Đóng cửa doanh nghiệp để né kiểm tra hàng bẩn?

Làn sóng giải thể, ngừng hoạt động

Kể từ khi chiến dịch truy quét hàng gian, hàng giả diễn ra quyết liệt trên khắp cả nước, hàng loạt công ty đăng ký kinh doanh trong lĩnh vực thực phẩm đã âm thầm "biến mất" một cách đáng ngờ.

ẢNH: Chụp màn hình

Theo ghi nhận của PV Thanh Niên, một doanh nghiệp nằm trong danh sách bị "soi" là Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Zubu có địa chỉ tại 154 Phạm Văn Chiêu (Q.Gò Vấp, TP.HCM). Trước đây, doanh nghiệp này cung cấp mặt hàng thuốc giảm cân của Ngân 98, nữ DJ chuyên bán hàng livestream. Tuy nhiên, hiện công ty đã chuyển trạng thái thành "tạm nghỉ kinh doanh có thời hạn" trên Cổng đăng ký doanh nghiệp quốc gia. 

Trước đó, Sở An toàn thực phẩm TP.HCM đã tiến hành kiểm tra Công ty Zubu do liên quan đến các sản phẩm giảm cân được Ngân 98 quảng cáo, vốn bị nghi chứa chất cấm. Trong vòng 1 tháng, sản phẩm nghi vấn không còn hiện diện trên thị trường và nay thì công ty đứng sau cung cấp sản phẩm cũng đóng cửa có thời hạn. Theo Cổng thông tin quốc gia về doanh nghiệp, Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Zubu thành lập từ tháng 5.2021, do bà Trần Thị Thạnh (53 tuổi) giữ chức vụ giám đốc kiêm người đại diện pháp luật, ngành nghề kinh doanh chính là bán buôn thực phẩm, sữa, bánh kẹo, buôn bán thịt và các sản phẩm nông sản khác.

Không chỉ doanh nghiệp sản xuất, cung cấp sản phẩm giảm cân cho Ngân 98 ngừng hoạt động, ngay chính một doanh nghiệp mang tên DJ này cũng đã "lặn mất tăm". Cụ thể, Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ Ngân 98 với ngành nghề kinh doanh chính là bán buôn thực phẩm cũng đã chuyển đổi trạng thái sang "tạm nghỉ kinh doanh có thời hạn", trong khi chỉ 1 tháng trước đó vẫn còn hoạt động bình thường.

Một trường hợp đáng chú ý khác là Công ty CP Thương mại dịch vụ Ăn Cùng Bà Tuyết, chuyên về buôn bán thực phẩm có trụ sở tại Hà Nội cũng đã hoàn tất thủ tục giải thể, ngừng hoạt động và đã đóng mã số thuế.

Trước đó, Công ty Ăn Cùng Bà Tuyết gắn liền với các hoạt động rầm rộ trên mạng xã hội, với nhiều thương hiệu đồ ăn vặt khá nổi tiếng trên các nền tảng gắn với hình ảnh "bà Tuyết" (tên thật là Đỗ Thị Tuyết, cũng là người đại diện thương hiệu). Trong các video clip, bà Tuyết thường xuyên quảng cáo các sản phẩm như chân gà rút xương, các loại bim bim, đùi gà phô mai, tăm cay... Nhiều sản phẩm đạt hàng trăm nghìn đơn bán thành công trên nền tảng TikTok Shop. Chẳng hạn, combo 20 gói chân gà tê cay rút xương giá 168.000 - 198.000 đồng đạt gần 225.000 lượt bán; combo 2 hũ snack tăm cay và 2 hũ đùi gà giá 99.000 đồng đạt hơn 238.000 lượt bán... Thương hiệu Ăn Cùng Bà Tuyết từng dính ồn ào về chất lượng các sản phẩm sản xuất, kinh doanh. Tháng 4 vừa qua, chân gà rút xương bà Tuyết bị khách hàng phản ánh chưa chín, bốc mùi lạ. Hồi tháng 3.2024, một khách hàng khác cũng phản ánh tìm thấy dị vật trong một sản phẩm của thương hiệu này.

Nói về lý do giải thể, đại diện Công ty Thương mại dịch vụ Ăn Cùng Bà Tuyết thông báo: "Sau một thời gian hoạt động, công ty không tìm kiếm được thị trường, hoạt động kinh doanh gặp nhiều khó khăn. Công ty không còn nhu cầu hoạt động kinh doanh".

