"Đàm phán xây dựng nhà máy điện hạt nhân trên tinh thần lợi ích hài hòa"

Chiều 22/10, kết luận phiên họp thứ ba của Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân (Ban Chỉ đạo), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo yêu cầu thúc đẩy triển khai các dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận, phục vụ nhu cầu năng lượng của đất nước trong thời kỳ mới.

Tại phiên họp, Ban Chỉ đạo tập trung rà soát việc triển khai các nhiệm vụ; đề xuất các nhiệm vụ, giải pháp thời gian tới, thúc đẩy triển khai xây dựng nhà máy điện hạt nhân, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước.

Theo đó, Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận được Quốc hội khóa XII phê duyệt chủ trương đầu tư từ năm 2009. Nhưng sau đó, vào năm 2016, Quốc hội khóa XIV có nghị quyết về việc tạm dừng triển khai dự án.

Đứng trước yêu cầu của thời kỳ phát triển mới, cuối năm 2024, Trung ương Đảng, Quốc hội đã xem xét, thống nhất chủ trương tái khởi động Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận (nay thuộc tỉnh Khánh Hòa).

Ngay sau đó, Thủ tướng Chính phủ có các quyết định thành lập và kiện toàn Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân.

Thủ tướng Chính phủ đã giao nhiệm vụ chủ đầu tư; công tác giải phóng mặt bằng; bổ sung nhà máy điện hạt nhân vào Quy hoạch điện VIII; trình Quốc hội ban hành Luật năng lượng nguyên tử và đang xây dựng các nghị định, thông tư để thực hiện; ban hành kế hoạch triển khai nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển điện hạt nhân Ninh Thuận; xây dựng đề án đào tạo nguồn nhân lực điện hạt nhân; xây dựng cơ chế tài chính giải phóng mặt bằng xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận; đã và đang làm việc với các đối tác nước ngoài liên quan dự án; phương án sắp xếp, tìm kiếm nguồn vốn cho dự án...

Các bộ, ngành, địa phương phối hợp xây dựng phương án, lựa chọn công nghệ, lộ trình khảo sát, lập thiết kế khả thi, thi công và các bước thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi (FS) và sẵn sàng đàm phán, ký hợp đồng tổng thầu (EPC); xây dựng chương trình nghiên cứu khoa học công nghệ đặc biệt cấp quốc gia về công nghệ và an toàn điện hạt nhân; làm việc với Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) để đánh giá cơ sở hạ tầng điện hạt nhân Việt Nam theo tiêu chuẩn của IAEA...

Kết luận phiên họp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo đánh giá cao các bộ, ngành, thành viên Ban Chỉ đạo tích cực triển khai các nhiệm vụ theo kết luận Phiên họp thứ 2 của Ban Chỉ đạo, với kết quả cụ thể, đáp ứng tình hình mới.

Trong đó, có 9/18 nhiệm vụ đã hoàn thành; 7/19 nhiệm vụ đang triển khai; song có 2/18 nhiệm vụ chưa triển khai.

Chỉ rõ một số hạn chế cần khắc phục về tiến độ đàm phán với đối tác nước ngoài về xây dựng nhà máy điện hạt nhân, công tác giải phóng mặt bằng, hoàn thiện các cơ sở pháp lý liên quan, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương, thành viên Ban Chỉ đạo chủ động giải quyết, vấn đề vượt thẩm quyền thì tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết.

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành liên quan, địa phương liên quan triển khai hiệu quả Nghị quyết 328/NQ-CP về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 70-NQ/TW ngày 20/8/2025 của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Cùng với đó là tổng hợp các vấn đề còn vướng mắc về pháp lý, xây dựng thành dự thảo Nghị quyết để trình Quốc hội xem xét nhằm hoàn thiện các khung khổ pháp lý có liên quan các Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận.

Trong đó, có rà soát, cơ chế, chính sách đặc biệt đầu tư xây dựng Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận tại Nghị quyết số 189/2025/QH15, nếu cần thì đề xuất bổ sung.

Các bộ, ngành, cơ quan theo chức năng, nhiệm vụ phối hợp xử lý các kiến nghị của Ủy ban Nhân dân tỉnh Khánh Hòa về cơ chế để thực hiện dự án di dân, tái định cư, giải phóng mặt bằng các dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận.

Chỉ đạo tỉnh Khánh Hòa xây dựng các dự án tái định cư, hỗ trợ, đền bù thỏa đáng cho người dân, đảm bảo người dân có cuộc sống ở nơi ở mới phải tốt hơn, ít nhất là bằng nơi ở cũ; đồng thời tuyên truyền, vận động người dân nhường đất cho dự án, Thủ tướng giao Bộ Tài chính xem xét, thu xếp, trình cấp thêm 9.000 tỷ đồng theo đề xuất của tỉnh Khánh Hòa để giải phóng mặt bằng.

Yêu cầu các bộ, ngành tích cực làm việc đàm phán, hoàn thành Hiệp định với Nga về hợp tác xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1, Thủ tướng Chính phủ lưu ý, trong quá trình đàm phán tham khảo các Hiệp định tương tự giữa các nước, trên tinh thần lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ; các nội dung trong Hiệp định phải dựa trên nguyên tắc, tuân thủ các quy định, tiêu chuẩn của IAEA, cũng như Công ước Viên về Trách nhiệm dân sự đối với thiệt hại hạt nhân; và phù hợp với điều kiện Việt Nam.

Đối với vấn đề đàm phán vay vốn và các chính sách thuế, phí, lệ phí liên quan các dự án điện hạt nhân, Thủ tướng giao Bộ Tài chính, Bộ Công Thương nghiên cứu phương án phù hợp, trình Quốc hội xem xét.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) khẩn trương tập trung lập dự án tiền khả thi, đồng thời nghiên cứu lập thiết kế kỹ thuật để trên cơ sở đó cấp có thẩm quyền xem xét về Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1.

Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (PVN) tiến hành xây dựng dự án đầu tư xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2; phối hợp với các bộ, cơ quan xử lý dứt điểm các tồn đọng trước đây.

Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp chặt chẽ với EVN và PVN xác định rõ nhu cầu về số lượng, trình độ, chuyên môn nguồn nhân lực phục vụ các nhà máy điện hạt nhân. Trên cơ sở đó tổ chức đào tạo và kêu gọi, thu hút nhân lực trong và ngoài nước vào làm việc.

Trên tinh thần khẩn trương nhất có thể, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ rõ, các bộ, ngành, địa phương, thành viên Ban Chỉ đạo phải tiếp tục tập trung, dành thời gian, công sức, trí tuệ thực hiện các nhiệm vụ theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn về xây dựng nhà máy điện hạt nhân.

Trong đó, hoàn thành đám phán Hiệp định hợp tác xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 với Nga và hoàn thành các hành lang pháp lý trong tháng 11/2025; cơ bản kết thúc đàm phán với đối tác Nhật Bản về các vấn đề liên quan Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2; đồng thời báo cáo Bộ Chính trị về tình hình triển khai xây dựng nhà máy điện hạt nhân theo Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.