Ngày 20/3, Công ty Cổ phần Nhiệt điện Thăng Long (Nhiệt điện Thăng Long) có công văn gửi Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) xin đính chính thông tin công bố hôm 27/3/2024 về báo cáo tài chính năm 2023.
Theo đó, Nhiệt điện Thăng Long đã đính chính thông tin “kỳ trước” thành “kỳ báo cáo”.
Điều này đồng nghĩa với việc kỳ báo cáo là năm 2023 doanh nghiệp này trên thực tế lỗ hơn 528 tỷ đồng nhưng lại báo nhầm thành con số lãi gần 122 tỷ đồng của năm 2022.
Báo cáo sau đính chính của Nhiệt điện Thăng Long.
Vốn chủ sở hữu thực tế vào cuối năm 2023 giảm xuống 3.981 tỷ đồng so với mức hơn 4.509 tỷ đồng mà Nhiệt điện Thăng Long đã báo cáo.
Hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu thực tế cũng ở mức 2,46 lần, thay vì mức thấp hơn 2,38 lần.
Đáng nói là sự nhầm lẫn này diễn ra ngay trước khi Nhiệt điện Thăng Long phát hành 2 lô trái phiếu mới, với tổng cộng gần 1.800 tỷ đồng cho thị trường trong nước.
Nhận định về trường hợp này, ông Nguyễn Quang Huy, Giám đốc điều hành Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi, cho rằng, nếu doanh nghiệp đã minh bạch điều chỉnh và các tài liệu công bố kèm theo phản ánh đúng thực tế, thì đây có thể là sơ suất kỹ thuật trong quá trình tổng hợp số liệu.
Qua trường hợp này, nhà đầu tư, bên cạnh việc xem xét lợi nhuận, cũng cần đánh giá lịch sử tài chính, uy tín doanh nghiệp và mức độ tuân thủ nghĩa vụ tài chính để có cái nhìn toàn diện trước khi đưa ra quyết định.
Công ty CP Nhiệt điện Thăng Long. (Ảnh: Vietnamprp)
Ông Nguyễn Anh Dũng, chuyên gia hoạch định tài chính cá nhân tại Công ty CP Tư vấn đầu tư và Quản lý tài sản FIDT cũng cho rằng, việc nhầm lẫn về báo cáo tài chính là điều có thể xảy ra. Tuy nhiên, hệ quả là có thể đẩy rủi ro về phía nhà đầu tư. “Ví dụ trong thời gian công bố báo cáo tài chính nhầm lẫn, doanh nghiệp huy động trái phiếu thì nhà đầu tư có thể đối diện với nguy cơ sụt giảm tài sản khi doanh nghiệp trong tình trạng kinh doanh không tốt”, ông Dũng dẫn giải.
Theo chuyên gia Nguyễn Anh Dũng, việc này cũng có thể tạo hiệu ứng domino, tác động đến tâm lý của nhà đầu tư vào thị trường trái phiếu. “Nhiệt điện Thăng Long thuộc hệ sinh thái của một doanh nghiệp lớn. Do đó, khi xảy ra sự cố này có thể khiến nhiều người thận trọng hơn khi lựa chọn kênh đầu tư trái phiếu”, ông Dũng nói.
Trong khi đó, phân tích về mặt pháp lý, luật sư Trần Tuấn Anh - Giám đốc Công ty luật Minh Bạch nêu quan điểm: "Không chỉ riêng Nhiệt điện Thăng Long mà với bắt cứ doanh nghiệp niêm yết nào, việc công bố thông tin sai lệch, đặc biệt là làm thay đổi kết quả tài chính từ lỗ thành lãi là vi phạm các quy định về công bố thông tin của doanh nghiệp niêm yết”.
Theo quy định của Luật Chứng khoán và các văn bản hướng dẫn, căn cứ theo khoản 2 Điều 8 Luật Doanh nghiệp 2020, doanh nghiệp có nghĩa vụ cung cấp thông tin trung thực, chính xác nhằm bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư và đảm bảo tính minh bạch của thị trường.
