Chênh lệch lãi suất VND-USD dần thu hẹp
Ông Trần Ngọc Báu, CEO Công ty Dữ liệu Kinh tế Tài chính WiGroup (Ảnh chụp màn hình: Minh Nguyệt)
Chia sẻ tại Data Talk | Macro Insight: Số liệu Vĩ mô tháng 8 & Ẩn số từ Fed do Trang TTĐTTH VietnamBiz phát sóng ngày 10/9, ông Trần Ngọc Báu, CEO Công ty Dữ liệu Kinh tế Tài chính WiGroup, cho biết áp lực tỷ vẫn hiện hữu, song đã xuất hiện một số điểm sáng.
Theo vị chuyên gia, ba yếu tố cốt lõi tác động đến tỷ giá bao gồm: chênh lệch lãi suất giữa VND và USD; nhu cầu tái cấu trúc vốn của doanh nghiệp và Chính phủ, cùng với tâm lý găm giữ ngoại tệ.
Về chênh lệch lãi suất, ông Báu phân tích chênh lệch lãi suất giữa VND và USD ở mức âm từ khoảng quý II/2023 cho đến nay. Khi lãi suất Mỹ cao hơn, dòng tiền dịch chuyển về Mỹ là điều khó tránh khỏi.
Tuy nhiên, ông cho biết trong khoảng ba tháng gần đây, mức chênh lệch âm này đang dần thu hẹp ở thị trường 1 (thị trường dân cư). Trong khi đó, trên thị trường trái phiếu chính phủ, chênh lệch cũng đang giảm bớt.
"Hiện tại, lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm của Việt Nam ở mức khoảng 3%, trong khi lợi suất cùng kỳ hạn của Mỹ ở mức 4,65%. Lợi suất Mỹ có xu hướng giảm, còn lợi suất Việt Nam tăng, nên khoảng cách chênh lệch đã được thu hẹp đáng kể, dù áp lực vẫn còn tồn tại", ông phân tích.
Theo ông Báu, về cơ bản, sự dịch chuyển dòng vốn ra nước ngoài nhằm nắm bắt cơ hội từ chênh lệch lãi suất sẽ giảm bớt, qua đó áp lực cũng dần hạ trong giai đoạn tới.
Ở thị trường huy động, lãi suất thương phiếu Mỹ kỳ hạn 3 tháng có xu hướng giảm, trong khi lãi suất huy động của Việt Nam dự kiến nhích tăng nhẹ trong thời gian tới, giúp khoảng cách lãi suất có thể chỉ còn dưới 1%. Nếu Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tiếp tục hạ lãi suất, chênh lệch này sẽ tiếp tục thu hẹp.
Tuy nhiên, ông Báu nhấn mạnh có hai yếu tố có thể sẽ khiến lãi suất của Mỹ vẫn duy trì ở mức cao, đồng nghĩa áp lực tỷ giá toàn cầu vẫn còn.
Thứ nhất, lãi suất của Mỹ sẽ giảm chậm và không nhất thiết Fed phải giảm nhanh. Thứ hai, thị trường trái phiếu Mỹ vẫn tồn tại nhiều ẩn số, khiến lợi suất trái phiếu (bond yield) và lãi suất huy động tại Mỹ nhiều khả năng cũng sẽ giảm chậm.
"Điều này có nghĩa là có thể phải mất thêm khoảng một năm nữa mới đưa được khoảng cách chênh lệch này về mức 0. Do đó, áp lực từ sự dịch chuyển dòng vốn ra nước ngoài vẫn sẽ còn kéo dài trong cả năm tới", ông Báu nhấn mạnh.
Về nhu cầu tái cấu trúc vốn, hiện doanh nghiệp và Chính phủ chủ yếu trả nợ ngoại tệ, hạn chế vay USD mới, chuyển sang vay bằng VND để giảm rủi ro. Theo ông Báu, điều này cho thấy nhu cầu USD hiện tại phần lớn là nhu cầu thực, không đơn thuần xuất phát từ tâm lý găm giữ. Trong thời gian tới, nếu chênh lệch lãi suất tiếp tục thu hẹp, áp lực tái cấu trúc vốn cũng sẽ giảm bớt, qua đó giảm áp lực lên tỷ giá.
