Tình trạng vênh số liệu trước và sau kiểm toán luôn là vấn đề đáng quan tâm với các cổ đông - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Khi công bố báo cáo tài chính, lãi tăng mạnh là yếu tố hỗ trợ giá cổ phiếu đi lên. Nhưng sau kiểm toán, lợi nhuận lại "bốc hơi" phần lớn, thậm chí chuyển từ lãi sang lỗ, khiến không ít nhà đầu tư "trở tay không nổi".
Lộc Trời bốc hơi gần hết lợi nhuận sau kiểm toán
Một trường hợp báo cáo tự lập với kiểm toán vênh "một trời một vực" là Công ty cổ phần Tập đoàn Lộc Trời (LTG).
Tại báo cáo tài chính hợp nhất kiểm toán 2023 vừa công bố, Lộc Trời chỉ còn lãi sau thuế 16,5 tỉ đồng, giảm gần 249 tỉ đồng so với báo cáo tự lập.
Ông Nguyễn Duy Thuận - tổng giám đốc LTG - giải thích rằng lãi sau thuế giảm sau kiểm toán chủ yếu do điều chỉnh liên quan khoản giảm trừ doanh thu, giá vốn hàng bán, lãi công ty liên kết.
Trong đó, khoản lãi công ty liên kết của LTG giảm mạnh từ hơn 315 tỉ đồng còn hơn 527 triệu đồng hậu kiểm toán. Trên thị trường, giá cổ phiếu LTG đã giảm hai phiên liên tiếp, còn khoảng 25.800 đồng.
Còn tại Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB), lợi nhuận sau thuế hợp nhất tại báo cáo tự lập đạt 4.178 tỉ đồng. Nhưng hậu kiểm toán, khoản lãi này chỉ còn 3.303 tỉ đồng, giảm 875 tỉ đồng, tương ứng 21%.
Tại báo cáo kiểm toán, tổng thu nhập hoạt động được điều chỉnh, giảm 587 tỉ đồng so với tự lập. Trong đó, chủ yếu giảm phần thu nhập lãi thuần với 525 tỉ đồng.
Chi phí dự phòng rủi ro tín dụng cũng được trích lập cao vọt lên, từ 1.126 tỉ đồng lên 1.627 tỉ đồng, tương ứng tăng gần 45%.
Lãnh đạo OCB cho rằng ngân hàng đã điều chỉnh một số khoản mục thu nhập đã thực thu tiền từ khách hàng trong năm 2023 sẽ được hạch toán đủ trong quý 1-2024.
Thống kê cho thấy cổ phiếu OCB cũng có 3 phiên màu đỏ liên tiếp. Trị giá OCB về vùng 14.800 đồng/CP, sau khi từng leo mốc 16.000 đồng.
Doanh nghiệp đại gia Mai Hữu Tín chuyển từ lãi sang lỗ hậu kiểm toán
Đáng lưu ý, CTCP Tập đoàn kỹ nghệ gỗ Trường Thành (TTF) còn bất ngờ chuyển sang lỗ sau thuế tại báo cáo kiểm toán với âm 144 tỉ đồng. Trước đó, tại báo cáo tự lập TTF báo lãi 3,9 tỉ đồng.
Nguyên nhân khiến doanh nghiệp do ông Mai Hữu Tín làm chủ tịch chuyển từ lãi sang lỗ là do bổ sung các khoản chi phí vào báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh.
Trong đó có 72 tỉ chi phí thuế và lãi chậm nộp, đồng thời trích lập dự phòng bổ sung các khoản nợ khó đòi gần 17 tỉ đồng...
Còn trường hợp CTCP đầu tư LDG (LDG), báo cáo tài chính kiểm toán ghi nhận lỗ ròng 527 tỉ đồng, âm thêm hơn 153 tỉ đồng so với tự lập.
Theo giải thích từ ban lãnh đạo LDG, mức chênh này chủ yếu do đơn vị kiểm toán thực hiện điều chỉnh trích lập dự phòng phải thu ngắn hạn khó đòi và dự phòng giảm giá hàng tồn kho với báo cáo tự lập.
Dù chấp nhận toàn phần nhưng đơn vị kiểm toán Moore AISC vẫn lưu ý người đọc báo cáo gồm các vấn đề liên quan đến khu dân cư Tân Thịnh với hàng tồn kho 487 tỉ đồng và việc cựu chủ tịch Nguyễn Khánh Hưng bị khởi tố.
Danh sách nối dài những doanh nghiệp có sự thay đổi về kết quả kinh doanh hậu kiểm toán còn có CTCP Tập đoàn xây dựng Hòa Bình (HBC), Tập đoàn Novaland (NVL), CTCP đầu tư Năm Bảy Bảy (mã NBB), CTCP Hoàng Anh Gia Lai (HAG)...
Bóc tách hết mùa báo cáo kiểm toán, danh sách trên còn xuất hiện thêm nhiều cái tên khác. Câu chuyện chất lượng kế toán doanh nghiệp vẫn là việc đáng bàn, bởi mức chênh rất lớn khi tự lập hoặc sự khác biệt cứ lặp đi lặp lại nhiều năm so với số liệu kiểm toán.
Trong khi đó, báo cáo tài chính là một trong những tài liệu quan trọng để nhà đầu tư làm căn cứ đánh giá về tình hình doanh nghiệp, ra quyết định xuống tiền.
