Suy thận ở tuổi 15
N.N.A, cô gái 18 tuổi ở Hà Nội, đã trải qua ba năm gắn bó với máy chạy thận nhân tạo. Là con thứ trong gia đình lao động tự do, N.A từ nhỏ đã yếu ớt, hay ốm vặt. Thương con, bố mẹ không ngừng tìm cách bồi bổ, từ thực phẩm dinh dưỡng đến các loại thuốc tăng cường sức khỏe. Họ chỉ mong con khỏe mạnh, thoát khỏi vóc dáng gầy gò.
Năm 2022, khi dịch Covid-19 hoành hành, N.A nhiễm bệnh nhưng hồi phục nhanh chóng, không có biến chứng gì nhiều. Nhưng từ đó, bố mẹ càng ra sức bồi bổ cho con. Mỗi ngày, em phải uống gần chục loại thuốc, từ loại kê đơn, không kê đơn đến thực phẩm chức năng.
Bà N.T.L (mẹ của N.A) kể, thấy con gái dần mũm mĩm, mặt tròn, tay chân đầy đặn, bà mừng rỡ nghĩ rằng con đã khỏe hơn. Bà còn hào hứng khoe với họ hàng: “Con bé lên cân rồi”.
Tuy nhiên, niềm vui ấy chẳng kéo dài. Chỉ vài tháng sau, N.A bắt đầu kêu mệt, chán ăn, mất ngủ, mặt sưng phù. Lo lắng, gia đình vội đưa em đi khám phát hiện hai quả thận của N.A đã teo nhỏ, gần như mất hoàn toàn chức năng lọc máu. Kết quả như sét đánh vào cả gia đình. Bác sĩ chẩn đoán nữ bệnh nhân mắc suy thận giai đoạn cuối không còn khả năng phục hồi.
Phương án ghép thận được đề xuất nhưng chi phí vượt xa khả năng của gia đình. Cuối cùng, họ chọn chạy thận định kỳ, ba lần mỗi tuần, để duy trì sự sống cho N.A. Mỗi lần đưa con đến bệnh viện, nhìn cô gái nhỏ nằm im lặng trên giường, gương mặt nhợt nhạt, bà L. không cầm được nước mắt.
Sai lầm trong ăn uống khiến nhiều người trẻ phải dựa vào máy lọc máu. Ảnh: L.G.
“Nhìn con bị cắm kim vào tay, tôi như nghẹt thở. Giá như tôi cẩn thận hơn, đừng chủ quan khi thấy con phù lên, không cố gắng bồi bổ đủ các loại thuốc thì chắc thận của con đã không bị như vậy…”, bà L. luôn day dứt.
Một trường hợp khác, D.M.N, 25 tuổi, một huấn luyện viên thể hình tại Hà Nội, cũng đối mặt những ngày tháng gắn liền với máy chạy thận nhân tạo. Để xây dựng hình thể lý tưởng, N. đã theo đuổi chế độ ăn giàu đạm động vật và sử dụng hàng loạt thực phẩm chức năng, thuốc tăng cơ được quảng cáo rầm rộ trên mạng.
Không chỉ vậy, anh còn tận dụng hình ảnh bản thân để quảng bá các gói huấn luyện và sản phẩm trên mạng xã hội. Anh cũng tham gia một số cuộc thi thể hình quy mô nhỏ để khẳng định tên tuổi.
Cuối năm 2024, trong một đợt khám sức khỏe định kỳ, N. bàng hoàng nhận kết quả mắc suy thận mạn tính do viêm kẽ thận mạn. Không tin vào tai mình, N. tìm đến một cơ sở y tế khác, nhưng kết quả vẫn không thay đổi, chức năng thận của anh gần như đã mất hoàn toàn. Trước mắt N. chỉ còn hai lựa chọn là ghép thận hoặc lọc máu định kỳ.
Bác sĩ cho rằng do chế độ ăn quá nhiều đạm và việc lạm dụng thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc đã âm thầm phá hủy thận của N.
Không dùng bừa bãi thuốc "bổ"
Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Đăng Quốc, Trưởng khoa Thận nhân tạo, Bệnh viện Thanh Nhàn (Hà Nội), cho biết suy thận mạn tính ở người trẻ đang gia tăng đáng báo động. Một trong những nguyên nhân chính là chế độ ăn thiếu khoa học, đặc biệt là việc tiêu thụ quá nhiều đạm mà không vận động đủ. Ngoài ra, thói quen sử dụng bừa bãi các loại thuốc bổ, thực phẩm chức năng, kháng sinh, thuốc giảm đau, kháng viêm không steroid, lợi tiểu, thậm chí các sản phẩm giảm cân, tăng cơ trôi nổi, cũng là “thủ phạm” gây áp lực nặng nề lên thận.
Nhiều sản phẩm trên thị trường chứa các chất cấm như sibutramine hay phenolphthalein, từng bị Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) và Bộ Y tế Việt Nam cảnh báo vì nguy cơ gây rối loạn tim mạch, tổn thương gan, thận, và thần kinh.
Suy thận ở người trẻ không còn hiếm, bác sĩ Quốc khuyến cáo thận là cơ quan thầm lặng nhưng quan trọng và dễ bị tổn thương nếu chúng ta thiếu hiểu biết và lạm dụng các sản phẩm không an toàn sẽ hủy hoại cơ quan này nhanh chóng.