Vị chuyên gia nhận định rằng ở thời điểm hiện tại, áp lực tỷ giá hiện vẫn còn, nhưng dự báo trong vòng một năm tới sẽ bớt căng thẳng hơn so với cách đây 2–3 năm.
Về yếu tố tâm lý, ông cho rằng điều này gắn liền với cách truyền thông của cơ quan quản lý, kỳ vọng lạm phát và quan điểm về khả năng mất giá của VND. Trong bối cảnh nền kinh tế bước vào một chu kỳ tăng trưởng mới, thường đi kèm với việc mở rộng tín dụng và cung tiền, VND sẽ chịu áp lực mất giá – điều khó tránh khỏi.
"Tính đến nay, tỷ giá đã giảm khoảng 3,7–3,8%, tức vẫn còn dư địa khoảng 1–2% nữa, khá hạn hẹp. Điều này cho thấy áp lực đối với nhà điều hành vẫn sẽ tồn tại trong thời gian tới", ông Báu lưu ý.
Theo chuyên gia Wigroup, phải mất ít nhất một năm nữa, ba yếu tố chính tác động đến tỷ giá mới có thể được giải tỏa dần. Dẫu vậy, những tín hiệu tích cực đã bắt đầu xuất hiện, như khoảng cách lãi suất thu hẹp trên thị trường dân cư và thị trường trái phiếu chính phủ.
Giảm bớt gánh nặng thuế quan
Ông Nguyễn Hoàng Linh, Giám đốc Nghiên cứu, Công ty Quản lý Quỹ Vietcombank (VCBF) (Ảnh chụp màn hình: Minh Nguyệt)
Ở góc độ phân tích của ông Nguyễn Hoàng Linh, Giám đốc Nghiên cứu, Công ty Quản lý Quỹ Vietcombank (VCBF), cho biết việc đồng VND mất giá thời gian qua, ở một khía cạnh tích cực, đã giúp giảm bớt tác động từ các mức thuế quan do chính quyền Trump áp dụng.
Ông dẫn chứng, theo một khảo sát của Chính phủ Mỹ đối với các doanh nghiệp, trong mức thuế quan áp dụng, các nhà xuất khẩu – trong đó có các nhà sản xuất tại Việt Nam phải chia sẻ khoảng 10–15%.
Với mức thuế cơ bản 20% áp dụng cho hàng hóa Việt Nam, điều này có nghĩa là các nhà xuất khẩu buộc phải chấp nhận giảm giá khoảng 2–3%. Với những ngành có biên lợi nhuận mỏng như dệt may, mức giảm này có thể khiến lợi nhuận sụt giảm gần một nửa.
"Nhờ đồng USD tăng giá, tác động của chính sách thuế quan lên lợi nhuận của các doanh nghiệp xuất khẩu đã được giảm bớt đáng kể. Đây là điểm tích cực cần được ghi nhận", ông Linh nhấn mạnh.
Dù vậy, vị chuyên gia cảnh báo, với một nền kinh tế có độ mở lớn như Việt Nam, việc tỷ giá tăng quá mạnh và vượt ngoài tầm kiểm soát sẽ khiến các cân đối vĩ mô bị mất cân đối. Và khi tỷ giá tăng quá nhanh, Ngân hàng Nhà nước có khả năng phải nâng lãi suất
Nhìn về triển vọng, vị chuyên gia phân tích những yếu tố tạo áp lực lên tỷ giá thời gian qua đang có dấu hiệu suy giảm. Thặng dư thương mại hàng hóa ghi nhận ở mức khá thấp trong những tháng đầu năm, tuy nhiên đã cải thiện trong ba tháng gần đây, dự kiến nguồn cung ngoại tệ sẽ dồi dào hơn vào cuối năm.
Ngoài ra, xu hướng giảm lãi suất tại Mỹ sẽ thu hẹp chênh lệch lãi suất VND – USD, từ đó giảm động cơ găm giữ USD. Bên cạnh đó, với việc Nghị định 232, xoá bỏ cơ chế độc quyền vàng miếng; khi doanh nghiệp tư nhân thamm gia nhập khẩu vàng, nguồn cung thị trường sẽ được cải thiện, góp phần thu hẹp chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế, qua đó tình trạng đầu cơ ngoại tệ để nhập khẩu vàng lậu hưởng chênh lệch giá cũng sẽ giảm theo.
