Đó là quan điểm của trung tướng Lê Phúc Nguyên, Phó chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ Cộng đồng phòng tránh thiên tai, tại diễn đàn Phòng, chống thiên tai và cảnh báo sớm trong vận hành chính quyền 2 cấp, do Cục Quản lý đê điều và phòng, chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), Báo Nông nghiệp và Môi trường, UBND tỉnh Ninh Bình tổ chức ngày 12.8.
Cần tổ chức, huấn luyện, trang bị phương tiện cho lực lượng xung kích tham gia phòng, chống thiên tai ở cấp xã
ẢNH: ĐÌNH HUY
Xã được trao nhiều quyền nhưng thiếu cán bộ chuyên trách
Theo ông Nguyễn Xuân Tùng, Phó trưởng phòng Ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai, Cục Quản lý đê điều và phòng, chống thiên tai, trong mô hình chính quyền 2 cấp, cơ cấu tổ chức chỉ đạo phòng, chống thiên tai có thay đổi.
Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn được hợp nhất thành Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự các cấp, do Thủ tướng Chính phủ làm trưởng ban. Ở cấp xã, nhiệm vụ tham mưu được giao cho Phòng Kinh tế hoặc Phòng Kinh tế - Hạ tầng đô thị, giúp nâng cao năng lực điều hành và ứng phó.
Đặc biệt, UBND cấp xã được trao thêm nhiều thẩm quyền như: xây dựng, tu bổ công trình phòng, chống thiên tai; tiếp nhận, phân bổ nguồn lực cứu trợ; thẩm định hỗ trợ khắc phục sản xuất nông nghiệp. Cấp xã được bổ sung nhiệm vụ mới như tổ chức cưỡng chế sơ tán, bố trí chỗ ở cho hộ dân di dời; quản lý quỹ phòng, chống thiên tai...
Ông Nguyễn Xuân Tùng cho rằng, những điều chỉnh này nhằm tăng tính chủ động cho địa phương, rút ngắn thời gian phản ứng và nâng cao hiệu quả ứng phó trước thiên tai ngày càng cực đoan, bất thường.
Từ góc độ địa phương, ông Bùi Xuân Diệu, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Ninh Bình, cho biết công tác phòng, chống thiên tai trong điều kiện vận hành chính quyền 2 cấp còn nhiều khó khăn.
Các địa phương chưa có quy chế phối hợp giữa các ban chỉ huy quân sự, công an trong tình huống xảy ra sự cố liên xã, liên khu vực. Một số xã chưa chuẩn bị đầy đủ vật tư, phương tiện, nhu yếu phẩm theo phương châm "4 tại chỗ"; lực lượng xung kích chưa được tập huấn thường xuyên, thiếu công cụ, phương tiện phòng chống thiên tai.
Cũng theo ông Bùi Xuân Diệu, nhiều địa phương đang thiếu cán bộ cấp xã có kinh nghiệm, chuyên trách phòng chống thiên tai. "Công tác phòng, chống thiên tai ở nhiều xã vừa qua được giao cho cán bộ có chuyên môn về ngành nông nghiệp nhưng không phải là cán bộ chuyên trách có chuyên môn, am hiểu về phòng chống thiên tai", ông Diệu nói.
"Phân nhiệm vụ phòng, chống thiên tai rõ ràng, nếu không sẽ vỡ trận"
Chia sẻ tại hội nghị, trung tướng Lê Phúc Nguyên, Phó chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ Cộng đồng phòng tránh thiên tai, cho rằng để bảo vệ tính mạng và tài sản của người dân trong bối cảnh thiên tai ngày càng khốc liệt thì vấn đề tổ chức lực lượng xung kích cấp xã là "nhiệm vụ cốt tử" quyết định thành bại trong công tác phòng, chống thiên tai.
Nhưng lực lượng này không tổ chức, không được huấn luyện và trang bị đầy đủ phương tiện sẽ không thể bảo đảm nhiệm vụ. Phải coi đây là lực lượng nòng cốt, chịu trách nhiệm nhận lệnh từ cấp trên, truyền tin cho người dân, ứng phó theo các kịch bản được chuẩn bị, diễn tập, huấn luyện nhiều lần.
Từ đó, trung tướng Lê Phúc Nguyên kiến nghị Chính phủ cần ban hành hướng dẫn, quy định cụ thể về tổ chức lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai ở cấp xã, đặc biệt ở các vùng thiên tai trọng điểm; đồng thời xây dựng chính sách đãi ngộ phù hợp để bảo đảm sự gắn bó và tinh thần sẵn sàng của các thành viên.
Cũng theo trung tướng Lê Phúc Nguyên, khi tuyển chọn nhân lực tổ chức lực lượng xung kích cấp xã cần có phân bổ số lượng thành viên của dân quân tự vệ, công an, quân đội, thanh niên... và có phân công nhiệm vụ rõ ràng, nếu không sẽ vỡ trận.
Ông Hoàng Đức Cường kiến nghị tập trung nâng cao nhận thức, kỹ năng nhận diện nguy cơ xảy ra thiên tai cho người dân, cán bộ cơ sở
ẢNH: TRUNG HIẾU
Ông Hoàng Đức Cường, Cục phó Cục Khí tượng thủy văn, thiên tai không xảy ra ở những vị trí, khu vực cố định và để giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản thì vấn đề làm sao để truyền tin cảnh báo sớm nhất đến chính quyền, người dân.
Đặc biệt, với những loại hình thiên tai nguy hiểm, xảy ra rất nhanh và bất ngờ như lũ quét, sạt lở đất thì sự chủ động phát hiện, phòng tránh, ứng phó của người dân là cực kỳ quan trọng, càng nhanh càng giảm giảm thiệt hại.
"Một vấn đề quan trọng hiện nay là chúng ta phải tập trung các hoạt động nâng cao nhận thức, kỹ năng cho người dân, đội ngũ cán bộ thôn, bản, cán bộ chuyên trách cấp xã có thể nhận diện những dấu hiệu, nguy cơ xảy ra thiên tai để chủ động triển khai các biện pháp phòng ngừa, ứng phó; thường xuyên phổ biến, nhân rộng những kinh nghiệm, bài học khi chủ động phòng, chống thiên tai", ông Cường nói.
