Sáng 19.11, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10 khóa XV, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành luật Đất đai.
Đại biểu Phạm Đức Ấn (đoàn Đà Nẵng)
ẢNH: GIA HÂN
Đại biểu Phạm Đức Ấn, Chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng, nhìn nhận nghị quyết sửa đổi là cách “Quốc hội đối diện với việc phải chấp nhận kịp thời và có những điều chỉnh” để kịp thời tháo gỡ những khó khăn, dù luật Đất đai 2024 vừa ban hành.
Lãnh đạo TP.Đà Nẵng cũng nêu, vừa qua xác định giá đất cụ thể rất khó khăn. “Nếu xác định giá đất không cẩn thận, ngay cả tư vấn cũng sợ, bởi đưa giá thấp sau này có vấn đề lại bị truy cứu. Việc này gây chậm trễ rất nhiều, ảnh hưởng đến giải phóng mặt bằng”, ông Ấn nói.
Đồng tình với dự thảo nghị quyết, song ông Ấn băn khoăn bảng giá đất chưa thể giải quyết triệt để được vấn đề liên quan đến đền bù giải phóng mặt bằng. Bởi, giá đất thường xuyên tăng liên tục, dẫn đến kỳ vọng của người dân là giá sẽ tăng lên, “ông sau nghĩ có lợi hơn ông trước”.
“Định giá theo khung bảng giá, nhưng sau thị trường đẩy giá lên. Giá đất không kiểm soát dẫn đến hệ lụy rất lớn cho nền kinh tế”, ông Ấn nói và lo ngại sức cạnh tranh của nền kinh tế về lâu dài sẽ bị ảnh hưởng nếu giá đất không kiểm soát được.
Theo Chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng, nếu không có giải pháp đồng bộ để kiểm soát giá bất động sản ở mức độ tăng nhất định, "doanh nghiệp kinh doanh bất động sản mang lại lợi nhuận cao nhất thì người ta chẳng cần đi kinh doanh sản xuất. Cứ đầu tư vào đất là thắng nhất, lợi nhất”.
Đây là một hệ lụy lâu dài cho nền kinh tế. Vì vậy, theo ông, ngoài những sửa đổi trong dự thảo lần này, cần phải có một chính sách liên quan đến cơ chế thuế, cơ chế kiểm soát về đất đai để không tập trung vào vấn đề nắm giữ bất động sản. Chỉ như thế, những vấn đề liên quan đến thu hồi đất, giải phóng mặt bằng mới có thể nhanh chóng được.
Cần đảm bảo lợi ích cho người bị thu hồi đất
Cùng tham gia thảo luận, đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) phản ánh, lâu nay xác định giá đất bồi thường, hỗ trợ tái định cư áp theo giá đất cụ thể, còn theo dự thảo nghị quyết, sẽ sử dụng bảng giá đất nhân với hệ số điều chỉnh.
“Điều này sẽ an toàn cho người quản lý, không sợ bị thất thoát. Nhưng bảng giá thường bao giờ cũng rất thấp, dù nhân với hệ số điều chỉnh nữa thì giá vẫn thấp, ảnh hưởng đến người có đất bị thu hồi”, ông Cường nêu.
Đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội)
ẢNH: GIA HÂN
Ông Cường cho rằng, cần tạo thuận lợi cho nhà quản lý nhưng cũng phải đảm bảo lợi ích cho người bị thu hồi đất. Cụ thể, hệ số điều chỉnh để tính tiền bồi thường đất phải xác định đến từng vị trí đất.
“Chẳng hạn như vị trí mặt đường của đường Bà Triệu, hệ số điều chỉnh phải nhân lên 1,5 lần. Nhưng đường Hàng Ngang thì phải nhân lên 5 lần. Tức là hệ số điều chỉnh phải được xác định cho đến từng vị trí đất chứ không phải là xác định chung”, ông Cường nói.
Về căn cứ tính tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích đất ao, vườn, dự thảo nghị quyết quy định mức thu tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất từ đất vườn, ao, đất nông nghiệp trong cùng thửa đất sang đất ở được tính theo tỷ lệ phần trăm chênh lệch giữa giá đất ở và giá đất nông nghiệp (30% hoặc 50% chênh lệch tùy thuộc vào hạn mức giao đất ở).
Tuy nhiên, theo đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà (đoàn Hà Nội), việc quy định tỷ lệ phần trăm chênh lệch phức tạp có thể dẫn đến chênh lệch lớn về số tiền phải nộp giữa các địa phương. Ví dụ, tỷ lệ 30% chênh lệch nhưng ở đô thị, nhất là đô thị lớn, đô thị đặc biệt, có thể cao hơn 100% chênh lệch so với nông thôn. Chưa kể quy định này cũng mâu thuẫn với điều 21 luật Đất đai.
Vì vậy, ông Hà đề nghị quy định nên thống nhất một tỷ lệ để khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn. Tỷ lệ này phải bảo đảm hợp lý, dễ thực hiện và đảm bảo sự công bằng giữa các địa phương.
