TAND tỉnh Thái Nguyên ngày 7.8 mở phiên tòa xét xử vụ kiện hành chính giữa người khởi kiện là Công ty CP Đầu tư Đài Bắc TNKS (Công ty Đài Bắc) và cơ quan bị kiện là UBND tỉnh Thái Nguyên.

Phiên tòa xét xử vụ kiện hành chính liên quan dự án hơn 8.000 m2 "đất vàng"
ẢNH: TUYẾN PHAN
Tại phần thủ tục, chủ tọa thông báo nhiều người được triệu tập nhưng có đơn xin xét xử vắng mặt, bao gồm Phó chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên - người đại diện theo ủy quyền của cơ quan bị kiện và đại diện Sở Tài chính.
Đại diện Công ty Đài Bắc bày tỏ mong muốn đại diện UBND tỉnh có mặt để thực hiện đối chất. Luật sư của doanh nghiệp thì cho biết, trong các lần hòa giải trước đó, đại diện UBND tỉnh đều không tham gia, doanh nghiệp đề nghị cung cấp một số tài liệu nhưng không được chấp thuận, nay tiếp tục vắng mặt sẽ ảnh hưởng đến giải quyết vụ án, đề nghị hoãn xử.
Tuy nhiên, hội đồng xét xử (HĐXX) cho rằng, đại diện UBND tỉnh dù vắng mặt nhưng đã có đại diện Sở NN-MT tham gia với tư cách người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, một số người liên quan dù vắng nhưng đã có đơn…, nên quyết định tiếp tục xét xử.
Hơn 8.000 m2 "đất vàng" và dự án khách sạn dở dang
Theo nội dung khởi kiện, năm 2009, Công ty Đài Bắc được UBND tỉnh Thái Nguyên (cũ) cấp giấy chứng nhận đầu tư dự án khách sạn Đài Bắc với diện tích hơn 8.000 m2 tại P.Phan Đình Phùng, TP.Thái Nguyên (cũ).
Năm 2014, chính quyền mới bàn giao mặt bằng, đến năm 2015 thì cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Công ty Đài Bắc sau đó thực hiện các nghĩa vụ tài chính về đất, san lấp mặt bằng, lập hàng rào… nhằm thực hiện dự án.
Năm 2016, Thủ tướng ban hành quyết định về việc phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chung của TP.Thái Nguyên. Lúc này, diện tích đất đã cấp cho Công ty Đài Bắc nằm trong quy hoạch đất ở, không còn phù hợp để xây khách sạn. Công ty đề nghị điều chỉnh dự án từ xây dựng khách sạn sang xây dựng khu nhà ở và được UBND tỉnh chấp thuận.
Năm 2020 - 2021, UBND TP.Thái Nguyên lần lượt có quyết định phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết và điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết đối với khu nhà ở dự kiến triển khai.
Nhưng đến tháng 2.2024, UBND tỉnh Thái Nguyên ban hành quyết định thu hồi toàn bộ hơn 8.000 m2 "đất vàng" nêu trên, với lý do nhà đầu tư không đưa đất vào sử dụng để thực hiện dự án trong 12 tháng liên tục kể từ khi bàn giao trên thực địa, không thực hiện thủ tục gia hạn tiến độ sử dụng đất theo quy định…
Công ty Đài Bắc cho rằng quyết định thu hồi đất của UBND tỉnh Thái Nguyên là không đúng trình tự, thủ tục cũng như diễn biến thực tế, gây thiệt hại đến quyền lợi của mình, nên khởi kiện, yêu cầu hủy quyết định này.
Sở nói vi phạm, doanh nghiệp nói không
Nội dung được tranh luận xuyên suốt phiên tòa là Công ty Đài Bắc có vi phạm tiến độ dự án hay không, sau khi được giao đất có sử dụng đúng quy định?
Đại diện Sở NN-MT tỉnh Thái Nguyên cho hay, hơn 8.000 m2 đất có vị trí rất thuận lợi, được kỳ vọng góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Tuy nhiên, dự án rất chậm tiến độ, từ khi được giao đất năm 2014, chủ đầu tư gần như không làm gì.
