Không chỉ tài xế công nghệ, nhiều người chạy xe máy cũng mải miết nhìn màn hình điện thoại, bất chấp nguy cơ va chạm. Không ít lần những người đi sau phải thắng gấp vì người phía trước đang "dán mắt" vào màn hình. Thói quen ấy đang ngày càng phổ biến và tiềm ẩn nguy cơ tai nạn khôn lường.
Cầm và sử dụng điện thoại khi lái xe là hành vi bị nghiêm cấm
ẢNH: NHẬT THỊNH
NGƯỜI ĐI ĐƯỜNG THÓT TIM
Mới đây, một nam thanh niên ở Hải Phòng chạy xe máy nhưng không quan sát, chỉ nhìn điện thoại, và tông mạnh vào đuôi ô tô. Cú tông mạnh khiến người đi xe máy bị hất tung lên cao, đuôi ô tô biến dạng.
Trước đó, 1 xe container tông sập nhà dân tại TP.HCM, tài xế tử vong trong cabin. Camera giám sát trong cabin cho thấy thời điểm xảy ra tai nạn, tài xế mải mê xem iPad. Hay như trường hợp nam tài xế chở thư báo, do dùng điện thoại, không chú ý quan sát đã tông trúng người đi xe đạp cùng chiều. Hậu quả, người đi xe đạp tử vong, nam tài xế sau đó lãnh án tù cùng sự dằn vặt và hối hận muộn màng.
Những vụ tai nạn ấy không còn là chuyện hiếm gặp mà đang trở nên quen thuộc trên đường phố. Ghi nhận của PV Thanh Niên cho thấy tình trạng này vẫn diễn ra hằng ngày ở nhiều tuyến đường lớn tại TP.HCM.
Trên đường Phạm Văn Đồng (P.Hạnh Thông, TP.HCM), tình trạng người điều khiển xe máy sử dụng điện thoại diễn ra khá phổ biến. Dễ dàng nhận thấy trong dòng xe tấp nập là hình ảnh các tài xế xe máy công nghệ một tay giữ cần lái, tay kia cầm điện thoại, mắt dán chặt vào màn hình để định vị, xem bản đồ hoặc nhắn tin với khách hàng.
Nhiều người còn kẹp điện thoại giữa vai và tai để nghe cuộc gọi trong lúc đang di chuyển. Có trường hợp vừa chạy vừa cúi đầu bấm, chiếc xe loạng choạng, nghiêng ngả, chỉ cần một cú thắng gấp là có thể ngã bất cứ lúc nào.
Đáng nói, hành vi này không chỉ vi phạm luật giao thông mà còn gây nguy hiểm cho chính người lái xe và những người xung quanh. Tình trạng này xảy ra tương tự trên đường Điện Biên Phủ, Võ Thị Sáu, Lê Thánh Tôn, Đồng Khởi… (TP.HCM).
Chị Nguyễn Lan Anh (ở P.Bình Thạnh, TP.HCM) kể: "Nhiều lần tôi đang chạy tốc độ bình thường thì người phía trước bất ngờ giảm ga, tôi phải thắng gấp. Vượt qua mới thấy do người này đang cúi xuống bấm điện thoại. Phía sau tôi, mấy xe khác cũng thắng gấp, suýt xảy ra va chạm".
Nhiều người tham gia giao thông khác không khỏi ngao ngán khi thấy những tài xế công nghệ vừa lái xe vừa xem review phim, các nội dung giải trí hoặc video call trên điện thoại gắn ở giá đỡ.
Không chỉ shipper, tài xế công nghệ mà nhiều người lái xe máy cũng dùng điện thoại khi lái xe
ẢNH: NHẬT THỊNH
ĐỦ LÝ DO BẤM ĐIỆN THOẠI
Nhiều tài xế công nghệ, shipper cho biết do áp lực phải phản hồi khách hàng kịp thời để không bị đánh giá "1 sao", xem bản đồ, xem đơn hàng… nên mới phải nhìn màn hình điện thoại. Anh Trần Văn H. (shipper) biện bạch: "Chạy giờ cao điểm, khách liên tục nhắn tin hoặc gọi hỏi địa chỉ, nếu dừng lại nhiều lần sẽ mất thời gian. Tôi nghĩ tranh thủ vài giây chắc không sao"(?).
Chị Minh Phượng (tài xế công nghệ) cũng thừa nhận do tài xế nhận nhiều đơn trong giờ cao điểm, vừa chạy vừa nhìn điện thoại để kiểm tra đơn hàng, đường đi nhanh hơn, tiết kiệm thời gian. "Dù biết nguy hiểm nhưng mỗi lần xem đường phải tấp vào thì hơi mất thời gian, đường thì đông", nữ tài xế thở dài. Không ít người khác thì cho rằng đó chỉ là thói quen hoặc sợ bỏ lỡ tin nhắn, cuộc gọi trên mạng xã hội.
