Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội cuối tuần trước đã công bố điểm thi và điểm chuẩn lớp 10. Những em trúng tuyển nhập học trong ba ngày 10-12/7. Các trường chưa đủ chỉ tiêu sẽ họp duyệt điểm chuẩn bổ sung vào ngày 17/7.
Khi nhập học, học sinh phải chốt 4/9 môn lựa chọn, ngoài 8 môn bắt buộc (Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ 1, Lịch sử, Giáo dục thể chất, Giáo dục quốc phòng an ninh, Hoạt động trải nghiệm - hướng nghiệp, Nội dung giáo dục của địa phương).
Chín môn lựa chọn gồm: Địa lý, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Công nghệ, Tin học, Âm nhạc, Mỹ thuật.
Về lý thuyết, học sinh có 126 cách chọn, song thực tế mỗi trường THPT thường có khoảng 5-8 tổ hợp, chủ yếu chia thành hai nhóm tự nhiên và xã hội, tùy thuộc số giáo viên và cơ sở vật chất.
Học sinh thi lớp 10 ở Hà Nội năm 2025. Ảnh: Tùng Đinh
Điều đầu tiên học sinh và phụ huynh cần lưu ý là phân biệt ba khái niệm tổ hợp, theo thầy Nguyễn Cao Cường, hiệu trưởng trường THCS Thái Thịnh.
- Tổ hợp học: Gồm 4 trên 9 môn lựa chọn nói trên. Học sinh sẽ học tổ hợp này suốt bậc THPT. Việc đổi tổ hợp chỉ được phép vào cuối mỗi năm học, gần như đồng nghĩa với chuyển lớp.
- Tổ hợp thi tốt nghiệp THPT: Từ 4 môn lựa chọn đã học, thí sinh chọn hai môn để thi tốt nghiệp THPT, gọi là tổ hợp môn tự chọn, bên cạnh hai môn bắt buộc là Toán và Văn.
- Tổ hợp xét tuyển đại học: Tổ hợp này gồm ba môn, được các đại học dùng để xét đầu vào, như A00 (Toán, Lý, Hóa), A01 (Toán, Lý, Tiếng Anh). Tổ hợp xét tuyển đại học có thể được tạo thành từ 3 trên 4 môn thi tốt nghiệp, hoặc điểm học bạ THPT của các môn.
Như vậy, việc chọn môn khi vào năm lớp 10 sẽ ảnh hưởng tới tổ hợp thi tốt nghiệp và xét đại học. Thầy cho rằng học sinh và bố mẹ cần tìm hiểu kỹ và "chọn đúng" ngay từ đầu.
Những căn cứ để chọn tổ hợp học là năng lực, sở thích của học sinh và ngành hoặc lĩnh vực muốn theo đuổi ở bậc đại học. Theo thầy Cường, học sinh cần tìm hiều những đại học nào có ngành đó và họ dùng tổ hợp gì để xét tuyển.
"Biết là còn sớm để nghĩ về định hướng ở đại học, nhưng với sự liên kết, ảnh hưởng giữa các tổ hợp như hiện nay, học sinh cũng cần tìm hiểu nhiều hơn trước", thầy Cường nói.
Học sinh và phụ huynh lớp 10 dự buổi hướng dẫn chọn tổ hợp của trường THPT Việt Đức, ngày 7/7. Ảnh: Fanpage nhà trường
Trong trường hợp học sinh không chắc chắn về định hướng, cô Nguyễn Bội Quỳnh, hiệu trưởng trường THPT Việt Đức, khuyên các em trả lời một số câu hỏi: Học môn này thì sẽ thi tốt nghiệp thế nào, dùng khối nào để xét tuyển đại học...
"Học sinh không nên chọn vu vơ và nhắm tới những tổ hợp toàn môn xã hội", cô Quỳnh lưu ý.
Theo cô, học sinh cần cố gắng học được ít nhất một môn tự nhiên trong nhóm Lý, Hóa, Sinh, để tạo ra những tổ hợp xét tuyển đại học phổ biến, khi kết hợp với hai môn bắt buộc là Văn, Toán, ví dụ A01 (Toán, Lý, Tiếng Anh), B08 (Toán, Sinh, Tiếng Anh), D07 (Toán, Hóa, Tiếng Anh).
"Nhà trường cũng cần có trách nhiệm xây dựng các tổ hợp học, làm sao có 1-2 môn tự nhiên, đồng thời động viên các em mạnh dạn đăng ký, không nên sợ tự nhiên", cô Quỳnh nói. "Nếu không thể học nổi, các em vẫn có thể đổi, chứ không chọn tự nhiên nào thì tự làm khó mình trong xét tuyển đại học".
Đây cũng là quan điểm của hiệu trưởng một trường THPT ở nội thành. Ông cho rằng việc chọn tổ hợp lớp 10 là quyền lợi sát sườn, ảnh hưởng trực tiếp tới tương lai. Nếu còn phân vân, học sinh nên chọn học tổ hợp cho nhiều lựa chọn xét tuyển đại học hơn.
