Căng thẳng thuế quan Mỹ - EU đang leo thang
Báo cáo thường niên về kinh tế xuyên Đại Tây Dương của AmCham EU cho thấy thương mại hàng hóa và dịch vụ giữa hai nền kinh tế đã đạt mức kỷ lục 2.000 tỷ USD vào năm 2024. Tuy nhiên, năm 2025 được dự báo sẽ là một năm đầy cơ hội và rủi ro đối với mối quan hệ thương mại lớn nhất thế giới này.
Gần đây, Mỹ đã áp thuế đối với thép và nhôm nhập khẩu, trong khi EU công bố kế hoạch trả đũa. Tổng thống Donald Trump còn đe dọa áp thuế 200% đối với rượu vang và rượu mạnh từ châu Âu. Ông liên tục chỉ trích thâm hụt thương mại hàng hóa của Mỹ với EU, mặc dù Mỹ lại có thặng dư trong lĩnh vực dịch vụ.
Theo AmCham, thương mại chỉ là một phần của hoạt động kinh tế giữa Mỹ và EU, trong khi đầu tư mới là thước đo quan trọng hơn. Trái với suy nghĩ thông thường, phần lớn dòng vốn đầu tư của Mỹ và châu Âu chủ yếu chảy vào nhau, thay vì hướng đến các thị trường mới nổi có chi phí thấp hơn.
Cụ thể, doanh số bán hàng của các công ty Mỹ tại châu Âu cao gấp 4 lần so với lượng hàng hóa Mỹ xuất khẩu sang thị trường này. Ngược lại, doanh số của các công ty châu Âu tại Mỹ cũng cao gấp 3 lần so với lượng hàng xuất khẩu từ EU sang Mỹ. Nếu cuộc xung đột thương mại tiếp tục leo thang, các mối quan hệ đầu tư sâu rộng này có thể chịu ảnh hưởng nghiêm trọng.
Những ngành nào có thể bị ảnh hưởng nặng nề nhất?
Theo Daniel Hamilton, tác giả chính của báo cáo, những ngành có chuỗi cung ứng liên kết chặt chẽ giữa hai bờ Đại Tây Dương sẽ chịu tác động mạnh nhất. Ví dụ, khoảng 90% thương mại của Ireland và 60% thương mại của Đức là giao dịch nội bộ giữa các công ty có liên kết với Mỹ.
Ngoài ra, căng thẳng thuế quan không chỉ ảnh hưởng đến thương mại hàng hóa mà còn có thể lan sang lĩnh vực dịch vụ, dòng chảy dữ liệu và năng lượng. Đặc biệt, châu Âu đang phụ thuộc nhiều vào khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) nhập khẩu từ Mỹ. Nếu xung đột kéo dài, các mối quan hệ này có thể bị gián đoạn, gây thiệt hại lớn cho cả hai bên.
Mỹ và EU có hệ thống chuỗi giá trị liên kết sâu rộng để đảm bảo tính cạnh tranh toàn cầu. Một ví dụ điển hình là BMW xuất khẩu ô tô từ Mỹ sang các thị trường khác. Nếu căng thẳng thuế quan khiến các doanh nghiệp phải thay đổi chuỗi cung ứng hoặc điều chỉnh chiến lược đầu tư, chi phí sản xuất sẽ tăng, làm giảm hiệu quả hoạt động và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.
Daniel Hamilton nhấn mạnh rằng các khoản đầu tư không thể bị cô lập một cách đơn giản. Nếu các chính sách thuế quan tiếp tục làm gián đoạn thị trường, doanh nghiệp sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc duy trì lợi thế cạnh tranh của mình.
