Bệnh nhân N.T.N. (65 tuổi, ở Yên Bái) chia sẻ, cách đây 4 tháng khi bà đi mát-xa vùng mặt và cổ, bà phát hiện cổ nổi những nốt nhỏ. Lo lắng cho sức khỏe nên bà N có đi khám tại y tế tuyến cơ sở nhưng kết quả không có bất thường.
Thời gian gần đây, bà N thấy vùng hạch tại cổ sưng to và hạch xuất hiện thêm ở các vị trí khác trên cơ thể nên quyết định đi Hà Nội khám.
PGS. TS Hoàng Thị Phượng, chủ nhiệm Bộ môn Nội Khoa Y, Trường Đại học Y dược - Đại học Quốc gia Hà Nội đã trực tiếp thăm khám cho bệnh nhân N. Kết quả khám ghi nhận tình trạng hạch nổi ở cả hai bên cổ với kích thước không đồng đều, gây đau khi ấn và có khả năng di động. Bệnh nhân cũng xuất hiện hạch ở vùng nách và bẹn.
Kết quả siêu âm cho thấy vùng cổ hai bên và hố nách có hạch, kèm theo đó là tình trạng giãn ống tuyến vú phải. Chụp CT phổi phát hiện hạch ở trung thất, vùng cổ, cơ ngực và hố nách hai bên, cùng với một nốt kính mờ ở thùy dưới phổi trái.
Với các kết quả này, PGS. Phượng hướng tới khả năng chẩn đoán u lympho hoặc lao hạch.
Để làm rõ nguyên nhân gây ra tình trạng nổi hạch trên, bệnh nhân được chỉ định thực hiện thêm các xét nghiệm giải phẫu bệnh và hóa mô miễn dịch từ mẫu hạch cổ. Kết xét nghiệm tế bào học mẫu chọc lại từ hạch cổ nghi ngờ mắc u lympho. Xét nghiệm mô bệnh học cho thấy mẫu sinh thiết có hình ảnh giống u lympho không Hodgkin.
Dựa trên các kết quả lâm sàng và cận lâm sàng, bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân mắc u tế bào lympho B, loại lympho tế bào nhỏ. Bệnh nhân sau đó được chuyển đến bệnh viện chuyên khoa ung bướu huyết học điều trị.
Kết quả khám cho thấy bệnh nhân mắc u tế bào lympho B, loại lympho tế bào nhỏ. (Ảnh BSCC)
Yếu tố nguy cơ của u lympho
Theo thống kê của GLOBOCAN (Tổ chức Ung thư toàn cầu) năm 2022, Việt Nam ghi nhận hơn 3.500 ca mắc u lympho, với trên 2.200 trường hợp tử vong, xếp thứ 13 trong các loại ung thư phổ biến tại Việt Nam.
PGS Phượng cho hay, một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh có thể kể đến là:
- Di truyền: Những gia đình có người thân bị các bệnh về máu, hay u lympho thì các thành viên còn lại sẽ thuộc nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh.
- Tuổi, giới tính: Người lớn tuổi có nguy cơ mắc u lympho cao hơn. Bệnh thường gặp ở người từ 65-70 tuổi, trong đó nam giới chiếm đa số.
- Môi trường: Những người thường xuyên tiếp xúc với các loại hóa chất độc hại như thuốc nhuộm, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ,… thường dễ bị u lympho.
- Suy giảm miễn dịch: Những người bị nhiễm HIV hoặc mắc các bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp, ghép tạng,… cũng được xem là đối tượng nguy cơ phát triển u lympho.
- Nhiễm khuẩn: Một số loại vi khuẩn có khả năng kích thích sự phát triển bất thường của hạch bạch huyết như Borrelia Burgdorferi, Chlamydia Psittaci, Campylobacter Jejuni, Helicobacter Pylori,… hoặc một số loại virus như virus viêm gan C, virus Epstein-Barr (EBV), virus cytomegalo (CMV),… và làm tăng nguy cơ mắc u lympho.
Ngoài ra, việc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Bác sĩ Võ Thành Lai, Trung tâm Giải phẫu bệnh - Hệ thống Y tế Medlatec cho hay, u lympho ở giai đoạn đầu thường không có triệu chứng rõ ràng. Khi bệnh tiến triển, hạch có thể nổi lên ở nhiều vị trí như: cổ, nách, bẹn, kèm theo tình trạng lá lách to, thiếu máu.
Bệnh tiến triển chậm và có nhiều phương pháp điều trị hiệu quả. Mục đích của việc điều trị là kiểm soát bệnh. Hầu hết người bệnh phải sống chung với u lympho trong nhiều năm.
Những trường hợp được chẩn đoán ở giai đoạn sớm sẽ có tiên lượng và triển vọng điều trị tốt hơn so với những người phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn, giai đoạn tiến triển. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển thành dạng ung thư máu khác, có mức độ ác tính cao hơn, diễn biến nhanh và khó điều trị hơn.
Bác sĩ Lai khuyến cáo, khi thấy cơ thể xuất hiện các hạch bất thường, người dân nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và chẩn đoán nguyên nhân.
