Đình Quan Chiêm thuộc địa phận làng Quan Chiêm (còn gọi là Kẻ Đản), thời Nguyễn thuộc tổng Trung Bạn, huyện Tống Sơn, phủ Hà Trung (nay là xã Hà Giang, huyện Hà Trung).
Đình Quan Chiêm - một trong những ngôi đình cổ có kiến trúc độc đáo còn tương đối nguyên vẹn ở huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa, dù đã trải qua hơn 200 năm tồn tại
Đình thờ thành hoàng Tống Quốc Sư (tên gọi khác là Tống Lưu Công), ông là một nhà địa lý người Trung Quốc chạy sang đất Việt lánh nạn và lập ấp ở vùng đất Bản Đản thuộc xã Hà Giang ngày nay. Đình được khởi công xây dựng vào ngày 27 tháng 9 năm Bính Dần, thời vua Gia Long thứ 6 (1806) và hoàn thành 1 năm sau đó. Đình Quan Chiêm đã được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh năm 2011.
Trải qua hơn 200 năm tồn tại, hiện ngôi đình đã xuống cấp nghiêm trọng. "Hiện nay nhà Đại đình có quy mô 5 gian 2 chái, 4 hàng cột, hình thức kiến trúc tàu đao 4 mái, đang trong tình trạng mục hỏng, sập xệ, nhiều cấu kiện gỗ bị mối mục, nứt vỡ, hệ thống cột, xà, câu đầu... bị mối mục, hoành rui mè mục gãy, mái ngói đã qua nhiều lần đôn đảo, hiện nay đã bị sụt lún, tụt làm dột nước mưa vào trong đình…"- ông Tông Văn Trưởng, Phó chủ tịch UBND xã Hà Giang, thông tin.
Cũng theo ông Trưởng, ngôi đình có ý nghĩa rất lớn với địa phương, tuy nhiên nguồn kinh phí để tu bổ, tôn tạo rất lớn, vượt quá khả năng của địa phương. "Địa phương cũng chỉ biết báo cáo lên cấp trên để cấp kinh phí tu bổ chứ để lâu ngôi đình có thể bị đổ sập, bởi hiện nay đình đã nghiêng về hướng Tây rất nhiều"- ông Trưởng thông tin.
Đình làng Đô Mỹ - cũng là một ngôi đại đình hàng trăm năm ở Hà Trung
Theo báo cáo của Phòng Văn hóa – Thông tin huyện Hà Trung, hiện địa phương còn giữ được 27 đình làng cổ (nhiều nhất tỉnh Thanh Hóa). Các đình làng đều có tuổi đời từ 200 đến 700 năm tuổi, đã được xếp hạng, công nhận là di tích cấp tỉnh, cấp quốc gia.
Tuy nhiên, hiện nay có rất nhiều đình làng đã xuống cấp nghiêm trọng, trong đó có đình Thượng Phú (xã Hà Đông); đình Quan Chiêm, Đình Đô Mỹ (xã Hà Tân)… Trong đó, đình Thượng Phú hiện đã được quan tâm trùng tu, 2 đình còn lại vẫn đang chờ, dù huyện Hà Trung đã có văn bản báo cáo UBND tỉnh Thanh Hóa thực trạng xuống cấp của đình và xin ngân sách để tu bổ, tôn tạo.
Hình ảnh đình Quan Chiêm và Đô Mỹ xuống cấp nghiêm trọng ở Hà Trung (Thanh Hóa):
Nhìn từ bên ngoài có thể thấy sự bề thế của ngôi đình cổ được xây dựng dưới thời vua Gia Long thứ 6
Trải qua hơn 200 năm tồn tại, ngôi đình xã xuống cấp nghiêm trọng
Nhiều cấu kiện gỗ bị mối mục, nứt vỡ, chính quyền địa phương phải dùng khung sắt để gia cố
Theo chính quyền địa phương, ngôi đình đã xuống cấp hơn 20 năm qua
Hầu hết các cấu kiện như: cột, xà, câu đầu, con chồng, kẻ bẩy... bị mối mục, tiêu tâm
Hầu hết các cấu kiện như: cột, xà, câu đầu, con chồng, kẻ bẩy... bị mối mục, tiêu tâm
Xà của một cây cột lớn đã bị mục, phải dùng thanh sắt để chống đỡ
Rui mè bị hỏng được chính quyền địa phương chằng tạm bằng tre nứa để cho ngói không tụt xuốngĐình Đô Mỹ được xây dựng năm 1850, thờ Thành hoàng Thái úy Tô Hiến Thành, phối thờ hai vị Đô Bá và Nguyễn Thận Xuân. Đình được xếp hạng di tích lịch sử cách mạng cấp tỉnh năm 1996
Đình được xây dựng rất hoành tráng, toàn bằng gỗ lim
Ngôi đình hiện xuống cấp nhiều nơi và đã bị nghiêng
Mối mọt trên các cấu kiện cột xã của đình Đô Mỹ
Ngói của đình bị tụt khiến nước mưa tràn vào trong, ánh sáng từ bên ngoài có thể nhìn thấy qua mái
Ngói của đình bị tụt khiến nước mưa tràn vào trong, ánh sáng từ bên ngoài có thể nhìn thấy qua mái
Kiến trúc độc đáo với lối chạm khắc tinh xảo của đình Quan Chiêm... Chính quyền địa phương rất quan ngại về sự xuống cấp của 2 ngôi đình nếu không sớm được quan tâm tu bổ, tôn tạo
