Vì sao nhiều ngân hàng trung ương giảm lãi suất điều hành?
Trong tuần này (16 – 20/9), thị trường tài chính toàn cầu sẽ đón nhận nhiều thông tin liên quan đến lãi suất điều hành từ các ngân hàng trung ương như Anh, Trung Quốc, Nhật, đặc biệt nhất đến từ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Tuần trước đó, Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) đã cắt giảm lãi suất.
Bình luận về diễn biến này, trong chương trình Khớp lệnh – Tài chính thịnh vượng do VTVMoney và VPBankS tổ chức, ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc Chiến lược thị trường của VPBankS nhận định rằng, làn sóng cắt giảm lãi suất cho thấy bức tranh kinh tế có vấn đề chứ không chỉ là lạm phát, vì lạm phát đã hạ nhiệt 2 năm gần đây. Bức tranh kinh tế toàn cảnh ở hầu hết quốc gia từ châu Âu đến châu Á cho thấy sụt giảm rõ rệt.
Châu Âu năm qua thoát khỏi lo ngại suy thoái nhưng nhiều quốc gia như Ý, Pháp, Đức có tốc độ tăng trưởng kinh tế trì trệ, đặc biệt là Đức tăng trưởng âm quý vừa rồi. Tại châu Á, Trung Quốc, Nhật Bản tăng trưởng kỳ vừa rồi rất thấp, đặc biệt là Trung Quốc thấp hơn kỳ vọng nhiều. Nếu không hạ lãi suất hợp lý và kịp thời có thể xảy ra suy thoái.
“Lạm phát đang trong xu hướng giảm trên toàn cầu và giảm rất nhanh, nhiều chuyên gia còn cho rằng nếu không hạ lãi suất hợp lý, lạm phát còn thấp hơn kỳ vọng của ngân hàng trung ương. Mặt khác, việc hạ lãi suất cũng có độ trễ nhất định, phải mất 3 đến 6 tháng sau mới thấm vào nền kinh tế”, ông Trần Hoàng Sơn nói.
Chuyên gia VPBankS giải thích, các ngành sản xuất từ Mỹ, châu Âu, Nhật Bản… đi xuống, PMI của hầu hết quốc gia đều dưới 50. Để vực lại tốc độ tăng trưởng kinh tế hành động giảm lãi suất phải nhanh.
Tuần qua, ECB đã hạ lãi suất lần thứ 2 liên tiếp, lãi suất huy động giảm 0,25 điểm % nhưng lãi suất tái cấp vốn giảm đến 60 điểm cơ bản (1 điểm % = 100 điểm cơ bản). Lãi suất tái cấp vốn ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế, do vậy việc hạ mạnh lãi suất này có mối lo liên quan đến tăng trưởng kinh tế.
Ông Trần Hoàng Sơn chia sẻ trong chương trình. Ảnh chụp màn hình.
Giảm lãi suất tác động tích cực đến vốn vào Việt Nam và khối ASEAN
Nhìn dài hạn hơn, lãi suất đi xuống tạo môi trường dễ thở hơn cho doanh nghiệp sản xuất, bất động sản. Lạm phát đang đi xuống. Về lâu dài, việc hạ lãi suất sẽ tác động tích cực cho nền kinh tế. Tuy nhiên, không phải lần nào, Fed hạ lãi suất cũng tác động tích cực đến thị trường chứng khoán. Thống kê cho thấy, lịch sử không ít lần Fed hạ lãi suất là suy thoái.
Theo ông Sơn, trong trung và dài hạn, Fed hạ lãi suất sẽ tác động tích cực đến thị trường chứng khoán và nền kinh tế dù cho có suy thoái kinh tế hay không. Nếu có suy thoái kinh tế thị trường sẽ giảm sau 6 tháng và tăng sau 1 năm. Trong trường hợp không có suy thoái, thị trường chứng khoán tăng tốt sau 6 tháng và tăng mạnh mẽ sau 1 năm. Nhưng trong ngắn hạn (trong vòng 6 tháng), thị trường có những nhịp sụt giảm mạnh, có thể “bay” tài khoản nếu nhà đầu tư không quản trị rủi ro thận trọng.
