Hành lang pháp lý mới cho những bước đột phá
Ông Phạm Nam Sơn, Giám đốc Sở NN-MT TP.Đà Nẵng, nhìn nhận đất đai, tài nguyên là nguồn lực đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, nhiều năm qua, tại Đà Nẵng vẫn còn hàng trăm dự án chậm triển khai, vướng mắc về pháp lý, nghĩa vụ tài chính hoặc liên quan đến các kết luận thanh tra, bản án. Nhiều khu đất bị "treo", gây lãng phí và làm giảm sức hấp dẫn đầu tư.
Dự kiến thời gian tới, sau khi đấu giá 19 khu đất và 215 lô đất ở, ngân sách Đà Nẵng sẽ thu khoảng 7.800 tỉ đồng
ẢNH: HOÀNG SƠN
Trước thực trạng đó, Đà Nẵng xác định nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn 2025-2030 là tập trung tháo gỡ khó khăn, khơi thông nguồn lực đất đai, tạo động lực mới cho tăng trưởng kinh tế - xã hội, đồng thời củng cố niềm tin của doanh nghiệp và người dân.
Năm 2024 – 2025 đánh dấu bước chuyển mạnh mẽ khi Bộ Chính trị ban hành Kết luận 77, Quốc hội thông qua Nghị quyết 170, Chính phủ ban hành Nghị định 76 cho phép Đà Nẵng xử lý 10 nhóm vướng mắc kéo dài nhiều năm.
Đây là "cú hích" chính sách quan trọng để thành phố tháo gỡ những điểm nghẽn lớn nhất, giải phóng hàng nghìn ha đất đang bị đình trệ.
Thành ủy Đà Nẵng đã ban hành Kế hoạch 232, đưa việc thực hiện Kết luận 77 vào diện theo dõi của Ban chỉ đạo Phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. UBND TP.Đà Nẵng triển khai các kế hoạch 890 và 115, thành lập 3 tổ công tác chuyên trách nhằm phối hợp liên ngành, giám sát tiến độ và xử lý từng nhóm vấn đề cụ thể.
Nhờ quyết liệt tháo gỡ khó khăn về đất đai, TP.Đà Nẵng đã có thêm nhiều dự án được triển khai
ẢNH: HOÀNG SƠN
Trong nhóm vi phạm thời hạn sử dụng đất, Nghị quyết 170 yêu cầu điều chỉnh từ lâu dài về 50 năm đối với hơn 1.300 trường hợp. Đến nay, Đà Nẵng đã hoàn thành 730 trường hợp, còn 583 trường hợp đang được rà soát, thông báo và hướng dẫn chủ sử dụng đất thực hiện điều chỉnh.
Với nhóm xác định lại giá đất theo Kết luận thanh tra 2852, thành phố đã hoàn tất 16/16 phương án tính và thu nghĩa vụ tài chính, trong đó 10 phương án đã được thông qua. Hiện, 9 dự án đang được thuê tư vấn xác định lại giá đất, phối hợp Kiểm toán Nhà nước để đảm bảo công khai, minh bạch. Mục tiêu là hoàn thành toàn bộ việc truy thu nghĩa vụ tài chính trước quý 2/2026.
Đặc biệt, nhóm dự án tại Bán đảo Sơn Trà – điểm nghẽn lớn nhất nhiều năm qua đã được rà soát toàn diện. Thành phố hủy bỏ các quyết định giao đất không còn phù hợp, điều chỉnh quy hoạch chi tiết, xác định lại diện tích ảnh hưởng đến quốc phòng, lâm nghiệp và sinh thái. Hiện việc tháo gỡ cho 13 dự án đã hoàn thành 5/13 bước theo kế hoạch; các thủ tục pháp lý, điều chỉnh quy hoạch, xác định nghĩa vụ tài chính và thu hồi đất với dự án không đủ điều kiện sẽ được hoàn tất trong năm 2026.
Khu vực Bạch Đằng Đông sẽ có thêm những khu đất được đưa ra đấu giá sau khi tháo gỡ các vướng mắc
ẢNH: HOÀNG SƠN
Đối với Sân vận động Chi Lăng và khu đất 3.264 m² đường Ngô Quyền, thành phố đã hoàn thiện điều chỉnh quy hoạch, giải phóng mặt bằng và đang chuẩn bị tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất nguyên khối, đảm bảo thu hồi nguồn lực cho ngân sách.
