Nhiều người có thói quen tìm đến trái cây để “giải rượu” sau những cuộc nhậu và bưởi thường được lựa chọn vì chứa nhiều nước, vitamin C và vị thanh mát. Tuy nhiên, theo lương y Bùi Đắc Sáng, Hội Đông y Hà Nội, quan niệm này không chính xác và thậm chí có thể gây hại nếu sử dụng không đúng cách.
Bưởi vốn là loại quả mang nhiều lợi ích cho sức khỏe. Trong Đông y, múi bưởi được dùng để trừ phong, hóa đờm, hỗ trợ tiêu hóa, giảm ho, hạn chế say xe. Hàm lượng vitamin và khoáng chất trong bưởi cũng giúp tăng cường miễn dịch, phù hợp với nhiều nhóm tuổi. Song đi kèm lợi ích là những lưu ý quan trọng mà nhiều người chưa nắm rõ.
Điểm mấu chốt nằm ở hợp chất furanocoumarin trong bưởi. Chất này có khả năng làm tăng hoạt động của men ruột, khiến ethanol trong rượu bia trở nên độc hơn với cơ thể. Thay vì “giải rượu”, bưởi có thể khiến gan và hệ tiêu hóa chịu thêm gánh nặng. Vì vậy, lương y Sáng khuyến cáo nên chờ khoảng 48 giờ sau khi uống rượu mới ăn bưởi để tránh nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe.
Nhiều người tin rằng ăn bưởi giúp giải rượu. (Ảnh minh hoạ)
Không chỉ người uống rượu, những người đang dùng thuốc điều trị cũng cẩn thận trọng. Furanocoumarin có thể làm giảm hoặc mất tác dụng của một số thuốc, đặc biệt là thuốc điều trị ung thư và một số nhóm thuốc chuyển hóa qua gan. Ngược lại, bưởi lại an toàn hơn với bệnh nhân tiểu đường vì có hàm lượng đường thấp và nhiều chất xơ. Tuy vậy, nguyên tắc quan trọng nhất vẫn là tham khảo ý kiến bác sĩ khi đang trong quá trình điều trị.
Không chỉ múi bưởi, vỏ và cùi bưởi cũng là những phần được sử dụng phổ biến trong đời sống. Theo Đông y, vỏ bưởi vị đắng, cay, mùi thơm, tính bình, giúp tiêu phù thũng, hóa đờm, giảm đầy hơi, đau bụng. Tinh dầu trong vỏ bưởi thường được dùng nấu nước gội đầu để ngăn rụng tóc, làm mềm tóc hoặc xông giải cảm khi kết hợp với các loại lá chứa tinh dầu khác. Nước sắc từ vỏ bưởi khô pha muối cũng là mẹo dân gian giúp giảm hôi miệng sau một thời gian sử dụng.
Về dinh dưỡng, vỏ bưởi chứa nhiều flavonoid, naringin, hesperidin, vitamin A và C, cùng các enzyme như amylase và peroxidaza. Những hoạt chất này hỗ trợ bảo vệ thành mạch máu, ngăn ngừa tai biến, duy trì huyết áp ổn định và cải thiện độ đàn hồi da. Nhờ vậy, vỏ bưởi được xem như nguyên liệu tự nhiên phục vụ làm đẹp và chăm sóc sức khỏe.
Cùi bưởi - phần trắng giữa vỏ và múi - vị cay, ngọt xen chút đắng, tính ấm. Pectin trong cùi bưởi giúp giảm hấp thu chất béo, hỗ trợ hạ mỡ máu, đồng thời tạo lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày, giảm đau dạ dày. Nhiều người sấy khô cùi bưởi nấu nước uống thay trà hoặc kết hợp mật ong để giảm ho. Trong ẩm thực, cùi bưởi còn xuất hiện trong chè, gỏi, món chay, vừa tạo độ giòn vừa hỗ trợ kiểm soát mỡ máu.
Tuy nhiên, chuyên gia lưu ý không nên ăn vỏ hay cùi bưởi khi đói vì có thể gây cồn cào, khó chịu. Ngoài ra, vỏ bưởi nguy cơ tồn dư thuốc trừ sâu nếu sơ chế không kỹ, do đó cần rửa kỹ, ngâm nước muối hoặc chọn bưởi hữu cơ. Riêng người đang điều trị bằng thuốc đặc hiệu, đặc biệt là thuốc ung thư, phải tham vấn bác sĩ trước khi sử dụng các sản phẩm từ bưởi để tránh tương tác bất lợi.
Dù bưởi là loại trái cây quen thuộc và tốt cho sức khỏe, việc sử dụng đúng thời điểm và phù hợp với tình trạng bệnh mới thực sự mang lại lợi ích. Bưởi không phải là “thần dược giải rượu”, nhưng nếu dùng đúng cách vẫn là nguyên liệu quý trong chế biến, làm đẹp và chăm sóc sức khỏe mỗi ngày.