“Do vậy, những kỳ vọng Fed hạ lãi suất đã phản ánh trong 2 năm nay rồi, S&P 500 có hai năm tăng tốt và gần đỉnh lịch sử. Sau khi Fed hạ lãi suất thì dòng vốn có xu hướng chạy từ thị trường chứng khoán đã tăng nóng sang thị trường có mức sinh lời tốt hơn.
Cụ thể, dòng vốn có xu hướng rút khỏi Nhật Bản – nơi thị trường tăng tốt sang một số quốc gia như Ấn Độ, Thái Lan, Malaysia, Phillippines đã thu hút dòng vốn tốt thời gian qua. Thái Lan bị bán ròng liên tục nhưng đã quay trở lại mua ròng gần đây. Nhìn chung, dòng vốn đang trở lại ASEAN”.
Với thị trường chứng khoán trong nước, ông Trần Hoàng Sơn đưa quan điểm, “tôi kỳ vọng dòng vốn ngoại sẽ trở lại Việt Nam trong tương lai gần, có thể là cuối năm nay hoặc đầu năm sau. Việt Nam có nhiều câu chuyện hấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài như nâng hạng, nền kinh tế tăng trưởng cao hướng đến xuất khẩu”.
Nhiều thị trường chứng khoán khối ASEAN đã hút tiền trở lại trong giai đoạn gần đây. Nguồn: VPBankS tổng hợp.
Những nhóm cổ phiếu nào sẽ hưởng lợi?
Phân tích sâu hơn về ảnh hưởng của việc giảm lãi suất đến Việt Nam và những nhóm ngành, Giám đốc Chiến lược thị trường VPBankS cho rằng, khi Fed hạ lãi suất, chính sách tiền tệ của Việt Nam có nhiều dư địa để giảm lãi suất, đặc biệt là sau thảm họa bão Yagi. Qua đó, giúp doanh nghiệp dễ thở hơn, dư địa phục hồi tốt hơn.
Với một đất nước có nhiều dư địa phục hồi kinh tế như Việt Nam, thị trường chứng khoán chắn chắn hưởng lợi. Chứng khoán là hàn thử biểu của nền kinh tế, doanh nghiệp đầu ngành phục hồi, cổ phiếu sẽ đi lên.
Những doanh nghiệp đang vay nợ nhiều như bất động sản, sản xuất, xuất khẩu, lãi suất hạ làm chi phí vốn giảm xuống giúp biên lợi nhuận lên cao hơn.
Nhìn lại chu kỳ 2012 – 2015, Fed đưa lãi suất xuống mức thấp nhất lịch sử. Việt Nam vừa có chính sách hỗ trợ lãi suất, vừa đưa ra gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng. Nhờ đó, thị trường bất động sản đóng băng giai đoạn 2011 – 2012 đã phục hồi mạnh mẽ 2014 - 2016. Thời điểm đó, nhiều cổ phiếu bất động sản thanh khoản thấp cải thiện nhiều và giá tăng bằng lần.
Khi Fed hạ lãi suất, các ngân hàng sẽ hạ lãi suất theo thị trường. Nhìn lại quá khứ, giai đoạn 2015 hạ lãi suất, ngân hàng vẫn tăng trưởng tốt. Trong cơ cấu thu nhập ngân hàng hiện nay, thu nhập lãi thuần giảm, thu nhập từ dịch vụ đang cải thiện nhiều và dần chiếm tỷ trọng lớn. Mặt khác, doanh nghiệp phục hồi thì nợ xấu ngân hàng giảm, giảm trích lập dự phòng. Sức khỏe hệ thống ngân hàng tốt hơn.
, ông Trần Hoàng Sơn phân tích.
