Phát biểu tại toạ đàm với chủ đề “Giải pháp thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân” do báo Người Lao Động tổ chức sáng ngày 20/3, PGS. TS. Trần Hoàng Ngân đã nhận định, để xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, cần dựa vào kinh tế tư nhân.
Theo ông Trần Hoàng Ngân, thống kê cho thấy khu vực kinh tế tư nhân hiện huy động khoảng 28% lực lượng lao động và đóng góp khoảng 60% tổng vốn đầu tư toàn xã hội. Nếu nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng trên 8% trong năm nay, quy mô nền kinh tế sẽ đạt khoảng 500 tỷ USD, tương đương 12,5 triệu tỷ đồng. Để đạt mức tăng trưởng này, cần huy động khoảng 174 tỷ USD, trong đó khu vực nhà nước đóng góp khoảng 36 tỷ USD, còn khu vực kinh tế nhân đóng góp khoảng 96 tỷ USD.
Riêng tại TP HCM, để đạt mức tăng trưởng 10%, GDP thành phố sẽ đạt khoảng 2 triệu tỷ đồng, đòi hỏi vốn đầu tư xã hội khoảng 660.000 tỷ đồng, trong đó khu vực kinh tế nhân dân phải huy động từ 420.000 đến 450.000 tỷ đồng. PGS. TS. Trần Hoàng Ngân cho rằng việc tìm ra giải pháp huy động nguồn vốn lớn như vậy là một thách thức không nhỏ.
PGS. TS. Trần Hoàng Ngân, Đại biểu Quốc hội khoá XIII, XIV, XV. (Ảnh: BTC).
Theo ông Ngân, chính sách hỗ trợ khu vực kinh tế tư nhân không nên chỉ chú trọng đến đóng góp cho ngân sách Nhà nước mà còn phải thúc đẩy kim ngạch xuất khẩu, tạo việc làm và phát triển bền vững.
Đối với TP HCM, hiện có 64 doanh nghiệp lớn trong tổng số 278.000 doanh nghiệp, chiếm 0,02%, nhưng đóng góp đến 44% tổng thu ngân sách. Do đó, cần có chính sách riêng cho các doanh nghiệp lớn và chính sách riêng cho các doanh nghiệp giải quyết việc làm cho người lao động.
Trong đó, PGS. TS. Trần Hoàng Ngân đề xuất TP HCM có chính sách hỗ trợ lãi suất, kích cầu đầu tư, ưu tiên cho các lĩnh vực công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Hiện tại, TP HCM đã thành lập các trung tâm hỗ trợ doanh nghiệp như Trung tâm Chuyển đổi số, Trung tâm Cách mạng công nghiệp 4.0, Trung tâm Đổi mới sáng tạo,... Trong thời gian tới, thành phố sẽ thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế, tạo cơ hội lớn để doanh nghiệp tận dụng nhằm phát triển.
Đặc biệt, vị chuyên gia đã đề xuất Chính phủ giao các doanh nghiệp trong nước thực hiện các dự án lớn như đường sắt tốc độ cao.
“Nếu mạnh dạn giao cho các doanh nghiệp trong nước thực hiện các dự án lớn, chúng ta sẽ hạn chế nhập siêu, tận dụng nguồn nguyên vật liệu trong nước và giảm sự phụ thuộc vào nước ngoài”, ông Trần Hoàng Ngân nói.
Ông cũng chỉ ra rằng giai đoạn 2001 - 2008, kinh tế Việt Nam tăng trưởng nhanh nhưng kinh tế vĩ mô lại bất ổn do nhập siêu lớn, dẫn đến bất ổn tiền tệ, đô la hóa và vàng hóa.
Hiện tại, nếu không có giải pháp đồng bộ, thời gian tới chúng ta có thể rơi vào tình trạng tăng trưởng nóng, nợ công gia tăng, cung tiền mất kiểm soát và dẫn đến bất ổn kinh tế vĩ mô. Do đó, cần có những giải pháp đi liền với việc ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát để duy trì mặt bằng lãi suất ổn định, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển bền vững.
Bà Lý Kim Chi, Chủ tịch HĐQT tập đoàn Tân Đông Hiệp, Chủ tịch Hội Lương thực - Thực phẩm TP HCM. (Ảnh: BTC).
Về phía doanh nghiệp, bà Lý Kim Chi, Chủ tịch HĐQT tập đoàn Tân Đông Hiệp, Chủ tịch Hội Lương thực - Thực phẩm TP HCM, cũng đề xuất Chính phủ mạnh dạn giao các dự án quan trọng như đường sắt đô thị hay hạ tầng số cho khu vực kinh tế tư nhân.
“Khi được tin tưởng và trao cơ hội, doanh nghiệp tư nhân mới có thể phát triển mạnh mẽ, đóng góp nhiều hơn cho nền kinh tế”, bà Chi khẳng định.
Liên quan đến vấn đề đặt hàng doanh nghiệp trong nước, PGS. TS. Trần Hoàng Ngân thông tin thêm, tại buổi gặp của Thủ tướng Phạm Minh Chính với các doanh nhân diễn ra hồi đầu tháng 2, người đứng đầu Chính phủ đã đưa ví dụ với đường sắt tốc độ cao có thể đặt hàng Hoà Phát làm đường ray, Thaco làm toa tàu, Đèo Cả sẽ đào hầm. Theo đánh giá của ông Ngân, điều này cho thấy Thủ tướng đã đặt niềm tin trọn vẹn vào doanh nghiệp tư nhân.
“Đã đặt hàng là phải có niềm tin. Niềm tin không một ngày mà qua năm tháng dài. Điều này cho thấy qua thời gian, doanh nghiệp tư nhân đã lớn mạnh. Tuy nhiên, sự lớn mạnh đó vẫn còn ở mức khiêm tốn”, ông nhận định.
Cần thay đổi chính sách để thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển
PGS. TS. Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam. (Ảnh: BTC).
Để thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển, tại toạ đàm, PGS. TS. Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam kiến nghị cộng đồng doanh nghiệp tiên phong cần có thêm nhiều ý kiến đóng góp vào nghị quyết phát triển doanh nghiệp dân tộc.
“Đã đến lúc khu vực doanh nghiệp tư nhân phải tạo ra áp lực thay đổi chính sách, chứ không chỉ dừng lại ở việc ‘xin - cho’. Việc tạo ra áp lực là cần thiết để thúc đẩy sự thay đổi chính sách, qua đó tạo động lực phát triển cho kinh tế tư nhân trong bối cảnh hiện nay”, ông Trần Đình Thiên nhấn mạnh.
Theo ông Trần Đình Thiên, trong một nền kinh tế phát triển, kinh tế tư nhân, đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân trong nước phải đóng góp 60%, 70%, thậm chí 80% vào GDP. Tuy nhiên, thực tế trong thời gian qua, khu vực doanh nghiệp tư nhân Việt Nam vẫn đang "lép vế so với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI).
