Chiều 21.11, thảo luận về dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Thống kê, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cho hay, ông rất quan tâm tới sự chênh lệch số liệu giữa các hệ thống thống kê.
Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp)
ẢNH: GIA HÂN
Ông dẫn ví dụ số liệu thống kê dân số của ngành thống kê và số liệu quản lý cư trú của công an hiện nay có độ vênh rất lớn.
"Ví dụ, dân số cả nước chúng ta có thể là 100 triệu, nhưng số liệu của cơ quan thống kê và công an khác nhau đến vài trăm nghìn người. Ở nhiều tỉnh, số liệu dân số thường trú của công an và số liệu thống kê dân số cũng chênh nhau rất đáng kể", ông Hòa nói.
Cho rằng vấn đề này kéo dài nhiều năm, gây khó khăn trong hoạch định chính sách, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ sẽ lấy số liệu nào làm căn cứ pháp lý, hay cơ chế đối chiếu, đồng bộ ra sao.
Cạnh đó, có hiện trạng trùng lặp thống kê giữa các cấp, các ngành. Ví dụ, một doanh nghiệp trên địa bàn xã có doanh thu 100 tỉ đồng mỗi năm: xã thống kê, khu vực thống kê, rồi tỉnh cũng thống kê, sau đó tổng hợp lên T.Ư.
"Như vậy cùng một doanh nghiệp nhưng nhiều cơ quan thống kê, dẫn tới số liệu GDP bị "gộp chồng", không phản ánh đúng thực tế", đại biểu Phạm Văn Hòa nêu.
Ông cũng lưu ý nếu không tách bạch rạch ròi nhiệm vụ thống kê của từng cấp, từng ngành, thì số liệu cuối cùng sẽ không chính xác, gây khó khăn cho chỉ đạo điều hành kinh tế xã hội.
Có sai lệch trong dữ liệu dân cư
Giải trình, tiếp thu nội dung này, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng thừa nhận, hiện nay có một số sai lệch trong dữ liệu, ví dụ như dữ liệu về dân cư, dân số giữa cơ quan thống kê và các cơ quan khác.
Song theo tư lệnh ngành tài chính, thời gian tới, những sai lệch này sẽ được giảm thiểu đáng kể. Mặc dù có thể chưa tuyệt đối, nhưng khi dữ liệu được số hóa đầy đủ, tình trạng này sẽ được cải thiện rõ rệt.
Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng
ẢNH: GIA HÂN
Nguyên nhân số liệu dân cư sai lệch, theo ông Thắng, là do dữ liệu dân cư chưa được số hóa hoàn chỉnh. Ngoài ra, số liệu dân số còn chịu ảnh hưởng bởi đặc thù địa phương, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, nơi mà nhiều trường hợp sinh con nhưng chưa kịp đăng ký.
"Khi chúng ta quản lý tốt hơn, có đầy đủ dữ liệu số hóa, kết hợp với cơ sở dữ liệu dân cư, tôi tin rằng kết quả thống kê sẽ chính xác hơn", ông Thắng nói.
Về cơ sở dữ liệu thống kê quốc gia, Bộ trưởng Tài chính cho hay dự thảo luật đã bổ sung điều 51, nhằm thể chế hóa các định hướng về đột phá, phát triển sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, tạo cơ sở pháp lý đầy đủ cho việc hình thành, quản lý và khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia.
"Mục tiêu là xây dựng nền dữ liệu thống kê tập trung, thống nhất, đồng bộ, đảm bảo thông tin chính xác, kịp thời, phục vụ lãnh đạo, chỉ đạo chính sách, giám sát và đánh giá tình hình kinh tế xã hội", ông nói.
Theo ông Thắng, cơ sở dữ liệu này cũng khắc phục tình trạng dữ liệu phân tán, manh mún ở nhiều bộ ngành, địa phương, đồng thời tăng cường kết nối, chia sẻ và tích hợp dữ liệu, phục vụ chiến lược chuyển đổi số quốc gia.
Bộ Tài chính đang chỉ đạo Tổng cục Thống kê triển khai hệ thống phần mềm xuyên suốt để phục vụ công tác thống kê, đồng thời thực hiện chiến lược số hóa toàn bộ dữ liệu quốc gia, dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2026.
"Khi hoàn thiện, công tác phân tích và đánh giá sẽ chính xác hơn, đồng thời giảm đáng kể khối lượng lao động trong công tác thống kê, vốn đang rất nặng nhọc do nhiều chỉ số vẫn phải thu thập thủ công", Bộ trưởng Tài chính nhấn mạnh.
