Ngày 17.6, Viện trưởng Viện KSND cấp cao tại TP.HCM gửi thông báo đề nghị Viện trưởng Viện KSND tối cao xem xét kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, hủy bản án sơ thẩm và phúc thẩm vụ "tranh chấp về thừa kế, tranh chấp liên quan đến yêu cầu tuyên bố văn bản công chứng vô hiệu, yêu cầu hủy giấy chứng nhận nhà đất" giữa nguyên đơn bà Trần Tú Anh (71 tuổi, quốc tịch Mỹ) và bị đơn là ông Đàm Phước Toàn (56 tuổi, ngụ Q.10, TP.HCM).
Trong vụ án, bà Cao Thị Ngọc Thi (46 tuổi, ngụ Q.5, TP.HCM) là người có quyền và nghĩa vụ liên quan. Bà Thi là người mua căn nhà nói trên từ ông Đàm Phước Toàn.
Nội dung vụ án được Báo Thanh Niên phản ánh ngày 26.5.2025
ẢNH: CHỤP MÀN HÌNH
Theo vụ kiện, các bên tranh chấp nhiều tài sản, bao gồm di sản thừa kế là nhà đất số 511 đường Trần Hưng Đạo, P.14, Q.5, TP.HCM.
Liên quan đến di sản thừa kế nhà đất 511 Trần Hưng Đạo, TAND TP.HCM xử sơ thẩm và TAND cấp cao xử phúc thẩm đều tuyên vô hiệu hợp đồng mua bán nhà giữa ông Toàn và bà Thi.
Theo tòa, hợp đồng mua bán căn nhà 3 tỉ đồng giữa bà Thi và ông Toàn là hợp đồng giả tạo nhằm che giấu một giao dịch khác (che giấu hợp đồng cao hơn - 12 tỉ đồng), nên vô hiệu theo khoản 1 điều 410 bộ luật Dân sự 2005.
Từ đó, tòa buộc ông Toàn hoàn tiền và bồi thường, tổng cộng gần 22,4 tỉ đồng cho bà Thi. Đồng thời, bà Thi bàn giao nhà cho ông Toàn.
Theo Viện trưởng Viện KSND cấp cao tại TP.HCM (gọi tắt Viện kiểm sát), tòa tuyên vô hiệu như trên là không có cơ sở. Bởi lẽ, các bên thực hiện hợp đồng nhằm mục đích trốn thuế, là tình trạng phổ biến trong đời sống, xã hội, các cơ quan quản lý nhà nước đang từng bước khắc phục; không phải là che giấu một hợp đồng khác theo điều129 bộ luật Dân sự nên không bị vô hiệu.
“Lẽ ra trong trường hợp này, tòa nhận thấy việc chuyển nhượng đã hoàn tất thủ tục, việc giao nhận tiền đã xong thì tuyên hủy hợp đồng ghi giá không đúng nhưng phải công nhận quyền sử dụng đất cho bà Thi. Đồng thời, đề nghị các bên liên hệ cơ quan chức năng để làm thủ tục đóng thuế hoặc kiến nghị cơ quan thuế xử lý hành vi vi phạm nghĩa vụ thuế”, thông báo kiến nghị của Viện KSND cấp cao tại TP.HCM nêu rõ.
Bảo vệ người thứ 3 ngay tình
Bên cạnh đó, hồ sơ vụ án thể hiện, ngày 3.5.2007, ông Toàn lập văn bản khai nhận di sản thừa kế tại phòng công chứng. Ngày 12.7.2010, bản án có hiệu lực của TAND TP.HCM xác định ông Toàn là người thừa kế theo di chúc căn nhà 511 Trần Hưng Đạo. Ngày 10.10.2012, UBND Q.5 cấp sổ hồng căn nhà cho ông Toàn.
Ngày 28.11.2012, ông Toàn ký hợp đồng công chứng bán căn nhà 3 tỉ đồng cho bà Thi, nhưng thực tế 2 bên thỏa thuận trong hợp đồng đặt cọc, giá mua bán là 12 tỉ đồng. Đến ngày 1.11.2013, quyết định giám đốc thẩm của TAND cấp cao tại TP.HCM hủy bản án phúc thẩm năm 2010 của TAND TP.HCM, trong đó xác định ông Toàn không phải là người duy nhất được thừa kế căn nhà.
Theo Viện kiểm sát, bản án có hiệu lực năm 2010 nêu ông Toàn được quyền liên hệ các cơ quan thẩm quyền để lập thủ tục thừa kế và sở hữu căn nhà. Năm 2012, ông Toàn bán căn nhà cho bà Thi. Gần 1 năm sau ông Toàn mới nhận quyết định giám đốc thẩm hủy bản án năm 2010.
“Như vậy, bà Thi không biết và không buộc phải biết tranh chấp của gia đình ông Toàn. Do đó bà Thi là người thứ 3 ngay thì theo khoản 2 Điều 138 bộ luật Dân sự nên được pháp luật bảo vệ”, đề nghị kháng nghị của Viện kiểm sát nêu rõ.
Qua đó, Viện trưởng Viện KSND cấp cao tại TP.HCM đề nghị Viện trưởng Viện KSND tối cao xem xét kháng nghị giám đốc thẩm hủy bản án sơ thẩm và phúc thẩm vụ tranh chấp trên, giao hồ sơ cho TAND TP.HCM giải quyết lại.