Đồng thời, Khoản 1 Điều 12 Luật Chứng khoán 2019 quy định một trong những hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động chứng khoán và thị trường chứng khoán bao gồm “Trực tiếp hoặc gián tiếp thực hiện hành vi gian lận, lừa đảo, làm giả tài liệu, tạo dựng thông tin sai sự thật hoặc công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin hoặc bỏ sót thông tin cần thiết gây hiểu nhầm nghiêm trọng làm ảnh hưởng đến hoạt động chào bán, niêm yết, giao dịch, kinh doanh, đầu tư chứng khoán, cung cấp dịch vụ về chứng khoán”.
Trách nhiệm các bên thế nào?
Theo luật sư Tuấn Anh, Luật Chứng khoán 2019 quy định, doanh nghiệp phát hành có nghĩa vụ công bố thông tin trung thực, đầy đủ và không được gây hiểu lầm cho nhà đầu tư.
Nếu vi phạm, theo khoản 5 điều 8 Nghị định 156/2020/NĐ-CP (sửa đổi bởi Nghị định 128/2021/NĐ-CP), doanh nghiệp có thể bị phạt tiền từ 400 đến 500 triệu đồng đối với hành vi lập, xác nhận hồ sơ đăng ký chào bán, phát hành chứng khoán riêng lẻ có thông tin sai lệch, sai sự thật hoặc che giấu sự thật.
Ngoài ra, áp dụng hình phạt bổ sung là buộc thu hồi chứng khoán đã chào bán cũng như tiến hành hoàn trả cho nhà đầu tư tiền mua chứng khoán hoặc tiền đặt cọc và tiền lãi ghi trên phiếu.
“Trong trường hợp nghiêm trọng, hành vi này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, với mức phạt tiền từ 100 triệu đến 2 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 2 đến 7 năm tùy theo mức độ thiệt hại. Đồng thời doanh nghiệp còn có thể bị cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 1 năm đến 3 năm”, Giám đốc Luật Minh bạch nêu.
Trong vụ việc này, Công ty Nhiệt điện Thăng Long có trách nhiệm giải trình về hành vi công bố thông tin sai lệch, đặc biệt là vai trò của ban lãnh đạo, kế toán trưởng và các cá nhân liên quan trong việc đưa ra số liệu tài chính không chính xác.
Doanh nghiệp cần hợp tác với cơ quan quản lý, cung cấp hồ sơ tài chính trung thực, đồng thời thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả, bao gồm đính chính thông tin và bồi thường cho nhà đầu tư nếu có yêu cầu.
Luật sư cũng cho rằng ngoài trách nhiệm của chính doanh nghiệp sai phạm, cơ quan quản lý cũng có trách nhiệm cụ thể trong việc đảm bảo tính minh bạch của thị trường và bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư.
Theo quy định, các cơ quan quản lý như Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Sở Giao dịch Chứng khoán và các cơ quan có thẩm quyền có trách nhiệm giám sát, kiểm tra, xử lý vi phạm để bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư. Nếu phát hiện có dấu hiệu vi phạm, cần nhanh chóng điều tra vụ việc, xác định mức độ vi phạm để đưa ra biện pháp xử lý phù hợp.
Ông Tuấn Anh cũng khuyến cáo người dân cần thực hiện nhiều biện pháp để bảo vệ quyền lợi của mình, trong những sự cố tương tự có thể xảy ra.
“Trước tiên, họ cần thu thập và lưu giữ tất cả tài liệu liên quan, bao gồm báo cáo tài chính, hợp đồng mua trái phiếu và chứng từ cần thiết nhằm làm cơ sở khi yêu cầu bồi thường hoặc khiếu nại. Tiếp theo, nhà đầu tư có thể gửi đơn khiếu nại lên Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Sở Giao dịch Chứng khoán hoặc Bộ Tài chính để yêu cầu điều tra và xử lý vi phạm.
Nếu chứng minh được thiệt hại do thông tin sai lệch, họ có quyền yêu cầu doanh nghiệp giải trình, đính chính thông tin và bồi thường tổn thất”, ông Tuấn Anh nói.
Trong trường hợp doanh nghiệp không chủ động khắc phục hậu quả, nhà đầu tư có thể xem xét khởi kiện ra tòa để đòi lại quyền lợi.