Năm 2017, tỉnh ban hành kết luận kiểm tra, xác định dự án chậm 26 tháng, đề nghị thực hiện thủ tục gia hạn sử dụng đất, nhưng doanh nghiệp không thực hiện.
Về đề xuất điều chỉnh dự án để phù hợp với quy hoạch mới, đại diện Sở NN-MT cho biết, địa phương đã họp, tham vấn ý kiến của các bộ, ngành, thấy rằng tại thời điểm đó việc chuyển từ khách sạn sang nhà ở là không có cơ sở. Bởi lẽ, toàn bộ dự án là đất thương mại dịch vụ, không có diện tích nào là đất ở.
Đại diện Sở NN-MT tỉnh Thái Nguyên khẳng định việc UBND tỉnh ban hành quyết định thu hồi hơn 8.000 m2 đất là đúng quy định.

Khu "đất vàng" trong vụ án doanh nghiệp kiện UBND tỉnh
ẢNH: TUYẾN PHAN
Ngược lại, đại diện Công ty Đài Bắc cho biết, sau khi được giao đất, công ty đã dựng hàng rào, san lấp mặt bằng nhằm triển khai hạ tầng kỹ thuật.
"Dự án khách sạn không có nghĩa chỉ có mỗi tòa nhà khách sạn mà còn rất nhiều công trình phụ trợ khác, trong đó có hạ tầng kỹ thuật, không thể nói không làm gì", phía người khởi kiện nêu quan điểm, và cho rằng, doanh nghiệp không vi phạm về thời gian sử dụng đất nên không cần làm thủ tục gia hạn.
Vẫn theo vị đại diện, dự án khách sạn đang triển khai thì có sự điều chỉnh về quy hoạch, nếu cứ tiếp tục xây dựng sẽ vi phạm pháp luật. Đây là trường hợp bất khả kháng, cần phải điều chỉnh dự án. Thực tế, tỉnh đã chấp thuận, doanh nghiệp cũng rất tích cực phối hợp thực hiện.
Sau khi được thông báo về việc chuyển đổi dự án từ khách sạn sang nhà ở là không có cơ sở, doanh nghiệp đã báo cáo với tỉnh rằng, đang có dự thảo nghị quyết thí điểm cho phép xây dựng nhà ở thương mại với cả dự án không có đất ở, chỉ cần đợi nghị quyết thông qua thì vướng mắc sẽ được tháo gỡ.
Dù vậy, tỉnh vẫn quyết định thu hồi đất, 9 tháng sau tiếp tục ban hành quyết định phê duyệt phương án đấu giá khu đất để lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án mới, trong khi quyền lợi của Công ty Đài Bắc chưa được giải quyết.
Hội đồng xét xử: tỉnh thu hồi đất là đúng, bác đơn kiện
Sau 1 ngày làm việc, HĐXX quyết định bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của Công ty Đài Bắc.
Theo HĐXX, dự án khách sạn bị chậm tiến độ, cần thực hiện thủ tục gia hạn, song công ty không làm, khiến dự án vi phạm quy định tại luật Đất đai năm 2013, thuộc trường hợp phải thu hồi.
Viện dẫn quy định tại luật Nhà ở năm 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2020), HĐXX cho biết một trong những hình thức sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại là nhà đầu tư phải có quyền sử dụng đất ở hợp pháp và các loại đất khác được cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sang làm đất ở.
Khi Công ty Đài Bắc lập hồ sơ xin chuyển dự án từ khách sạn sang nhà ở, các sở, ngành đã tổ chức họp, xin ý kiến các bộ, đều nhận định việc điều chỉnh là chưa phù hợp. Địa phương đã trả hồ sơ, kèm theo thông báo để doanh nghiệp biết.
Năm 2022, UBND TP.Thái Nguyên đề nghị UBND tỉnh giao các sở, ngành hướng dẫn Công ty Đài Bắc chấm dứt dự án khách sạn và lựa chọn nhà đầu tư để thực hiện dự án mới.
Tuy nhiên, doanh nghiệp không thực hiện chấm dứt, cũng không tiếp tục thi công dự án. Vì thế, việc ban hành quyết định thu hồi và cưỡng chế thu hồi đất là cần thiết, đúng quy định.