Về nhà đầu tư thứ cấp, Đề án 153 đã xác định rõ chỉ truy thu nghĩa vụ tài chính đối với nhà đầu tư sơ cấp, giúp gỡ khó cho doanh nghiệp đang triển khai dự án. Đến nay, đã giải quyết 48/71 kiến nghị, khẳng định tinh thần cầu thị, quyết liệt và minh bạch của chính quyền thành phố.
Mở rộng triển khai, tạo động lực phát triển vùng
Tại khu vực Quảng Nam (cũ), thành phố phối hợp triển khai Kết luận 114 về quản lý đất đai, khai thác khoáng sản và đầu tư xây dựng. Các khó khăn tương tự tại đây đang được đề xuất áp dụng cơ chế đặc thù như Đà Nẵng, nhằm đưa các dự án chậm tiến độ vào triển khai, khai thác hiệu quả tài nguyên vùng.
Bên cạnh xử lý tồn tại pháp lý, Đà Nẵng đẩy mạnh đấu giá quyền sử dụng đất để tăng thu ngân sách và tạo không gian phát triển mới. Giai đoạn 2023-2025, thành phố đã đấu giá thành công 11 khu đất lớn, thu về gần 1.870 tỉ đồng; hoàn tất 57 lô đất ở với tổng giá trị hơn 300 tỉ đồng.
Thời gian tới, dự kiến đấu giá 19 khu đất và 215 lô đất ở, thu khoảng 7.800 tỉ đồng. Trong đó, có nhiều vị trí chiến lược, như: Võ Văn Kiệt, Phạm Văn Đồng, Bạch Đằng Đông, Hòa Xuân... góp phần hình thành trung tâm thương mại, dịch vụ, thêm không gian mới cho thành phố.
Trong giai đoạn 2025-2030, Sở NN-MT TP.Đà Nẵng sẽ tham mưu rà soát, tháo gỡ một số các dự án trọng điểm, trong đó có dự án khu đô thị quốc tế Đa Phước (dự án 181 ha)
ẢNH: HOÀNG SƠN
Để đảm bảo tiến độ, Sở NN-MT đang xây dựng quy chế phối hợp giữa các sở ngành, rút ngắn quy trình xét duyệt, đồng thời đào tạo chuyên sâu về định giá đất, đấu giá, tài chính công cho cán bộ Trung tâm Phát triển quỹ đất và UBND các phường, xã, hướng tới nền quản trị đất đai hiện đại, minh bạch và hiệu quả.
Từ thực tiễn triển khai, thành phố rút ra nhiều bài học kinh nghiệm quan trọng. Theo ông Phạm Nam Sơn, trước hết là sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, bài bản của Thành ủy và UBND thành phố, xác định rõ trách nhiệm theo phương châm "6 rõ": rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ kết quả, rõ thẩm quyền.
Cần phát huy vai trò người đứng đầu, thành lập tổ công tác chuyên sâu do lãnh đạo thành phố phụ trách, trực tiếp xử lý và tháo gỡ từng vướng mắc; khuyến khích tinh thần sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, trên cơ sở thực hiện đúng tinh thần Kết luận 14 của Bộ Chính trị.
Cùng với đó, tăng cường số hóa hồ sơ đất đai, xây dựng cơ sở dữ liệu minh bạch, hiện đại để phục vụ quản lý và tra cứu hiệu quả; công khai, minh bạch trong tuyên truyền và vận động là yếu tố then chốt để doanh nghiệp, người dân đồng thuận, cùng tham gia tháo gỡ và phát triển.
Với quyết tâm cao, sự chỉ đạo sát sao của Trung ương và tinh thần chủ động, sáng tạo của địa phương, Đà Nẵng đang từng bước tháo gỡ toàn diện các khó khăn, vướng mắc trong lĩnh vực đất đai. Khi nguồn lực quý giá này được khơi thông, thành phố sẽ có thêm dư địa phát triển mạnh mẽ hơn, sớm trở thành trung tâm kinh tế, thương mại, tài chính và đổi mới sáng tạo của miền Trung – Tây nguyên và cả nước.
