Trong văn bản góp ý về dự thảo sửa đổi Nghị định 100/2024, HoREA cho biết theo quy định hiện hành, khi bán lại nhà ở xã hội riêng lẻ sau 5 năm, người bán phải nộp 50% tiền sử dụng đất tính theo bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành tại thời điểm bán lại. Quy định này nhằm thu lại một phần giá trị đất đã được miễn khi mua.
Tuy nhiên, việc điều chỉnh bảng giá đất tiệm cận giá thị trường khiến chi phí đất cũng tăng mạnh, đồng nghĩa người dân phải nộp 50% tiền sử dụng đất theo giá mới, tạo gánh nặng tài chính lớn và làm việc bán lại nhà trở nên khó khăn. Vì vậy theo HoREA, giảm mức thu xuống 20% sẽ giúp người dân vừa dễ dàng bán lại nhà, đồng thời vẫn giữ nguyên tinh thần ưu đãi từ chính sách nhà ở cho người thu nhập thấp.
Một dự án nhà ở xã hội tại TP HCM. Ảnh: Quỳnh Trần
Hiệp hội dẫn chứng, hiện nay Bộ Tài chính cũng đề xuất áp dụng mức thu 30% tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích từ đất nông nghiệp sang đất ở. Để đồng bộ các quy định, việc giảm mức thu tiền sử dụng đất của nhà ở xã hội xuống 20% là hợp lý, bởi người mua nhà ở xã hội ban đầu đã được miễn tiền sử dụng đất một lần. Ngoài ra, tỷ lệ thu này vẫn đảm bảo nhà nước thu một phần tiền sử dụng đất vừa giữ nguyên ưu đãi về quyền lợi cho người mua nhà ở xã hội.
Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng nếu giảm quá sâu có thể làm ngân sách địa phương giảm thu, đồng thời tồn tại nguy cơ một số người mua lợi dụng chính sách nhà ở xã hội để kiếm lời, thay vì phục vụ đúng mục tiêu an cư cho đúng đối tượng.
Theo Luật Nhà ở 2023 và Nghị định 100/2024, trường hợp bán lại nhà ở xã hội sau 5 năm, nếu là căn hộ thì không phải nộp tiền sử dụng đất; còn với nhà ở xã hội riêng lẻ, mức phải nộp là 50%.
Người được mua nhà ở xã hội gồm người thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo ở đô thị; công nhân, lao động tại khu công nghiệp; cán bộ, công chức, viên chức; sĩ quan, hạ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công an nhân dân; người có công với cách mạng; người trả lại nhà công vụ; học sinh, sinh viên; hộ bị thu hồi đất, giải tỏa chưa được bồi thường bằng nhà hoặc đất ở.
Điều kiện thu nhập là thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập cá nhân thường xuyên, hoặc thu nhập bình quân không vượt quá mức do Chính phủ quy định từng thời kỳ, hiện 15 triệu đồng mỗi tháng đối với cá nhân và 30 triệu đồng đối với vợ chồng. Người muốn được hưởng chính sách nhà ở xã hội chỉ được hưởng một lần và chưa có nhà ở hoặc diện tích bình quân đang ở nhỏ hơn 10 m2.
