Thông tin về việc sầu riêng xuất khẩu gặp khó do nhiều phòng thử nghiệm chất vàng O và Cadimi đột ngột tạm ngừng, lãnh đạo Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho biết, hiện Việt Nam có 24 phòng thí nghiệm được Tổng cục Hải quan Trung Quốc công nhận, với năng lực tối đa khoảng 3.200 mẫu/ngày, về nguyên tắc hoàn toàn đủ đáp ứng nhu cầu xét nghiệm phục vụ xuất khẩu.
Tuy nhiên, một số đơn vị cho biết, giai đoạn Đắk Lắk vào chính vụ, máy móc phải vận hành liên tục ở mức công suất rất cao, dẫn đến hỏng hóc cục bộ, phải chờ thay thế thiết bị hoặc thuê máy dự phòng. Một số phòng khác đến kỳ hạn phải gia hạn chứng nhận, nên đang làm thủ tục đăng ký lại theo quy định.
Theo lãnh đạo Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, từ ngày 1/7, thẩm quyền công nhận phòng thử nghiệm được chuyển giao cho địa phương thay vì do Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường nông sản thực hiện như trước. Một số địa phương còn lúng túng khi tiếp nhận cơ chế mới nên việc gia hạn bị chậm lại.
Trước thực tế trên, lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường yêu cầu Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường nông sản khẩn trương rà soát toàn bộ hệ thống phòng thử nghiệm đơn vị nào đang hoạt động, đơn vị nào đang chờ cấp lại phải báo cáo ngay để Bộ có phương án hỗ trợ, kể cả cử cán bộ xuống địa phương hướng dẫn trực tiếp nếu cần thiết.
“Bộ cũng huy động tối đa công suất của các phòng xét nghiệm trực thuộc, đồng thời đề nghị phối hợp cả hệ thống phòng thử nghiệm của Bộ Y tế và đơn vị tư nhân đủ năng lực.
Chúng tôi chủ động làm việc với Hải quan Trung Quốc để thúc đẩy phê duyệt nhanh các hồ sơ xin cấp mới, tránh để thiếu hụt năng lực xét nghiệm trong giai đoạn cao điểm”, một lãnh đạo Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho hay.
Hoạt động xuất khẩu sầu riêng lại gặp khó do nhiều phòng kiểm nghiệm Cadimi, vàng O tạm dừng hoạt động.
Trước đó, ông Lê Anh Trung - Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng tỉnh Đắk Lắk - cho biết vừa gửi kiến nghị đến Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, UBND tỉnh Đắk Lắk. Nội dung kiến nghị hỗ trợ tháo gỡ khó khăn trong tiêu thụ và xuất khẩu sầu riêng vụ năm nay.
Theo báo cáo của hiệp hội, từ ngày 11/10, các đơn vị được chỉ định kiểm nghiệm phục vụ xuất khẩu sầu riêng đã phải tạm dừng do lỗi bảo trì, nâng cấp hệ thống.
Sự việc này khiến việc kiểm nghiệm, cấp chứng nhận lô hàng xuất khẩu bị đình trệ trên diện rộng. Trong khi đó, Đắk Lắk đang trong giai đoạn thu hoạch rộ, dự kiến còn kéo dài 20-30 ngày.
Việc tạm ngưng kiểm nghiệm khiến gần 2.000 container sầu riêng bị ùn ứ tại các kho nhà máy, trên đường vận chuyển và tại khu vực cửa khẩu. Nhiều doanh nghiệp buộc phải dừng thu mua, giá sầu riêng trên thị trường giảm mạnh, nông dân đối mặt nguy cơ trái chín rụng đầy vườn mà không tiêu thụ được.
Ông Võ Tấn Lợi - Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng tỉnh Đồng Tháp - cho rằng, việc tạm dừng kiểm nghiệm có liên quan đến sự cố phát hiện dư lượng vàng O trong nhiều lô hàng sầu riêng xuất khẩu sang Trung Quốc trong thời gian gần đây.
“Kết quả kiểm nghiệm ở trong nước không bị gì nhưng khi phía Trung Quốc kiểm nghiệm thì phát hiện vàng O vượt ngưỡng cho phép. Do vậy, các phòng test bị nghi ngờ không minh bạch”, ông Lợi cho biết.
Theo ông Lợi, sự cố này khiến phía Trung Quốc siết chặt việc kiểm soát, nhiều doanh nghiệp tạm ngưng đưa hàng qua biên giới, nhiều container phải quay đầu. Các kho miền Tây chuẩn bị vào vụ nhưng cũng đang ngưng. Nông dân sợ hàng chín không bán được, còn doanh nghiệp thì chờ.
