Đối thủ sầu riêng mới nổi chính thức gia nhập thị trường Trung Quốc: Muốn đe dọa thị phần Thái Lan, Việt Nam nhưng chuyên gia nhận xét còn thiếu một điều quan trọng

Campuchia đã trở thành quốc gia Đông Nam Á mới nhất tham gia vào thị trường sầu riêng béo bở tại Trung Quốc - nơi họ đặt mục tiêu chiếm lấy thị phần của các nước dẫn đầu là Thái Lan, Việt Nam và Malaysia.

Tổng cục Hải quan Trung Quốc bắt đầu cho phép vận chuyển sầu riêng tươi từ Campuchia tuân thủ luật an toàn thực phẩm vào cuối tháng 4, sau khi Chủ tịch Tập Cận Bình ký một thỏa thuận rộng hơn với các quan chức tại Phnom Penh vào đầu tháng.

Campuchia sẽ cần phải nỗ lực hơn nữa để giành được sự ủng hộ của người tiêu dùng Trung Quốc, được biết đến là chợ sầu riêng lớn nhất thế giới - nơi những người yêu thích trái cây có thể thưởng thức trái cây gai từ khắp Đông Nam Á cũng như có những lựa chọn nội địa, các nhà phân tích cho biết.

“Campuchia vẫn đang xây dựng danh tiếng của mình trên thị trường quốc tế”, Lim Chin Khee, cố vấn của Học viện sầu riêng, một tổ chức của Malaysia đào tạo những người trồng sầu riêng địa phương, cho biết. “Campuchia thiếu sự công nhận thương hiệu lâu đời như Monthong của Thái Lan hay Musang King - giống sầu riêng cao cấp của Malaysia”.

Zhao Yu, 38 tuổi, sống tại Thượng Hải, thường xuyên ăn sầu riêng chia sẻ với SCMP rằng trước tiên cô sẽ dành thời gian để hiểu về sản phẩm của Campuchia trước khi thay đổi thói quen mua sắm của mình.

Nhưng theo Rajiv Biswas, Tổng giám đốc điều hành công ty nghiên cứu Asia-Pacific Economics tại Singapore, một số người tiêu dùng Trung Quốc lại muốn thử giống sầu riêng Ah Khak của Campuchia.

Biswas cho biết: “Với số lượng ngày càng tăng các quốc gia Đông Nam Á đáp ứng các tiêu chuẩn kiểm dịch thực vật của Trung Quốc, người tiêu dùng Trung Quốc có thể lựa chọn nhiều loại sầu riêng chất lượng cao”.

Ông Lim cho biết, người trồng sầu riêng Campuchia có thể sản xuất sầu riêng tương đương với sầu riêng được trồng ở Malaysia. Ông lưu ý rằng đầu tư nước ngoài và hỗ trợ kỹ thuật trong lĩnh vực sầu riêng Campuchia, đặc biệt là từ Trung Quốc, đang giúp cải thiện việc trồng trọt.

Thái Lan từ lâu đã thống trị thị trường Trung Quốc, cung cấp 57% trong tổng số 6,99 tỷ USD sầu riêng nhập khẩu vào nước này vào năm ngoái. Việt Nam là nhà cung cấp lớn thứ 2 với thị phần 38%, trong khi Philippines và Malaysia đã bán tổng cộng 38,2 triệu USD, theo dữ liệu của hải quan Trung Quốc.

Indonesia cũng chuẩn bị bắt đầu xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc và các nhà sản xuất của Lào cũng đang tìm kiếm cơ hội để thâm nhập thị trường Trung Quốc.

Sầu riêng tươi được bán ở Trung Quốc với giá lên tới 200 nhân dân tệ ( tương đương 27,75 USD cho mỗi 6kg, một số người tiêu dùng coi trọng loại quả này đến mức họ dùng sầu riêng làm quà tặng trong những dịp trang trọng.

Theo nghiên cứu được công bố trên nền tảng du lịch Adventures Cambodia, sầu riêng Campuchia vốn có giá trị thị trường cao do quá trình trồng trọt tốn nhiều công sức và diện tích đất thích hợp để trồng trọt ở nước này có hạn.

Các nhà phân tích cho biết quyết định cho phép vận chuyển sầu riêng từ Campuchia của Trung Quốc cho phép nước này củng cố mối quan hệ với một khu vực thân Bắc Kinh nhưng có thu nhập tương đối thấp ở Đông Nam Á, đồng thời thúc đẩy thương mại của quốc gia này với các quốc gia khác ngoài Mỹ trong bối cảnh chiến tranh thương mại.

Biswas cho biết việc Tổng thống Mỹ Donald Trump liên tục áp thuế đối với hàng hóa Trung Quốc kể từ năm 2018 đã thúc đẩy nỗ lực đa dạng hóa thương mại của Trung Quốc sang ASEAN. Theo Biswas, ASEAN là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc - đứng trước Mỹ - trong quý đầu tiên của năm 2025, chiếm 16,6% tổng kim ngạch thương mại của nước này.

Tháng trước, Bắc Kinh và Phnom Penh đã nhất trí thúc đẩy việc đàm phán và ký kết các giao thức kiểm dịch để cho phép nông dân Campuchia xuất khẩu nhiều sản phẩm nông nghiệp chất lượng hơn sang Trung Quốc, theo tuyên bố chung được đưa ra vào ngày 18 tháng 4.

Carl Thayer, giáo sư danh dự tại Đại học New South Wales ở Úc, người chuyên nghiên cứu về Đông Nam Á, cho biết việc vận chuyển sầu riêng sẽ giúp thu hẹp thặng dư thương mại 12 tỷ USD của Trung Quốc với Campuchia.