Theo ông Trần Hữu Minh, Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông (ATGT) quốc gia, lái xe bằng 1 tay không thể chắc chắn và an toàn bằng cả 2 tay. Khi tay trái bận cầm điện thoại, người lái xe khó có thể sử dụng đồng bộ hệ thống thắng trên xe tay ga. Ngoài ra, các nghiên cứu cho thấy, tốc độ phản ứng của người điều khiển phương tiện khi sử dụng điện thoại giảm tới 50%. Việc thao tác trên điện thoại dễ khiến người lái mất tập trung, hạn chế khả năng quan sát xung quanh. Khi gặp các tình huống bất ngờ, khả năng kiểm soát tốc độ và xử lý của họ bị giảm đáng kể, dẫn tới nguy cơ tai nạn tăng cao.
Ông Minh nhấn mạnh, vừa sử dụng điện thoại vừa lái xe khiến mức độ mất tập trung tăng đáng kể, thậm chí nguy hiểm không kém gì khi uống rượu, bia. "Các kết quả nghiên cứu đều chỉ ra rằng việc dùng điện thoại khi lái xe làm tăng rủi ro tai nạn gần 10 lần so với khi không sử dụng. Ngay cả khi sử dụng thiết bị rảnh tay như bluetooth, nguy cơ va chạm cũng tăng khoảng 5 lần. Còn nếu vừa lái vừa nhắn tin, khả năng dẫn tới va chạm hay tai nạn có thể tăng gấp hơn 20 lần so với bình thường", ông Minh khẳng định.
Dùng điện thoại khi lái xe có thể gây mất tập trung
ẢNH: NHẬT THỊNH
CSGT TĂNG CƯỜNG PHẠT QUA CAMERA
Gần đây, Cục CSGT liên tục xử phạt các trường hợp dùng tay cầm và sử dụng điện thoại khi lái xe từ clip do người dân phản ánh trên mạng xã hội. Các camera AI do Cục CSGT lắp tại một số nơi cũng bắt đầu phát huy tác dụng, nhận diện hình ảnh hàng loạt người đi xe máy dùng điện thoại khi điều khiển xe.
Thượng tá Nguyễn Văn Bình, Phó trưởng phòng CSGT (PC08) Công an TP.HCM, cho biết từ đầu năm đến nay, CSGT TP.HCM đã lập biên bản xử phạt khoảng 5.000 trường hợp người lái xe dùng điện thoại khi đang điều khiển phương tiện.
Theo ông Bình, để phát hiện và xử lý hiệu quả, CSGT không chỉ bố trí các tổ tuần tra lưu động mà còn kết hợp dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình, camera hành trình gắn trên xe kinh doanh vận tải hay clip người dân cung cấp. Nhờ đó, nhiều trường hợp tài xế vi phạm đã được ghi nhận rõ ràng qua hình ảnh, bằng chứng cụ thể, giúp công tác xử lý minh bạch và răn đe hơn.
"Phần lớn các tài xế sau khi được cho xem hình ảnh đều thừa nhận lỗi và chấp hành nghiêm quyết định xử phạt. Đây là tín hiệu tích cực cho thấy hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ trong quản lý ATGT", thượng tá Bình nói.
Cũng theo đại diện PC08, thời gian tới lực lượng CSGT TP.HCM sẽ tiếp tục duy trì chuyên đề kiểm tra, xử lý nghiêm hành vi sử dụng điện thoại khi điều khiển phương tiện, đặc biệt tại các tuyến đường có lưu lượng xe cao. "Mục tiêu không chỉ là xử phạt mà còn để răn đe, thay đổi ý thức người tham gia giao thông", thượng tá Bình nhấn mạnh.
(còn tiếp)
Theo Nghị định 168/2024, người đi xe máy dùng tay cầm và sử dụng điện thoại khi lái xe thì bị phạt tiền từ 800.000 - 1 triệu đồng, trừ 4 điểm GPLX. Nếu thực hiện hành vi vi phạm và gây tai nạn thì phạt từ 10 - 14 triệu đồng, trừ 10 điểm GPLX. Người đi ô tô vi phạm bị phạt tiền từ 4 - 6 triệu đồng, trừ 4 điểm GPLX. Nếu thực hiện hành vi vi phạm và gây tai nạn, phạt 20 - 22 triệu đồng, trừ 10 điểm GPLX.
