời tiết cực đoan như nắng nóng gay gắt, mưa lớn cục bộ, hạn hán có khả năng xuất hiện với tần suất, cường độ gia tăng.
Đặc biệt, trong các tháng cao điểm mùa hè vẫn có khả năng xuất hiện những đợt nắng nóng khốc liệt, với nhiệt độ từ 40 - 42 độ C và cũng không không loại trừ khả năng nhiệt độ nắng nóng vượt ngưỡng lịch sử như đã từng xảy ra những năm trước đây.
"Chúng tôi khuyến cáo người dân, các địa phương cần tiếp tục theo dõi chặt chẽ thông tin dự báo, cảnh báo thời tiết nắng nóng, đồng thời có biện pháp chủ động ứng phó", ông Hưởng nói.
