Chính phủ đã ban hành Nghị định số 282/2025/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội và phòng, chống bạo lực gia đình. Nghị định có hiệu lực từ hôm nay ngày 15/12/2025, trong đó có nhiều nội dung mới đáng chú ý liên quan đến quản lý căn cước công dân và dữ liệu dân cư, thu hút sự quan tâm lớn của dư luận.
Một trong những điểm nhấn quan trọng của Nghị định là nghiêm cấm tổ chức, cá nhân giữ thẻ căn cước hoặc giấy chứng nhận căn cước trái quy định pháp luật. Quy định này nhằm bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, đồng thời ngăn chặn các hành vi chiếm đoạt, lạm dụng hoặc khai thác sai mục đích thông tin cá nhân.
Nghị định 282/2025/NĐ-CP quy định rõ hàng loạt hành vi bị cấm, bao gồm: cấp, cấp đổi, cấp lại hoặc thu hồi thẻ căn cước không đúng quy định; giữ thẻ căn cước hoặc giấy chứng nhận căn cước khi không có căn cứ pháp luật; nhũng nhiễu, gây phiền hà hoặc phân biệt đối xử trong quá trình giải quyết thủ tục liên quan đến căn cước và cơ sở dữ liệu dân cư.
Bên cạnh đó, các hành vi làm sai lệch hồ sơ, sổ sách; cung cấp thông tin không đầy đủ hoặc không chính xác; làm giả, sửa chữa nội dung thẻ căn cước; sử dụng thẻ căn cước của người khác; hủy hoại thẻ căn cước hoặc mua bán, trao đổi, khai thác trái phép dữ liệu dân cư cũng đều bị nghiêm cấm và xử lý theo quy định.
Những quy định này được ban hành trong bối cảnh bảo vệ dữ liệu cá nhân ngày càng trở thành yêu cầu cấp thiết, nhất là khi các hoạt động giao dịch điện tử, định danh số và sử dụng căn cước điện tử đang ngày càng phổ biến trong đời sống xã hội.
Đáng chú ý, Nghị định cũng tác động trực tiếp đến hoạt động của khách sạn, nhà nghỉ và các cơ sở lưu trú. Theo đó, hành vi giữ thẻ căn cước của khách sau khi đã hoàn tất thủ tục nhận phòng được xác định là hành vi chiếm đoạt, sử dụng trái phép giấy tờ tùy thân của công dân. Mức phạt hành chính đối với hành vi này dao động từ 2 đến 4 triệu đồng.
Điều này đồng nghĩa với việc từ ngày 15/12/2025, các cơ sở lưu trú không được phép giữ thẻ căn cước của khách dưới bất kỳ hình thức nào. Việc kiểm tra thông tin chỉ được thực hiện thông qua quét, nhập dữ liệu hoặc đối chiếu theo đúng quy định, sau đó phải trả lại thẻ ngay cho khách.
Ngoài việc bị xử phạt tiền, tổ chức hoặc cá nhân vi phạm còn bị buộc khắc phục hậu quả, trong đó có yêu cầu trả lại thẻ căn cước đã giữ trái phép. Quy định này nhằm chấm dứt tình trạng cầm cố thẻ căn cước, lạm dụng thông tin cá nhân hoặc sử dụng giấy tờ tùy thân của người khác cho các hành vi vi phạm pháp luật.
Việc ban hành Nghị định 282/2025/NĐ-CP thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc siết chặt quản lý dữ liệu dân cư, ngăn ngừa gian lận danh tính, đồng thời bảo vệ quyền riêng tư và quyền nhân thân của công dân trong môi trường số. Nghị định được kỳ vọng sẽ góp phần xây dựng nền hành chính minh bạch, nâng cao trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong việc tiếp cận, quản lý và sử dụng thông tin căn cước công dân.
