Hiện tại, vẫn đang trong thời điểm chính vụ vải thiều. Chính vì vậy, mặt hàng này đang có giá khá rẻ, chỉ từ vài nghìn đồng mỗi kilogam. Người dân có thể dễ dàng mua vải thiều tại rất nhiều nơi, từ các chợ, hè phố, cửa hàng hay siêu thị.
Thế nhưng, trái ngược với sự dồi dào, giá rẻ của vải thiều, một mặt hàng vải của Việt Nam cũng đang lên "cơn sốt" vì giá rất cao, thậm chí có tiền chưa chắc đã mua được về thưởng thức.
Quả vải được nhắc đến là quả vải không hạt Thanh Hóa. Vải không hạt được Công ty Nông nghiệp Công nghệ cao Hồ Gươm - Sông Âm trồng tại Ngọc Lặc (Thanh Hóa), theo quy trình VietGAP và GlobalGAP.
Trước đó, năm 2019, doanh nghiệp này nhập khẩu giống vải không hạt này từ Nhật Bản về trồng thử nghiệm hơn 1.200 gốc vải trên diện tích 30ha. Đây cũng là diện tích đầu tiên trồng loại cây ăn quả đặc sản này ngoài Nhật Bản.
Sau gần 3 năm, đến năm 2023 những trái vải không hạt Ngọc Lặc đầu tiên được thu hoạch với sản lượng ước đạt hơn 20 tấn. Một phần trong lô vải này được xuất khẩu chính ngạch sang Anh.
Trên thực tế, vải thiều không hạt có hình dáng và hương vị gần giống vải thiều truyền thống, nhưng khác biệt ở chỗ hạt gần như không tồn tại, hoặc chỉ còn nhân tiêu biến rất nhỏ , chiếm chưa tới 1% thể tích của quả. Cây vải không hạt tốn ít công chăm sóc, khả năng kháng bệnh cao, không sâu cuống.
Trái vải không hạt thường lớn, mỗi kilogram chỉ có khoảng 25 - 27 quả. Vỏ đỏ tươi, không bị cháy rám quả khi gặp nắng và dễ bảo quản. Quả vải có cùi dày, giòn, dễ bóc và không dính tay khi thưởng thức. Hàm lượng đường thấp hơn đáng kể so với vải truyền thống, tạo nên vị ngọt thanh mát, dễ ăn và không gắt. Nhiều người đánh giá, loại quả này ăn giòn ngon như đang ăn thạch.
Theo chia sẻ của lãnh đạo doanh nghiệp trồng loại vải này, vùng trồng của công ty rộng 40 ha nhưng hiện mới có 20 ha cho thu hoạch. Vải không có hạt là giống chín sớm hơn giống vải thiều thường từ 7 đến 10 ngày. Vải được thu hoạch từ giữa tháng 6 và dự kiến đến đầu tháng 7 là hết mùa. Do cây khó trồng, tỷ lệ đậu quả thấp, chỉ thích hợp với điều kiện khí hậu và kỹ thuật canh tác nghiêm ngặt nên giống vải không hạt này đã được bảo hộ, nhưng chưa thể trồng đại trà.
Cùng với đó, do ảnh hưởng của thời tiết và sâu bệnh, sản lượng loại quả này năm nay giảm 33%, chỉ đạt khoảng 7 tấn đã kéo theo giá thành của mặt hàng này lên cao . Giá vải tại vườn năm nay đạt 310.000 đồng/kg, sau vận chuyển và đóng gói, giá bán lẻ đội lên 600.000 - 750.000 đồng/kg.
Vùng trồng vải của Công ty Nông nghiệp Công nghệ cao Hồ Gươm - Sông Âm.
Dù có giá cao ngất ngưởng như vậy nhưng không phải cứ có tiền là có thể mua mặt hàng này về thưởng thức. Ông Bùi Đức Thuỷ - Phó Giám đốc công ty cho biết, hiện nay, có rất nhiều khách ở Hà Nội, TPHCM muốn đặt mua sỉ, nhưng sản lượng vải vụ này thu được không nhiều. Do đó, công ty cũng phải từ chối rất nhiều đơn hàng. "Khách Nhật Bản cũng đặt mua số lượng lớn, nhưng công ty không đủ hàng để cung ứng nên phải ngừng xuất khẩu sang thị trường này", ông Thuỷ cho hay.
Hiện, vùng trồng vải không hạt của công ty Hồ Gươm - Sông Âm tại Thanh Hóa có diện tích 40ha và sẽ được mở rộng lên 200 ha vào năm 2030. Điều này sẽ giúp công ty đáp ứng nhu cầu tiêu thụ tại thị trường nội địa và xuất khẩu ngày càng gia tăng.
