Ngày 21.10, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú chủ trì hội đồng thẩm định dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về tháo gỡ vướng mắc trong đấu giá quyền sử dụng đất (gọi tắt là đấu giá đất).
Cơ quan soạn thảo - Bộ Tư pháp đề xuất nâng mức tiền đặt cọc trước khi đấu giá đất lên mức tối thiểu 20%, tối đa 50%. Chính sách này được kỳ vọng sẽ hạn chế tình trạng lợi dụng mức đặt cọc quá thấp, trả giá cao bất thường rồi bỏ cọc đấu giá đất để trục lợi.
Người bỏ cọc đấu giá đất còn phải bồi thường toàn bộ các thiệt hại phát sinh từ việc tổ chức cuộc đấu giá (giá dịch vụ đấu giá, chi phí tổ chức đấu giá) do phải hủy kết quả đấu giá; đồng thời bị cấm tham gia đấu giá đất với thời hạn từ 6 tháng đến 5 năm.
Phiên họp thẩm định dự thảo nghị quyết gỡ vướng về đấu giá đất
ẢNH: ANH THƯ
Ủng hộ nâng mức đặt cọc đấu giá đất
Nêu ý kiến tại hội đồng thẩm định, đại diện Bộ Công an nhận định, mức đặt cọc hiện hành còn thấp, dễ dẫn đến thao túng thị trường. Do đó, việc nâng mức tiền đặt cọc như dự thảo là hợp lý, có thể hạn chế được hệ lụy.
Đại diện Bộ Quốc phòng thì cho rằng, việc nâng mức đặt cọc từ 20 - 50% là quá rộng, nên để khoảng ngắn hơn. Bởi lẽ, nâng mức đặt cọc như trên sẽ hạn chế tiếp cận đối với những doanh nghiệp nhỏ, trong khi với doanh nghiệp lớn mức tăng này cũng không khiến họ e ngại.
"Việc nâng mức đặt tiền trước như này liệu có thực sự giải quyết được vướng mắc thực trạng quân xanh quân đỏ hay không", vị đại diện đặt câu hỏi.
Góp ý thêm, đại diện Bộ Tài chính nói chỉ nên quy định mức khung đặt cọc, còn mức cụ thể như thế nào thì nên giao cơ quan địa phương quyết định cho phù hợp với thực tế.
Tại dự thảo tờ trình, Bộ Tư pháp cũng nhận định, bên cạnh mặt tích cực là ngăn chặn tình trạng bỏ cọc, việc nâng mức đặt cọc đấu giá đất cũng có ảnh hưởng nhất định.
Đó là tiềm ẩn nguy cơ làm giảm số lượng người đăng ký tham gia đấu giá, từ đó giảm tính cạnh tranh và giá trúng đấu giá có khả năng không đạt được ở mức cao so với giá khởi điểm. Việc có ít người đăng ký tham gia đấu giá sẽ làm tăng khả năng thao túng giá của một nhóm người nhất định.
Chưa kể, với những tài sản là quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư có giá trị lớn, việc phải đặt trước số tiền là 50% giá khởi điểm sẽ gây khó khăn nhất định cho người tham gia đấu giá trong việc huy động tiền để tham gia đấu giá, làm giảm tính hấp dẫn của hoạt động đấu giá đất.
Có nên "cấm cửa" người bỏ cọc đấu giá đất?
Về đề xuất người bỏ cọc đấu giá đất phải bồi thường thiệt hại và bị cấm tham gia đấu giá từ 6 tháng đến 5 năm, nhiều ý kiến còn băn khoăn.
Đại diện Bộ Công an đề nghị không nên quy định cấm tham gia đấu giá trong thời gian dài đối với người trúng đấu giá mà bỏ cọc, đồng thời chỉ nên quy định mở đối với nội dung liên quan đến trách nhiệm bồi thường.
Đại diện Bộ Quốc phòng cũng nhận thấy dự thảo nghị quyết còn quy định chung chung về việc bồi thường thiệt hại, cần cụ thể hơn. Riêng với đề xuất cấm tham gia đấu giá, đề nghị bỏ vì không phù hợp.
Nêu quan điểm, đại diện Bộ Tài chính cho rằng, không nên quy định trách nhiệm bồi thường thiệt hại đối với người bỏ cọc đấu giá đất, song nên cân nhắc với trường hợp bỏ cọc lần 2 trở lên hoặc có chế tài cao hơn.
Kết luận phiên họp, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú đánh giá dự thảo nghị quyết là rất cần thiết, nhằm thực hiện chỉ đạo của cấp có thẩm quyền và hạn chế các trường hợp thao túng, lạm dụng trong đấu giá đất.
Dự thảo cũng phù hợp với chủ trương, đường lối; bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất…
Liên quan đến vấn đề quyền con người, quyền công dân, Thứ trưởng Tú đề nghị cân nhắc không nên quy định vấn đề về cấm trong dự thảo. Nội dung này có thể giải trình trong tờ trình hoặc đưa vào sửa luật Đấu giá tài sản trong thời gian tới.
Thứ trưởng Tú cũng đề nghị cân nhắc lại quy định vấn đề bồi thường như ý kiến của một số thành viên hội đồng. Đồng thời, nên bổ sung thêm quy định tạo sự linh hoạt cho địa phương vào phương án đấu giá để xử lý được những vướng mắc…
