Dòng kênh "số khổ" ở TP.HCM

Kênh Hàng Bàng dài gần 2km, nối từ kênh Tân Hoá - Lò Gốm (quận 6) đến kênh Vạn Tượng ra kênh Tàu Hũ (quận 5). Năm 2000, đoạn kênh này bị lấp để lắp cống hộp do ô nhiễm nặng. Hiện những dãy nhà dân sinh sống san sát dọc bên đường Phan Văn Khoẻ và Bãi Sậy.

Dân cư sinh sống đông đúc, chật chội và nhếch nhác trên đoạn cống hộp, các con hẻm hàng chục năm qua. Đây là khu vực kinh doanh thương mại sầm uất của TP.HCM, cạnh chợ Kim Biên, Bình Tây.

Năm 2015, TP.HCM quyết định khôi phục lại kênh với dự án Cải tạo hệ thống thoát nước lưu vực kênh Hàng Bàng gồm 3 giai đoạn. Công trình nhằm thoát nước, giảm ô nhiễm, tái định cư cho các hộ dân hai bên.

Giai đoạn 1 hoàn thành năm 2017, khi kênh được khôi phục ở hai đầu, kinh phí 300 tỷ đồng.

Đoạn kênh từ đường Bình Tiên đến Lò Gốm dài 200m hoàn thành cải tạo, hình thành công viên với cây xanh, tiểu cảnh cùng hàng ghế đá, thiết bị thể dục, vui chơi, thu hút người dân luyện tập, hóng mát.

Giai đoạn 2, dòng kênh từ đường Phạm Đình Hổ đến Ngô Nhân Tịnh dài 500m, hiện đang thi công, giải toả mặt bằng dang dở. Trong đó, đoạn kênh từ đường Ngô Nhân Tịnh đến Chu Văn An đã hoàn thành cải tạo hai bên.

Phần kè kênh và công viên dọc đường Bãi Sậy cũng đã hoàn thành cải tạo, lắp lan can, trồng cây xanh, làm lối đi. Tuy nhiên, phía đối diện dọc đường Phan Văn Khoẻ nhiều mặt bằng đã giải toả xen lẫn với những hộ dân chưa đồng ý di dời, trả mặt bằng. Theo thiết kế, đoạn kênh khôi phục tại quận 6 rộng 14m - 16m, quận 5 rộng 16m - 18m, hai bên bờ là công viên cây xanh.

Giai đoạn 2, có 344 hộ dân bị ảnh hưởng, đến nay đã giải toả 256 hộ. Các trường hợp chưa đồng ý di dời vì cho rằng giá bồi thường thấp, hỗ trợ không đủ tiền mua nhà có vị trí tương ứng.

Hàng loạt căn nhà đã giải toả chỉ còn trơ trọi những vách tường, loang lổ vết phá dỡ bên cạnh những căn chưa di dời.

Những căn nhà hoang phế, lụp xụp biến nơi đây trở nên nhếch nhác, mất mỹ quan đô thị. Công trường khôi phục kênh vắng bóng máy móc và công nhân.

“Mặt tiền đường thì đông đúc xe cộ, người buôn bán, bước ra sau nhà là rác thải ô nhiễm, nhà cửa xập xệ nhưng không sửa chữa được. Hy vọng dự án nhanh chóng giải toả và hoàn thành để người dân sớm ổn định cuộc sống”, một hộ dân trên đường Phan Văn Khoẻ nói.

Đoạn kênh bị ô nhiễm nặng khi ngập ngụa rác thải dưới dòng nước đen kịt, bốc mùi hôi thối.

Những hộ dân chưa giải toả có mặt tiền đường Phan Văn Khoẻ tiếp tục sống bên công trường cải tạo kênh, rác cùng nước sinh hoạt đổ thẳng xuống kênh.

Người dân nán lại dự án cũng gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt hằng ngày trước tình trạng ô nhiễm, ngổn ngang mặt bằng chưa được phá dỡ.

Bà Tuyết Mai (ngụ đường Phan Văn Khoẻ) cho biết, gia đình bà có 8 người cùng sinh sống trong căn nhà 20m2. Hiện bà vẫn bám trụ tại ngôi nhà vì mức đền bù chưa đủ để tái định cư.

Việc khôi phục kênh Hàng Bàng giúp cải thiện môi trường nước, giải quyết ngập vào mùa mưa, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân khu vực. Dự án ban đầu dự kiến hoàn thành năm 2020, nhưng đến nay giai đoạn 2 dự án vẫn chưa được khơi dòng.

Giai đoạn 3 của dự án, 2 dãy nhà từ đường Minh Phụng đến Phạm Đình Hổ dài khoảng 700m chưa được giải toả để triển khai. Giai đoạn này có 391 hộ bị giải toả đến nay chưa thực hiện. Dòng kênh bị lấp 23 năm trước sau gần 8 năm cải tạo vẫn chưa có ngày hoàn thành “hồi sinh” toàn bộ.