Chủ tịch Sovico: "Cơ hội vàng" để Việt Nam bứt phá, dẫn đầu và khẳng định vị thế mới

Phát biểu tại sự kiện Toàn cảnhKinh tế tư nhân lần thứ nhất (ViPEL 2025) diễn ra chiều 10/10, các doanh nhân đã đưa ra những kiến nghị, giải pháp để "công - tư cùng kiến quốc".

Cơ hội vàng để bứt phá

Phát biểu tại sự kiện, Bà Nguyễn Thị Phương Thảo, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Sovico, nhấn mạnh rằng thế giới đang dịch chuyển mạnh mẽ trong cuộc cách mạng công nghệ và trí tuệ nhân tạo, mở ra cho Việt Nam một "cơ hội vàng" để bứt phá và vươn lên dẫn đầu trong kỷ nguyên mới.

"Chúng ta đang sống trong thời kỳ mà trí tuệ nhân tạo, vi mạch bán dẫn, dữ liệu và kinh tế số đang thay đổi từng ngày, từng giờ. Những công nghệ này không chỉ định hình cách chúng ta sản xuất, mà còn thay đổi cách chúng ta sống, học hỏi và phát triển", bà Thảo nhận định.

Theo bà, trong bối cảnh đó, câu hỏi lớn đặt ra là Việt Nam sẽ tham gia vào cuộc chơi toàn cầu này như thế nào. "Thời khắc này chính là cơ hội vàng của Việt Nam - là khởi đầu cho một thập kỷ vàng về đổi mới sáng tạo", bà Thảo nhấn mạnh.

Trong lĩnh vực bán dẫn, xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu mang lại cho Việt Nam lợi thế đặc biệt: một môi trường an toàn, năng động và hấp dẫn. “Lần đầu tiên, chúng ta có cơ hội tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị của các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới”, bà Thảo nhấn mạnh.

Tuy nhiên, để nắm bắt được cơ hội này, Chủ tịch Tập đoàn Sovico cho rằng, Việt Nam cần tháo gỡ 4 nhóm thách thức lớn.

Thứ nhất là hạ tầng và dữ liệu, khi hệ thống thanh toán còn mỏng, dữ liệu phân tán và chưa đủ an toàn. Thứ hai là thể chế và pháp lý, đòi hỏi khung pháp lý mở, linh hoạt, cho phép thử nghiệm trong mô hình sandbox.

Thứ ba là nguồn nhân lực, cần đào tạo kỹ sư công nghệ chất lượng cao cùng chuyên gia tài chính, quản trị. Và cuối cùng là nguồn vốn, bởi đổi mới sáng tạo không thể đi xa nếu thiếu dòng vốn dài hạn cùng sự đồng hành thực chất từ Nhà nước, doanh nghiệp và xã hội, bà Thảo chỉ ra.

Nữ doanh nhân cũng cho rằng, khu vực tư nhân cần đi đầu trong hợp tác công - tư để cùng Chính phủ kiến tạo tương lai. “Quan trọng không chỉ là có chính sách đúng, mà là có tư duy đúng: tư duy cùng làm, cùng tạo ra giá trị. Việt Nam có thể chọn ra những doanh nghiệp đầu tàu trong các lĩnh vực mũi nhọn như trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, tài chính số để chia sẻ rủi ro và cùng nắm bắt cơ hội đầu tư", bà nói.

Còn theo ông Trương Gia Bình, doanh nghiệp cần cùng có khát vọng kiến quốc, cùng làm và cùng chịu trách nhiệm. Đây là cách thức tốt nhất để triển khai bộ tứ trụ cột của đất nước.

Ông nhấn mạnh, Việt Nam đang đứng trước “một điểm ngoặt chưa từng có trong lịch sử nhân loại”, khi bối cảnh địa chính trị thay đổi khó lường và công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đang làm thay đổi toàn bộ thế giới.

“Chúng ta đang ở giai đoạn sắp xếp lại giang sơn. Trước những biến đổi lớn, doanh nghiệp tư nhân Việt Nam cần thích nghi nhanh, hành động mạnh, cùng bắt tay nhau xây dựng đất nước,” ông Bình nói.

Chủ tịch FPT bày tỏ kỳ vọng Chính phủ sẽ thể chế hóa mô hình "công - tư cùng kiến quốc", tạo cơ chế để mọi thành phần kinh tế có thể đồng hành trong hành trình phát triển quốc gia. “Tôi mong mỗi người dân, mỗi doanh nghiệp đều có vị trí trong công cuộc kiến quốc này”, ông nói.

"Không đổi mới là sẽ chết"

Thằng thắn chỉ ra rằng, "không đổi mới là chết", ông Vũ Văn Tiền, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Geleximco nhấn mạnh, doanh nghiệp không thể tồn tại nếu không đổi mới trong một thế giới luôn chuyển động.

Ông cho rằng chuyển đổi số là cơ hội vàng để doanh nghiệp Việt Nam bứt phá, nhất là khi Chính phủ và các bộ ngành đang tạo nhiều ưu đãi và cơ chế mở để đón nhận công nghệ mới.

Bối cảnh mới hiện nay ghi nhận làn sóng FDI dịch chuyển, các hiệp định FTA thế hệ mới cùng xu hướng xanh hóa và số hóa đang mở ra cơ hội lớn để Việt Nam nâng tầm trong chuỗi giá trị toàn cầu. Tuy nhiên, rào cản mới về thuế, tiêu chuẩn ESG, yêu cầu truy xuất nguồn gốc và công nghệ xanh đang đặt ra thách thức không nhỏ cho doanh nghiệp trong nước.

Một hạn chế lớn khác, theo ông Tiền, là doanh nghiệp Việt Nam khó tiếp cận công nghệ hiện đại, khó tham gia vào chuỗi cung ứng giá trị cao.

Để hiện thực hóa mục tiêu trên, ông đề xuất mô hình ViPEL - cơ chế phối hợp công - tư cấp quốc gia nhằm điều phối, hỗ trợ và tạo môi trường chính sách thuận lợi cho doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ. Theo ông, đây sẽ là nền tảng giúp kết nối giữa Nhà nước, doanh nghiệp và các tổ chức trung gian như viện nghiên cứu, hiệp hội ngành hàng, tạo sức bật mới cho sản xuất Việt Nam.

ViPEL sẽ là nền tảng quốc gia về liên kết công nghiệp hỗ trợ, trong đó cơ quan Nhà nước có vai trò định hướng, xây dựng khung pháp lý, ưu đãi đầu tư, hỗ trợ đất đai, thuế và hạ tầng còn khu vực tư nhân chủ động liên kết, đầu tư R&D, chuyển đổi số - xanh, tham gia đào tạo nhân lực và hình thành mạng lưới sản xuất xanh - tuần hoàn.

Mục tiêu cuối cùng là tạo sức bật cho công nghiệp Việt Nam vươn lên vị trí cao hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu, xây dựng nền sản xuất tự chủ, xanh và bền vững.

Ông Tiền nhấn mạnh, doanh nghiệp Việt phải có khát vọng, phải dám nghĩ, dám làm và dám tiên phong. “Nếu không có khát vọng, chúng ta sẽ không thể làm được gì”, ông nói, đồng thời cho rằng doanh nghiệp tư nhân đang có tinh thần bứt phá, nhưng để kết nối với Nhà nước thì cần có cơ chế phối hợp hiệu quả hơn.