Hiện nay, thị trường bất động sản đang rất thiếu nguồn cung nhà ở, nhất là loại nhà ở thương mại bình dân (nhà ở giá vừa túi tiền) và nhà ở xã hội. Đây là hai loại nhà đáp ứng nhu cầu thực của đông đảo người thu nhập trung bình và người thu nhập thấp đô thị. Do thiếu cung trong lúc tổng cầu rất lớn, mà theo quy luật cung - cầu đã dẫn đến tình trạng giá nhà tăng liên tục trong hơn 5 năm qua.
Chia sẻ tại "Diễn đàn phát triển bền vững thị trường bất động sản" diễn ra sáng 22/9, TS. Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARs) cho biết thị trường bất động sản hiện đang đối mặt với tình trạng khan hiếm nguồn cung nhà ở xã hội và nhà ở thương mại giá rẻ. Mặc dù sức cầu thị trường rất tốt, nhưng vẫn chứng kiến sự suy giảm trong giao dịch do các nhà đầu tư đang bị "chôn" vốn và phải giải quyết gánh nặng tài chính.
Trong giai đoạn 2022 - 2023, lượng giao dịch bất động sản đã giảm đến 90%, cho thấy tình trạng sức cầu của thị trường yếu kém. Bên cạnh vấn đề khan hiếm nguồn cung nhà ở giá rẻ, còn tồn tại một vài vấn đề như thiếu cơ chế và sự quyết tâm của nhiều địa phương, dẫn đến tình trạng nhiều dự án vẫn chưa được gỡ khó, các doanh nghiệp bất động sản còn phải đối mặt với nhiều khó khăn.
Ông Đính cho biết, những nỗ lực của Chính phủ và các bộ ngành liên quan trong việc ban hành nhiều chính sách nhằm tháo gỡ những khó khăn trên thị trường bất động sản đã có tác động tích cực tới thị trường. Tuy vậy, việc cải thiện nguồn cung nhà ở mới và sự ổn định của tâm lý của người mua vẫn đang diễn ra chậm chạp, cần nhiều thời gian để hoàn thiện các dự án mới. Đồng thời, tâm lý của nhà đầu tư dù đang dần ổn định hơn nhưng vẫn khá thận trọng, đặc biệt là những người đang đối diện với áp lực tài chính từ các khoản đầu tư trước đây.
Chuyên gia kỳ vọng, trong giai đoạn cuối năm 2023, đầu năm 2024, thị trường bất động sản sẽ ghi nhận nhiều dấu hiệu tích cực hơn so với giai đoạn hiện nay.
Cũng tại diễn đàn, TS Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách Tài chính – Tiền tệ quốc gia nêu quan điểm, khủng hoảng của thị trường bất động sản đã được dự báo từ trước nhưng không thể tránh được. Theo đó, bất động sản là sản phẩm thiết yếu dài hạn, do đó khi mất cân bằng cung cầu sẽ xảy ra khủng hoảng.
“Thời gian vừa qua chúng tôi đã theo dõi xem niềm tin thị trường địa ốc có phục hồi khi các tập đoàn, doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu hay không. Mới đây nhất, một Tập đoàn lớn nhất cả nước phát hành trái phiếu khi không hề có nợ đọng ngân hàng. Chúng tôi nín thở theo dõi nhưng kết quả cho thấy thị trường chỉ đang mon men, rón rén phục hồi khoảng 30% so với kỳ vọng”, vị này nhận định.
Bên cạnh đó, dấu hiệu phục hồi của thị trường được thể hiện qua chỉ số mua hàng đang lẹt đẹt, cho thấy nền kinh tế đang ở hình chữ U thay vì chữ V.
Tháng 9/2016, chính quyền Trung Quốc đưa ra chính sách quy định mức giá trần nhà ở cho gần 2/3 trong tổng số căn hộ thuộc chương trình hỗ trợ nhà ở cho hàng triệu người có thu nhập trung bình.
Chính sách này quy đinh về việc các căn hộ sau khi hoàn thành phải được bán dưới mức giá trần và 70% căn hộ phải nhỏ hơn 90 m2. Người mua nhà cũng bị cấm mua đi bán lại căn hộ trong vòng 8 năm.
Ông Nghĩa dự báo thị trường bất động sản có thể còn khó khăn kéo dài đến quý II và quý III sang năm. Để phục hồi thị trường bất động sản, Chính phủ đang quyết liệt tháo gỡ với các Tổ công tác về tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản và cả các doanh nghiệp. Đây là nỗ lực chưa từng có, tuy nhiên theo vị này, kết quả chưa cao.
“Chúng ta chưa vào tâm bão, chúng ta chưa đẩy được nguồn cung nhà ở giá rẻ ra thị trường thì chưa giải quyết được vấn đề. Làm sao để các doanh nghiệp đi vào phân khúc nhà ở giá rẻ được tự do? Cần thiết Chính phủ quy định khung giá cho nhà ở giá rẻ như ở Trung Quốc, tránh làm các nhà đầu tư nhà ở giá rẻ nản lòng. Chúng ta chưa tạo được mặt bằng giá nhà ở phù hợp thì chưa giải quyết được khủng hoảng thị trường bất động sản”, chuyên gia nhấn mạnh.