Khảo sát của PV Thanh Niên còn cho thấy một doanh nghiệp khác hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh đồ ăn vặt là Công ty TNHH Thế giới ăn vặt, có lịch sử thành lập hơn 10 năm, cũng đã chuyển sang trạng thái "ngừng hoạt động" (chưa đóng mã số thuế). Công ty này có trụ sở đăng ký tại số 274 Cao Thắng nối dài, Q.10, TP.HCM và nhiều chi nhánh khác.

Trốn tránh hay vì rủi ro cao?

Theo nhận xét của một số người trong ngành, không loại trừ một trong những lý do cho làn sóng ngừng hoạt động hiện nay là một số doanh nghiệp tìm cách đối phó hoặc tránh né đợt cao điểm truy quét của cơ quan chức năng, đặc biệt trong lĩnh vực thực phẩm. Mới đây nhất, chiều 23.6, Vũ Nam Phương, một gương mặt có ảnh hưởng trên mạng xã hội, sở hữu hơn 300.000 người theo dõi trên Facebook và 500.000 người theo dõi trên TikTok, đã bị khởi tố về tội "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng", cùng bị khởi tố bị can còn có Nguyễn Nam Thắng (chồng Phương) và Chu Thị Mỹ Nhung (kế toán). 

Trong thời gian qua, Phương kinh doanh hoa quả, thực phẩm chức năng với quy mô lớn thông qua cửa hàng VHP (số 29 Trần Hưng Đạo, Q.Hoàn Kiếm, Hà Nội) và các nền tảng thương mại điện tử. Công an TP.Hà Nội nhận định đây là lời cảnh báo đối với các tổ chức, cá nhân, đặc biệt là người nổi tiếng trên mạng, khi tham gia hoạt động kinh doanh nhưng không tuân thủ quy định về kế toán, thuế và nghĩa vụ tài chính đối với nhà nước. Trước đó, vụ bắt giữ TikToker Gia đình Hải Sen cũng gây chấn động trong giới kinh doanh, bán hàng qua mạng.

Cho rằng doanh nghiệp đóng cửa ngừng hoạt động thì có rất nhiều nguyên nhân, cần phải tìm hiểu kỹ lưỡng mới có thể kết luận chính xác, song, ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM, nhìn nhận suy luận từ cao điểm chiến dịch phòng chống hàng gian, hàng giả, có khả năng việc tạm thời ngừng kinh doanh, đóng cửa là động thái tránh né của một số doanh nghiệp làm ăn bất chính lo lắng bị xử lý trách nhiệm. Theo ông Hòa, Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM có trách nhiệm theo dõi, cập nhật tình hình đối với hoạt động của các doanh nghiệp hội viên, còn về tình hình chung, với các doanh nghiệp khác thì cần có kết luận chính thức của cơ quan chức năng và từ đó mới có thể cảnh báo đến các hội viên Hiệp hội.

TS Nguyễn Thị Hồng Minh, Chủ tịch Hiệp hội Thực phẩm minh bạch VN, trăn trở: "Tôi đã trải qua hàng chục năm trong cuộc đời mình gắn bó với lĩnh vực thực phẩm. Phải nói rằng cuộc cạnh tranh hiện nay trong ngành thực phẩm là cuộc chơi không công bằng. Các doanh nghiệp làm ăn bài bản nghiêm túc, xây dựng thương hiệu từ chất lượng sản phẩm thật sự đang phải đầu tư rất nhiều tiền bạc, công sức nhưng sản phẩm làm ra hầu hết phải xuất khẩu ra nước ngoài chứ không thể tiêu thụ được trong nước vì cạnh tranh không nổi với thực phẩm thiếu minh bạch. Chiến dịch phòng chống, quyết liệt đẩy lùi thực phẩm bẩn gây hại cho người tiêu dùng là quyết sách đúng đắn, chứng tỏ Chính phủ đã nhìn thấy những lỗ hổng trong việc quản lý chuỗi sản xuất, kinh doanh thực phẩm. 

Về phía các doanh nghiệp làm ăn gian dối, trong thời gian qua chúng ta đã thấy nổi lên hiện tượng đổ bỏ hàng hóa để phi tang, hay như phát hiện của PV là hiện tượng đóng cửa doanh nghiệp, tạm ngưng kinh doanh. Mặc dù chưa thể kết luận ngay nhưng có thể suy luận rằng hiện tượng này khả năng cao là nhằm mục đích trốn tránh. Tôi kiến nghị Chính phủ cần tiếp tục quyết liệt truy quét những doanh nghiệp làm ăn gian dối để mang lại sự công bằng, minh bạch cho thị trường tiêu dùng".