Sáng 12/8, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà họp nghe báo cáo về dự thảo Đề án tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả và ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số lĩnh vực phòng, chống thiên tai trong tình hình mới (Đề án).
Toàn cảnh cuộc họp. (Ảnh: VGP)
Nêu ý kiến tại cuộc họp, Thượng tướng Nguyễn Quang Ngọc, Phó Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam, cho rằng cần đầu tư trang bị phù hợp, hiện đại như trực thăng chuyên dụng, xe cứu nạn nhẹ dễ cơ động trong địa hình hiểm trở, nhằm bảo đảm an toàn cho lực lượng làm nhiệm vụ cũng như tăng hiệu quả cứu hộ.
Theo Thượng tướng Nguyễn Quang Ngọc, lực lượng Quân đội, Công an cũng cần được trang bị phương tiện phù hợp cho các nhiệm vụ chuyên ngành.
Trong khi đó, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam Trần Tuấn Anh chia sẻ nhiều giải pháp công nghệ tiên tiến trong nghiên cứu, quan trắc và cảnh báo sớm các loại hình thiên tai như động đất, sóng thần, sạt lở đất.
Ông Trần Tuấn Anh đề xuất tăng cường đầu tư mạng lưới trạm GPS, các cảm biến đo biến dạng địa chất, hệ thống cảnh báo bằng sóng radio phủ sóng đến vùng sâu vùng xa, đảm bảo người dân kịp thời nhận thông tin ngay cả khi mất điện hay hệ thống truyền thông hiện đại bị gián đoạn.
Ngoài ra, lãnh đạo Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam kiến nghị phát triển các phòng thí nghiệm chuyên dụng để nghiên cứu chuyên sâu và phối hợp quốc tế nhằm chuyển giao công nghệ hiện đại.
Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hồ An Phong nhấn mạnh sự cần thiết xây dựng đội ngũ phóng viên được đào tạo bài bản, trang bị đầy đủ kỹ năng và phương tiện bảo hộ để tác nghiệp an toàn, giúp cung cấp thông tin chính xác, kịp thời phục vụ công tác phòng chống thiên tai.
Bên cạnh đó, phải tuyên truyền, giáo dục kỹ năng thực tế, như cách sơ cấp cứu, xử lý khi cháy nổ, lũ lụt hay động đất..., đặc biệt là trẻ em, nhằm trang bị khả năng ứng phó chủ động khi xảy ra thiên tai.
Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, ngành khí tượng thủy văn đã hiện đại hóa công nghệ dự báo , ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, phát triển bản đồ số cảnh báo sớm; đưa vào vận hành hệ thống cảnh báo lũ quét, dông, sét.
Hệ thống giám sát thiên tai cả nước hiện có 215 trạm khí tượng bề mặt, 27 trạm khí tượng trên cao, 2.599 điểm đo mưa tự động, 426 trạm thủy văn, 27 trạm hải văn, 19 trạm giám sát biến đổi khí hậu, 10 radar thời tiết và 177 camera giám sát đê điều, hồ chứa.
Báo cáo cũng nêu, giai đoạn 2021-2024, cả nước đã bố trí gần 22.000 hộ dân ra khỏi vùng nguy cơ cao; đầu tư 2.602 tỷ đồng gia cố 469 km đê, xử lý 59 sự cố đê điều; xây dựng 8 khu neo đậu bão cho 9.200 tàu cá.
Các địa phương huy động 95.949 tỷ đồng để xử lý điểm xung yếu, nâng cấp cơ sở vật chất. Ngân sách trung ương hỗ trợ 26.265 tỷ đồng cho khắc phục hậu quả thiên tai và hàng nghìn tấn gạo, hạt giống, vật tư y tế.
Tuy vậy, Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhìn nhận, công tác lãnh đạo, chỉ đạo tuyên truyền, phổ biến chính sách về phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai ở một số nơi còn hình thức, thiếu kịp thời, chưa rõ trách nhiệm. Công tác dự báo, cảnh báo còn khoảng cách lớn so với thực tiễn, nhất là đối với gió, mưa, lũ, lũ quét, sạt lở đất.
Nguồn lực cho phòng ngừa thiên tai còn hạn chế, chủ yếu do Nhà nước bảo đảm. Chính sách hỗ trợ đất đai, nhà ở cho hộ di dời khẩn cấp còn thấp (30 triệu đồng/hộ), trong khi chi phí xây dựng đạt chuẩn từ 150-250 triệu đồng...
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà. (Ảnh: VGP)
Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu trong các quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội cần tích hợp đầy đủ yêu cầu phòng ngừa thiên tai, tránh gia tăng rủi ro từ các công trình hạ tầng, giao thông, bảo đảm không làm tổn hại đến môi trường tự nhiên.
Đặc biệt, cần xem xét kỹ việc quy hoạch dân cư, bố trí cơ sở hạ tầng y tế, trường học tại vùng dễ bị thiên tai để tăng khả năng ứng phó chủ động, hạn chế bị động khi sự cố xảy ra.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh tăng cường đầu tư cho công tác dự báo thông qua nghiên cứu cơ bản, xây dựng cơ sở dữ liệu lớn, hệ thống quan trắc hiện đại, bao gồm trạm radar, vệ tinh và giám sát từ xa, đồng thời thúc đẩy hợp tác quốc tế để chia sẻ dữ liệu phục vụ dự báo chính xác; bổ sung nội dung nghiên cứu về động đất, sóng thần - những hiểm họa tiềm ẩn tại Việt Nam.
Ngoài ra, các địa phương cần được quan tâm, chú trọng đầu tư cho hạ tầng thông tin, năng lượng và trang thiết bị phục vụ ứng phó thiên tai, đặc biệt các vùng dễ bị chia cắt, lũ lụt, vùng ven biển; xây dựng lực lượng cứu hộ chuyên nghiệp; huy động đầu tư xã hội hóa trong công tác phòng, chống thiên tai và cứu nạn.
Phó Thủ tướng cũng yêu cầu nâng cao năng lực truyền thông, hiện đại hóa lực lượng truyền thông để đảm bảo cung cấp thông tin kịp thời, chính xác, góp phần nâng cao nhận thức và khả năng ứng phó của cộng đồng.
