Trong báo cáo cập nhật ngành ngân hàng 9 tháng đầu năm 2025, các chuyên gia VIS Rating cho biết năng lực tín nhiệm ngành ngân hàng Việt Nam đang phục hồi nhẹ hướng đến cuối năm 2025, được hỗ trợ bởi chất lượng tài sản cải thiện, khả năng sinh lời ổn định và các thay đổi về chính sách.
Theo VIS Rating, các ngân hàng lớn vẫn đang trên đà hoàn thành mục tiêu lợi nhuận cả năm, được thúc đẩy bởi tăng trưởng tín dụng dài hạn mạnh mẽ hơn và chi phí tín dụng thấp hơn. Việc cải thiện tỷ lệ dự phòng rủi ro cũng cho thấy khả năng hấp thụ rủi ro đang dần được củng cố, mặc dù mức vốn vẫn còn mỏng.
Ngược lại, các ngân hàng nhỏ tiếp tục đối mặt với hạn chế về thanh khoản, thể hiện qua tỷ lệ cho vay trên huy động cao và sự phụ thuộc vào nguồn vốn thị trường ngắn hạn. Những áp lực này cho thấy sự cần thiết của các chính sách hỗ trợ để duy trì ổn định và giảm thiểu rủi ro toàn hệ thống.
Một số ngân hàng lớn gia tăng nợ xấu từ KHDN gặp khó khăn
VIS Rating kỳ vọng tỷ lệ nợ có vấn đề toàn ngành sẽ giảm xuống còn 2,1–2,2% trong quý IV/2025, nhờ vào việc tăng cường xử lý nợ xấu vào cuối năm, cũng như Luật các tổ chức tín dụng sửa đổi sẽ đi vào hiệu lực từ tháng 1/2025, có thể hỗ trợ cải thiện quản trị khung pháp lý xử lý nợ.
Trong 9 tháng đầu năm, tỷ lệ nợ có vấn đề toàn ngành giữ ổn định ở mức 2,3% với tỷ lệ hình thành nợ xấu mới giảm 0,3 điểm % theo quý.
Các ngân hàng quốc doanh và một số ngân hàng lớn có ít dư nợ với các nhà phát triển bất động sản gặp khó khăn ghi nhận tỷ lệ nợ xấu giảm 0,2 điểm % so với quý trước, nhờ vào khả năng trả nợ của doanh nghiệp được cải thiện (BIDV, VietinBank) và tỷ lệ nợ quá hạn của khoản vay mua nhà cá nhân giảm (ACB, Techcombank).
(Nguồn: VIS Rating)
Ngược lại, một số ngân hàng quy mô vừa và nhỏ ghi nhận mức tăng nhẹ nợ quá hạn từ các doanh nghiệp trong lĩnh vực năng lượng tái tạo (MB), các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) liên quan đến xuất nhập khẩu và ngành hàng không (Sacombank) hoặc từ các khoản vay mua nhà cá nhân như TPBank và HDBank.
Theo báo cáo, tỷ lệ bao phủ nợ xấu (LLCR) của toàn ngành giảm nhẹ 5% so với quý trước, đạt mức khiêm tốn 84% trong 9 tháng đầu năm, dẫn đầu bởi các ngân hàng lớn nhưng với mức nợ xấu giảm. Nhóm phân tích kỳ vọng các ngân hàng lớn sẽ tiếp tục dẫn dắt xu hướng cải thiện LLCR của toàn ngành vào cuối năm.
Rủi ro thanh khoản ở mức cao đối với nhóm ngân hàng nhỏ
Dẫn số liệu từ báo cáo, tỷ lệ tiền gửi không kỳ hạn (CASA) trên tổng nợ toàn ngành giảm 1% so với quý trước, xuống còn 19% trong 9 tháng đầu năm, đặc biệt tại các ngân hàng nhỏ như ABBank, Bac A Bank, KienlongBank, Vietbank.
Trong khi đó, tỷ lệ sử dụng tiền gửi từ khách hàng (LDR) của toàn ngành đạt mức cao nhất trong 5 năm là 111%, do tăng trưởng tín dụng mạnh vượt xa tốc độ tăng trưởng tiền gửi.
Theo VIS Rating, áp lực thanh khoản thể hiện rõ nhất ở các ngân hàng nhỏ và có khả năng sẽ tiếp tục kéo dài trong bối cảnh các ngân hàng này phụ thuộc ngày càng nhiều vào nguồn vốn thị trường ngắn hạn và nhu cầu tín dụng cao. Nguồn tiền gửi từ Kho bạc Nhà nước sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định thanh khoản của hệ thống ngân hàng.
(Nguồn: VIS Rating)
Kỳ vọng khả năng sinh lời toàn ngành sẽ cải thiện lên mức 1,6%
Nhóm phân tích nhận định mặc dù chi phí vốn tăng cao, khả năng sinh lời của toàn ngành duy trì ổn định, được hỗ trợ bởi tăng trưởng mạnh của thu nhập ngoài lãi.
Theo dữ liệu từ báo cáo VIS Rating, tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROAA) của toàn ngành giữ ổn định ở mức 19–20% trong suốt 5 quý, với số dư ký nhận mua – thu ròng trong đầu năm, nhờ vào thu nhập từ phí tăng trưởng mạnh.
Trong đó, VPBank dẫn đầu về cải thiện ROAA trong nhóm ngân hàng lớn, nhờ vào lợi nhuận đóng góp từ công ty con (công ty chứng khoán) và chi phí tín dụng thấp hơn, trong khi VietinBank hưởng lợi từ hoạt động thu hồi nợ xấu mạnh mẽ.
Trong khi đó, một số ngân hàng tư nhân lớn và vừa ghi nhận ROAA giảm 0,3 điểm % so với cùng kỳ, do biên lãi ròng (NIM) thu hẹp khi mở rộng sang các khoản vay doanh nghiệp có lợi suất thấp hơn (ACB, VIB), chi phí huy động tăng cao (TPBank, Eximbank) và chi phí tín dụng gia tăng (MB, VIB).
Trong 9 tháng đầu năm, theo đánh giá của VIS Rating có 15/27 ngân hàng đã hoàn thành mục tiêu lợi nhuận, chủ yếu là các ngân hàng tư nhân lớn và nhóm quốc doanh. Nhóm phân tích kỳ vọng khả năng sinh lời toàn ngành sẽ cải thiện nhẹ lên mức 1,6% trong cả năm 2025, nhờ tăng trưởng tín dụng mạnh hơn và chi phí tín dụng giảm dần.
(Nguồn: VIS Rating)
